Dù mới thành lập hơn 1 năm, nhưng doanh thu từ việc sản xuất tinh bột nghệ của HTX Tân Thành (Bắc Kạn) đã đạt hơn 5 tỷ đồng/năm. Ngoài ra, với việc HTX ký bao tiêu sản phẩm đã giúp người dân địa phương yên tâm gắn bó với cây nghệ, do đầu ra ổn định, giá trị kinh tế cao hơn so với nhiều cây trồng khác.
Phát huy thế mạnh địa phương
Nghệ đen, nghệ nếp đỏ của tỉnh Bắc Kạn được đánh giá là loại nông sản có chất lượng vượt trội hơn so với nghệ ở các vùng khác. Tuy nhiên, những người dân ở đây chỉ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, phụ thuộc nhiều vào thương lái cùng với cảnh "được mùa, mất giá" khiến cho cây nghệ có giá trị kinh tế nhưng không được đầu tư, chú trọng nhiều.
Với mục đích khai thác thế mạnh về nông sản của địa phương, tháng 5/2017, HTX Tân Thành tại thôn Tân Thành, xã Nông Thượng (Tp.Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn) được thành lập dựa trên cơ sở các Tổ hợp tác trồng nghệ và sản xuất tinh bột nghệ, nhằm tăng quy mô sản xuất, tạo ra nhiều việc làm hơn.
Ban đầu, HTX có 9 thành viên đều là người địa phương, với diện tích trồng nghệ khoảng 5 ha, sản lượng khoảng 25 - 30 tấn nghệ tươi/ ha. Ngoài công việc tại HTX, các thành viên đều tham gia trồng nghệ trên phần diện tích của gia đình.
Vốn điều lệ đạt 2,7 tỷ đồng, trong đó các thành viên đóng góp 50 triệu đồng/người để đầu tư xây nhà xưởng, mua máy móc, thiết bị sản xuất. Ngoài ra, HTX đã được UBND thành phố hỗ trợ 80 triệu đồng và được Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cho vay 99 triệu đồng để đầu tư sản xuất. Sản phẩm chủ lực của HTX là sản xuất tinh bột nghệ nếp vàng và tinh bột nghệ đen.
Sau khi thành lập, HTX đã gặp nhiều khó khăn trong hoạt động, nhất là về vốn. Việc thành lập HTX đặt ra yêu cầu đầu tư thêm máy móc, công nghệ, nhà xưởng để chế biến nghệ với kinh phí hàng tỷ đồng. Ngoài ra, việc tìm đầu ra cho sản phẩm để ổn định thu nhập cho từng thành viên cũng là câu hỏi lớn đặt ra cho Ban giám đốc HTX.
Tuy nhiên, nhờ chú trọng chất lượng sản phẩm và chủ động xây dựng uy tín doanh nghiệp, sau hơn một năm hoạt động, sản phẩm của HTX đã và đang tìm được "chỗ đứng" của mình trên thị trường, đem lại giá trị kinh tế cao.
Nhờ đó, sản phẩm tinh bột nghệ của HTX đã vươn ra thị trường của các tỉnh bạn như Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Buôn Ma Thuật… Năm 2018, doanh thu của HTX đạt trên 5 tỷ đồng. Các thành viên HTX đều có thu nhập 4,5 - 6 triệu đồng/tháng.
Trong năm 2018, HTX đã cung ứng trên 7 tấn nghệ giống cho thành viên, dự kiến cho thu hoạch vào cuối năm, kiểm soát chất lượng đầu vào.
 |
|
Dây chuyền đóng gói sản phẩm tinh bột nghệ của HTX |
Quy trình đảm bảo, xây dựng thương hiệu
Các thành viên HTX trong quá trình trồng nghệ nguyên liệu được tập huấn kỹ thuật, cam kết chăm sóc theo quy trình do HTX phổ biến, không sử dụng các loại thuốc như diệt cỏ, thuốc kích thích. Ngoài cử thành viên giám sát, HTX còn yêu cầu các hộ tham gia trồng tự giám sát chéo lẫn nhau.
HTX đã ký hợp đồng thu mua nghệ cho người dân trong vùng để sản xuất tinh bột nghệ, curcumin nghệ… giúp người nông dân tránh được cảnh phụ thuộc vào thương lái ép giá hay bỏ nông sản hư hỏng ngoài đồng vì không có đầu ra.
Khi thu mua củ nghệ, HTX đánh dấu từng khu vực và sẽ loại lượng củ không bảo đảm chất lượng sau khi Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm nông - lâm, thủy sản (Sở NN&PTNT) thông báo kết quả kiểm nghiệm.
Trong quá trình thu mua, HTX chỉ mua nghệ nguyên liệu đã được Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm nông - lâm, thủy sản (Sở NN&PTNT) kiểm nghiệm. Trong trường hợp phát hiện người dân trồng nghệ không thực hiện đúng quy chuẩn, HTX sẽ ngừng thu mua.
HTX khuyến khích người dân tận dụng bã nghệ để lót làm phân bón và trồng xen canh với cây ngô để giảm sức lao động và tăng thêm thu nhập; bởi khi cây ngô được thu hoạch cũng là thời điểm cây nghệ phát triển tốt.
Trong quá trình sản xuất tinh bột, HTX rất chú trọng quy trình, đòi hỏi tuân thủ đúng các quy chuẩn từ khâu rửa, sơ chế nghệ tươi đến xay, lọc, ngâm, sấy, tách tinh chất... Các loại máy móc, thiết bị sản xuất của HTX đều được đặt sản xuất theo yêu cầu tại Nam Định với chất liệu inox, bảo đảm không có han gỉ sắt lẫn trong sản phẩm.
Chất lượng sản phẩm tinh bột được kiểm nghiệm kỹ lưỡng để bảo đảm uy tín. Sản phẩm tinh bột nghệ của HTX cũng đã được Phòng Kinh tế thành phố, Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ các thủ tục để đăng ký nhãn hiệu, kiểm định chất lượng sản phẩm và đăng ký tem nhãn chống hàng giả.
Hiện nay, sản phẩm của HTX được đóng gói vào hộp thủy tinh hoặc túi giấy bạc theo trọng lượng, có đầy đủ các điều kiện đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm… Giá bán được HTX niêm yết trên từng sản phẩm như: Curcumin giá bán lẻ 300 nghìn đồng/lạng, tinh bột nghệ 100 nghìn đồng/lạng.
Theo kế hoạch, HTX Tân Thành sẽ tiếp tục đầu tư khoảng 500 triệu đồng để hoàn thiện hệ thống máy sấy băng chuyền và máy sấy lạnh, qua đó mở rộng quy mô chế biến nông sản có sẵn tại địa phương như: Măng, chuối, dược liệu…
Ngoài ra, HTX cũng đang có mong muốn được mở rộng vùng trồng nguyên liệu lên 30 ha trên địa bàn các xã Xuân La (Pác Nặm) và xã Nông Thượng (Tp. Bắc Kạn).
Hồng Nhung
