Trong chuyến khảo sát thực tế tại HTX thủy sản Trầm Lộng gần đây, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam (VCA) Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng với những điều kiện hiện nay, nếu HTX thủy sản Trầm Lộng thực hiện mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sẽ thành công và phát triển bền vững.
Theo kế hoạch, năm 2020, Liên minh HTX Việt Nam sẽ hỗ trợ xây dựng 200 mô hình HTX sản xuất, kinh doanh trong cả nước, gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực. Để hiện thực hóa mục tiêu này, VCA đang đẩy mạnh phối hợp với Liên minh HTX các địa phương để khảo sát và triển khai thực hiện.
 |
|
Diện tích nuôi trồng thủy sản của HTX Trầm Lộng là 60ha. |
Nuôi thủy sản “3 tốt, 4 đúng”
Giờ đây, dọc những tuyến đường vào thôn Kiện Vũ không còn những cánh đồng lúa ngày nào mà là những ao cá rộng san sát, cá trắm to bằng đùi người, quẫy ùng ục.
Ông Lê Xuân Hữu - Giám đốc HTX thủy sản Trầm Lộng cho biết: HTX hiện có 35 thành viên. Chuyển đổi từ trồng lúa sang nuôi trồng thủy sản (NTTS) đem lại hiệu quả kinh tế gấp 10 lần. Nhiều hộ cá thể nhận thấy NTTS cho giá trị kinh tế cao, mong muốn đăng ký trở thành thành viên. Tuy nhiên, ban lãnh đạo HTX đang đánh giá và tuyển chọn, không ồ ạt tăng số lượng thành viên làm “loãng” chất lượng hoạt động.
Tham gia HTX, các thành viên phải cam kết NTTS theo đúng kỹ thuật từ việc lựa chọn, ươm cá giống, mật độ thả, vệ sinh ao nuôi, chủ động phòng bệnh cho cá đến việc đồng bộ thức ăn chăn nuôi, men vi sinh, chất xử lý chất thải. Nhờ quy trình nuôi trồng khoa học và hiện đại, đàn cá của HTX “lớn nhanh như thổi”, cá trắm có trọng lượng trung bình từ 3,3 - 3,8kg, cá chép trên 2,5kg...
"Tiếng lành đồn xa", thương lái từ các tỉnh Phú Thọ, Thái Nguyên, Hải Phòng tấp nập đưa ô tô lớn, nhỏ về thu mua mỗi buổi sáng.
 |
|
Các hộ thành viên hỗ trợ nhau đánh bắt cá, đưa lên xe tải đi tiêu thụ. |
Với tổng diện tích 60ha, HTX chủ yếu thả nuôi cá trắm cỏ, cá chép, cá mè, cá trôi. Các thành viên của HTX phải tuân thủ quy trình NTTS đảm bảo yếu tố “3 tốt”: giống tốt, môi trường tốt, con người tốt; “4 đúng”: thả con giống đúng mật độ, cho ăn đúng liều lượng, đúng giờ, đúng chỗ. Để cân bằng hệ sinh thái ao nuôi, mật độ lý tưởng thả các loài cá: cá trắm 2.000 - 2.500 con/ha, chép 1.500 - 2.000 con/ha, 500 - 100 cá trôi, mè/ha.
Điểm đặc biệt trong mô hình NTTS của HTX Trầm Lộng là cá được rèn “kỷ luật thép” khi cứ 9 giờ sáng là tập trung tại một điểm để ăn mồi, sau đó lại tản ra khắp ao. "Việc nuôi kết hợp các loại cá dựa theo môi trường sống theo tầng đáy - trung - mặt nước của các loài cá và đặc tính ăn chìm, ăn nổi để tận dụng tối đa nguồn thức ăn, giảm thiểu chất thải hữu cơ. Cá mè, cá trôi là loài ăn tạp, có thể “tiêu hóa” các chất thải thức ăn dưới tầng đáy, làm sạch môi trường nước", ông Hữu chia sẻ kinh nghiệm nuôi.
