Tiền thân của HTX được manh nha từ năm 2000, khi ông Nguyễn Anh Dũng - Giám đốc của HTX hiện nay, với diện tích hiện có là 6.500 m2 đất lúa của gia đình đã tham gia lớp tập huấn học cách trồng lúa, phòng trừ sâu bệnh ngắn hạn do Viện Lúa ĐBSCL và Trường Đại học Cần Thơ tổ chức.
Bước ngoặt từ hướng đi mới
Nhận thấy phương thức canh tác lúa truyền thống của người dân ở xã Định An lâu nay đã lỗi thời, mang lại hiệu quả kinh tế không cao, ông Dũng đã vận động người dân ở địa phương chuyển sang hướng đi mới.
Với những vốn kiến thức học được, ông Dũng đi tiên phong trong cải tạo 6.500 m2 của gia đình, tự lai tạo giống nếp Thái với IR50404 và OM 6976, chọn ra những giống vượt trội để tiếp tục nhân giống. Đến năm 2009, một giống lúa vượt trội được ông chọn nhân giống và được đặt tên là LD2008. Tuy nhiên, khi đưa ra sản xuất thử, lại cho kết quả không như mong muốn.
Với tinh thần không chấp nhận thất bại, trong quá trình lai tạo sau đó, ông Dũng tình cờ phát hiện một giống lúa có màu đỏ, ăn dẻo, có mùi thơm lá dứa đặc trưng nên tiếp tục đem trồng thử nghiệm.
Đây là loại lúa hạt dài, có thời gian sinh trưởng 90 - 95 ngày, thân cao, có khả năng chống chịu đổ ngã tốt, kháng rầy nâu và đạo ôn rất tốt, không cần bón nhiều phân nhưng cho năng suất cao, 6 - 7 tấn/ha. Giống lúa này được đánh giá có hàm lượng chất dinh dưỡng trong gạo rất cao và được ông Dũng đặt tên là "Ngọc đỏ hương dứa".
Để cung cấp sản phẩm bảo đảm an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng, trong quá trình sản xuất, ông Dũng chỉ sử dụng phân vi sinh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Ở dưới ruộng, ông còn thả nuôi thêm cá, tôm.
Trong lần thu hoạch của vụ đầu tiên, ông Dũng gửi tặng cho lãnh đạo tỉnh, huyện, công chức, công nhân, nông dân, các đại lý gạo ở Tp.HCM dùng thử. Với cách quảng bá sản phẩm "sáng tạo" trên, gạo Ngọc đỏ hương dứa đã được nhiều người biết đến. Cũng từ đó, các đơn đặt hàng tới tấp đến với ông.
Theo ông Hồ Tấn Vũ - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Lấp Vò, Ngọc đỏ hương dứa là giống lúa sở hữu lợi thế về đặc tính sinh trưởng, phẩm chất gạo...
Đặc biệt, có thành phần dinh dưỡng cao (hàm lượng protein cao gấp đôi so với gạo trắng hiện nay), lượng đường thấp, rất thích hợp cho bệnh nhân bị tiểu đường. Vì vậy, ngay khi tung ra thị trường, gạo Ngọc đỏ hương dứa nhận được sự đánh giá cao của thị trường nội địa lẫn khách hàng ở châu Âu.
 |
Điểm tựa từ việc thành lập HTX
Với những thành công ban đầu, năm 2012, ông Dũng vận động nhiều người dân địa phương hợp tác để thành lập HTX Giống nông nghiệp Định An (do ông làm Giám đốc) với mong muốn mở rộng diện tích trồng giống lúa Ngọc đỏ hương dứa. Khi mới thành lập, HTX có 19 thành viên, vốn điều lệ 500 triệu đồng và quy mô sản xuất 30 ha đất.
Năm 2015, giống lúa trên đã được một DN ký hợp đồng bao tiêu 10 năm với mức giá sàn 7.000 đồng/kg lúa tươi, cao hơn so với các giống lúa khác, giúp các thành viên trong HTX ổn định đầu ra.
Ngoài loại lúa trên, ông Dũng cùng các thành viên trong HTX nghiên cứu, lai tạo thành công các giống lúa khác được thị trường đánh giá cao, như Sen Việt, Tím Sen, LD2012 và OM384.
Để phục vụ tốt hơn cho việc lai tạo, sản xuất kinh doanh các loại lúa giống, Ban quản trị HTX đã đầu tư trên 2 tỷ đồng xây dựng nhiều hạng mục, như: phòng trưng bày, kho nguyên liệu, nhà sơ chế... tại trại nghiên cứu và sản xuất lúa giống của HTX. Ngoài ra còn thuê thêm 2 kỹ sư nông nghiệp hỗ trợ cho các thành viên của HTX trong hoạt động sản xuất.
"Tiếng lành đồn xa ", thời gian qua, nhiều đoàn chuyên gia nước ngoài, các trung tâm nghiên cứu, Viện Lúa ĐBSCL, các trường đại học và người dân các địa phương đến HTX để học hỏi kinh nghiệm sản xuất.
Hiện nay, HTX đã phát triển đến 50ha lúa. Riêng giống Ngọc đỏ hương dứa được nhiều nông dân trên địa bàn tham gia sản xuất với tổng diện tích trên 300ha.
Từ đó, HTX có nhiều đơn đặt hàng. Đặc biệt, HTX đã có bước đi kịp thời trong việc ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm có thời hạn 10 năm với công ty Docimexco (Đồng Tháp) mức giá sàn 7.000 đồng/kg lúa tươi, cao hơn so với các giống lúa khác từ 700 - 1.000 đồng/kg.
Ông Đặng Hữu Tâm - Phó Chủ tịch UBND huyện Lấp Vò, cho biết năm 2018, UBND huyện đã định hướng liên kết tiêu thụ sản phẩm cho hơn 2.500 ha diện tích lúa, tăng 10% so với năm 2017.
Đó là việc các doanh nghiệp như: Tập đoàn Lộc Trời, công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Nông nghiệp Đồng Tháp Mười giao ước ký kết tiêu thụ khoảng 1.600 ha, thông tin về nhu cầu sản lượng và loại lúa gạo mà thị trường đang cần để người dân chủ động sản xuất.
Sự quan tâm từ chính quyền và các DN ở địa phương đã và đang là những điều kiện cần và đủ để người dân mà cụ thể ở đây là các hạt nhân như HTX Giống Nông nghiệp Định An thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương đóng góp quan trọng vào công cuộc xây dựng nông thôn mới, nâng tầm thương hiệu lúa gạo Việt trong thời gian tới.
Nguyễn Hiếu
