Trong Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025 cũng đặt ra mục tiêu “Phối hợp, hỗ trợ thành lập 1.200 Tổ hợp tác, HTX do phụ nữ quản lý”, trong đó chú trọng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm an toàn, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động các HTX.
Nâng cao vai trò của thành viên nữ
Theo đánh giá của Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam, tỷ lệ lao động nữ giữ các chức vụ quản lý, điều hành trong HTX khá thấp và đa phần chỉ giữ chức vụ từ cấp phó trở xuống. Tỷ lệ lao động nữ không có tay nghề chiếm trên 60% tổng số lao động nữ làm việc trong HTX; khoảng 20% lao động nữ được tham gia các khóa đào tạo nghề và hầu hết là các nghề đơn giản, thời gian đào tạo ngắn.
Xét về độ tuổi, khu vực HTX sử dụng lao động linh hoạt hơn so với các khu vực kinh tế khác, đặc biệt có một tỷ lệ không nhỏ phụ nữ phải làm việc khi đã quá tuổi lao động. Lao động nữ cũng chủ yếu trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh, đòi hỏi tiêu hao nhiều sức lực, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của phụ nữ.
Bên cạnh đó, lao động nữ trong các HTX đang gặp rất nhiều khó khăn. Trước hết, nhận thức của xã hội, gia đình và bản thân người phụ nữ về vai trò của nữ giới vẫn còn hạn chế. Điều này cũng khiến việc tiếp cận các nguồn lực, cơ hội học tập, nâng cao trình độ và thăng tiến của phụ nữ khó khăn hơn nam giới.
Mặt khác, lao động nữ tại các HTX được hưởng rất ít chế độ so với các khu vực khác, mặc dù luật định đã quy định cụ thể, chi tiết các chính sách ưu tiên đối với lao động nữ, bao gồm tham gia bảo hiểm, thai sản, công việc nặng nhọc, độc hại, nghỉ lễ, Tết...
Ts. Bùi Thị Mai Đông - Trưởng khoa Công tác xã hội (Học viện Phụ nữ Việt Nam), cho biết: Phụ nữ chiếm 80% lực lượng lao động trong các HTX nông nghiệp. Lao động nữ có vai trò quan trọng trong việc xây dựng điều lệ, nội quy, quy chế hoạt động của các HTX nông nghiệp, trong điều hành, quản lý HTX, trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh và tham gia các hoạt động khác trong các HTX nông nghiệp.
Do vậy, “Cần phải nâng cao hơn nữa vai trò, vị thế của các thành viên là phụ nữ trong các HTX nông nghiệp vì mục tiêu bình đẳng giới, qua đó để họ quyết tâm sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy phát triển các HTX nông nghiệp, góp phần tích cực vào công tác xoá đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống, đóng góp vào Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới được thành công”, bà Mai Đông nhấn mạnh.
 |
|
Cần nâng cao vai trò, vị thế của nữ giới khi tham gia các HTX |
Nâng cao vai trò các cấp Hội
Trong những năm gần đây, sự chỉ đạo của Hội LHPN Việt Nam được đánh giá là đồng bộ, thu hút được nhiều nguồn lực trong và ngoài nước để thí điểm xây dựng các mô hình đào tạo nghề cho lao động nữ nông thôn, mô hình phụ nữ khởi nghiệp và mô hình giúp phụ nữ nghèo thành lập các HTX trong nông nghiệp để tạo việc làm bền vững và thu nhập ổn định. Việc thành lập các mô hình HTX nông nghiệp được các cấp Hội chỉ đạo gắn với việc “sản xuất thực phẩm sạch” và “tiêu dùng sạch”. Tính đến hết tháng 6/2019, các cấp Hội Phụ nữ hỗ trợ thành lập, quản lý mới 342 HTX với trên 6.500 thành viên, trong đó có trên 60% là các HTX nông nghiệp sản xuất, tiêu thụ sản phẩm an toàn.
Bà Đỗ Thị Thu Thảo - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, cho biết nhiều mô hình HTX đã phát triển theo hướng chăn nuôi, trồng trọt hữu cơ, đạt tiêu chuẩn VietGAP, sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn PGS nhằm đáp ứng như cầu cao của thị trường về thực phẩm an toàn. Các HTX nông nghiệp do phụ nữ tham gia quản lý đã tạo việc làm ổn định cho các thành viên và một số lao động thời vụ, giúp nhiều gia đình thoát nghèo và vươn lên làm giàu tại địa phương, như mô hình HTX chanh không hạt tại Cần Thơ, HTX Chè Tân Hương về sản xuất chè sạch tại Thái Nguyên, HTX trồng cây dược liệu tại Nam Định, HTX trồng rau theo hướng hữu cơ tại Hà Nam, HTX trồng sả tại Hòa Bình, HTX trồng rau an toàn tại Hà Tĩnh...
Bên cạnh đó, công tác kết nối tiêu thụ sản phẩm luôn được các cấp Hội quan tâm. Hàng năm, các cấp Hội phối hợp với các ngành hoặc chủ động tổ chức hội chợ, hỗ trợ kinh phí, hướng dẫn các HTX tham gia giới thiệu sản phẩm. Hội LHPN đã xây dựng và vận hành các cửa hàng, quầy giới thiệu và kết nối tiêu thụ sản phẩm cho THT, HTX. Đây là hoạt động được các cấp, các ngành tại địa phương đánh giá cao, giúp ổn định đầu ra cho sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động cho các mô hình, tạo được niềm tin cho các HTX nông nghiệp mạnh dạn đổi mới hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Các cấp Hội đã có nhiều giải pháp cụ thể nhằm thực hiện chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Hội LHPN toàn quốc lần thứ 12 với phương châm chú trọng xây dựng mô hình HTX hiệu quả và hỗ trợ HTX nông nghiệp có chiến lược, kế hoạch, mục tiêu rõ ràng. Thường xuyên tham gia tham mưu với cấp ủy đảng chính quyền địa phương, tổ chức đại hội thành viên lựa chọn những người có uy tín, có năng lực để quản lý điều hành hoạt động của HTX. Hồi phục và phát huy các nghề nông nghiệp truyền thống, sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường và góp phần tạo dựng thương hiệu của các sản phẩm địa phương, đồng thời tiếp tục phát huy vai trò, vị trí của mình để hỗ trợ, thành lập và nâng cao hiệu quả của các HTX nông nghiệp.
Phạm Duy