 |
|
Người dân Trầm Lộng phấn khởi với mẻ cá lớn. |
Ngoài ra, để chủ động phòng dịch bệnh, các thành viên HTX phải chủ động vệ sinh ao nuôi định kỳ 2 lần/tháng bằng men vi sinh, thảo dược, men đáy và các chất hóa học an toàn trong NTTS. Đồng thời, thường xuyên thay nước, cho máy sục hoạt động 24/24, đảm bảo cung cấp đủ oxy cho cá.
 |
|
Anh Nguyễn Mạnh Tưởng cho biết cá trắm của gia đình có trọng lượng trung bình từ 3,8 - 4 kg. |
Anh Nguyễn Mạnh Tưởng, thành viên HTX phấn khởi chỉ vào những lồng cá đầy ăm ắp nói: “Hôm nay, gia đình tôi xuất vụ cá đầu tiên khoảng 7 tấn, giá bán dao động từ 45.000 - 50.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, dự kiến lãi 100 - 150 triệu đồng/ha/vụ. Chúng tôi mong muốn được hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật NTTS để nâng cao năng suất và phòng bệnh hiệu quả, giảm rủi ro kinh tế”.
Phát triển HTX gắn với chuỗi giá trị
Hiệu quả hoạt động của HTX NTTS ở xã Trầm Lộng đã được khẳng định rõ. Cụ thể, trước khi thành lập HTX, các hộ nuôi trồng nhỏ, lẻ chưa có kỹ thuật cao, hiệu quả kinh tế kém và thường xuyên bị thương lái ép giá. "HTX thủy sản Trầm Lộng được thành lập với sứ mệnh liên kết các hộ nuôi trồng trong khu vực, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, giảm chi phí sản xuất và phát triển kinh tế địa phương theo chuỗi giá trị", ông Hữu cho biết.
 |
|
Ông Lê Xuân Hữu, Giám đốc HTX chia sẻ về những khó khăn của HTX về đầu ra sản phẩm. |
Với nhiều năm kinh nghiệm NTTS, các thành viên HTX thủy sản Trầm Lộng tự tin về kỹ thuật nuôi trồng, chăm sóc thủy sản cho chất lượng cao, thịt cá chắc, ngọt, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đồng thời, việc đẩy mạnh khoa học kỹ thuật vào sản xuất không chỉ giúp HTX nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị kinh tế, mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về vệ sinh thực phẩm và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
 |
|
Hàng chục giỏ cá nặng trĩu tay được vận chuyển ra xe. |
Ông Hữu trăn trở: “Để phát triển HTX theo hướng chuỗi giá trị, chúng tôi kiến nghị tới cơ quan nhà nước, đặc biệt là Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX TP Hà Nội hỗ trợ HTX xây dựng tiêu chuẩn VietGAP, đầu tư khu sơ chế cá, kho lạnh bảo quản... để sản phẩm “bước chân” vào các siêu thị, bếp ăn lớn trên cả nước".Với tư cách là đại diện tập thể, HTX thủy sản Trầm Lộng đóng vai trò “cầu nối” giúp các thành viên có điều kiện tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của địa phương, của cơ quan nhà nước. Hiện nay, HTX nắm vững quy trình nuôi trồng từ sản xuất con giống, nuôi cá thương phẩm, cung cấp cho thương lái. Tuy nhiên, kênh tiêu thụ chủ yếu của HTX là tư thương nên giá cả bấp bênh, không ổn định.
 |
|
Thương lái đánh 3 ô tô về thu hoạch cá cùng người dân. |
Dù chỉ mới thành lập 8 tháng nhưng HTX đã chứng tỏ được vai trò hạt nhân trong tập hợp các hộ nông dân cùng nhau liên kết, xây dựng kinh tế và nâng cao thu nhập. Với những kết quả đạt được, nỗ lực của HTX thủy sản Trầm Lộng đáng được ghi nhận, và rất cần có sự đồng hành của các cấp, các ngành.
Xuân Mai
