Một trong những giải pháp đó là học tập và làm theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí - là những quan điểm có tính khoa học, cách mạng về biểu hiện, nguồn gốc, hậu quả và những giải pháp khắc phục, ngăn ngừa triệt để “căn bệnh” này.
Nhớ mãi lời Bác
Là người đầu tiên đưa tư tưởng HTX vào Việt Nam, năm 1945 ngay sau khi giành được chính quyền về tay Nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ đạo thực hiện phát triển phong trào HTX rộng khắp tại các địa phương. Mặc dù bận trăm công ngàn việc, nhưng Bác Hồ vẫn đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực này.
Trong diễn văn khai mạc Hội nghị lần thứ 16 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (mở rộng) ngày 16/4/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của HTX trong phát triển nông nghiệp, nông thôn. Người cho rằng, phong trào tổ chức HTX đã tiến bước khá tốt, nhưng nhiều nơi còn lệch lạc.
Tiếp đó, trong bài đăng báo Nhân dân 20/6/1959, Bác viết: “Hội nghị xóm mổ bò, Hội nghị xã mổ bò. Hội nghị huyện cũng mổ bò! Ngược đời hơn nữa là: Hội nghị phụ lão bàn về sản xuất và tiết kiệm, hội nghị liên hoan tổ đổi công và khai mạc HTX nông nghiệp cũng đều mổ bò! Có HTX mổ đến 2 con! Đó là lãng phí rất nghiêm trọng và phổ biến”.
|
Từ sau năm 1960 là thời kỳ các HTX được phát triển mạnh mẽ và đồng bộ. Trong thư gửi Đại hội HTX và đội sản xuất nông nghiệp tiên tiến miền núi và trung du, ngày 11/4/1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biểu dương, khen ngợi: “...Về kinh tế thì miền núi và trung du đã có hơn 70% nông hộ vào HTX nông nghiệp. Đồng bào đã được no ấm hơn, nhà ở nhiều nơi đã làm mới sạch sẽ, gọn gàng hơn,...”. Song, để thực hiện mục đích đó, căn cứ vào Nghị quyết của Đảng và căn cứ vào tình hình thực tiễn của miền núi và trung du, Bác nêu một số ý kiến sau đây: Các HTX cần có phương hướng sản xuất trên mọi lĩnh vực: Lúa, màu, cây công nghiệp, chăn nuôi, bảo vệ rừng. Để làm tốt việc này, “HTX phải được củng cố, tức là làm cho xã viên có tinh thần làm chủ, làm cho Ban quản trị được vững vàng và có năng lực, phải thực hành dân chủ, chống tham ô, lãng phí..., làm tốt công tác cải tiến quản lý, cải tiến kỹ thuật...”.
Khi biết HTX Nam Tiến thành công trong xây dựng HTX bậc cao có quy mô và là nơi điển hình tiên tiến về năng suất cao của tỉnh Phú Thọ, Bác Hồ đã đến thăm và Người vẫn luôn căn dặn: “Các cô, các chú phải cần, kiệm, làm cho HTX ngày càng giàu mạnh, đời sống ngày càng ấm no”...
Khắc phục tồn tại
Trong thời gian qua, mặc dù đã đạt được những thành công đáng kể, nhưng khu vực KTTT, HTX vẫn còn một số hạn chế, bất cập.
Có thể thấy, tình trạng lãng phí vẫn còn diễn ra tại một số HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp, như: Không ít dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp, HTX chưa thực hiện đúng kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và quy định về bảo vệ cảnh quan, bảo vệ môi trường. Việc sử dụng vốn, công nghệ, thời gian, lao động, năng lượng, vật tư, chi phí đầu vào, tài nguyên thiên nhiên và các nguồn lực khác trong đầu tư xây dựng, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của một số doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác chưa tiết kiệm và hiệu quả.
Nhiều HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp được thành lập mới vẫn còn tổ chức ra mắt linh đình, gây lãng phí tiền của, công sức và thời gian; chưa chủ động hiệu quả áp dụng công nghệ số, công nghệ thông tin vào hoạt động kinh doanh, dịch vụ, xúc tiến thương mại...
 |
|
Nữ đại biểu HĐND tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021-2026 - Giám đốc HTX Dâu tằm Minh Tiến- Y Can, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái (người mặc áo vàng) cùng các thành viên HTX hăng say lao động sản xuất bên ruộng dâu tằm của Hợp tác xã. |
Đối với khu vực KTTT, HTX, trước yêu cầu cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nhất là cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, Đảng và Nhà nước đã định hướng và yêu cầu cần phải phát triển các HTX kiểu mới, đây là mô hình HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012, bảo đảm nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi và quản lý dân chủ. Thực hiện quá trình đổi mới đến nay, các HTX kiểu mới đã tích cực đổi mới hoạt động, không ngừng ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, tiết kiệm chi phí đầu vào, giảm chi phí quản lý, phát huy sức mạnh tập thể để xây dựng phương án sản xuất tối ưu, do vậy đã giảm thiểu lãng phí trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ so với các mô hình HTX kiểu cũ.
Phát triển bền vững
Trong giai đoạn tiếp theo, để nhân rộng hơn nữa các mô hình HTX kiểu mới hoạt động theo Luật HTX năm 2012, các tổ chức trong khu vực KTTT cần tích cực vận dụng tư tưởng, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để hiện thực hóa vào thực tiễn hoạt động.
Trước hết, cần nâng cao nhận thức cho toàn xã hội và vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong phòng, chống lãng phí.
Thứ hai, nền kinh tế nước ta đang vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cạnh tranh và hội nhập với kinh tế quốc tế đòi hỏi phải giảm chi phí trong quá trình sản xuất để sản phẩm có giá thành hạ, chất lượng cao, số lượng lớn, tăng xuất khẩu và tiêu dùng trong nước có nguồn thu tích lũy tái sản xuất mở rộng.
 |
|
HTX Suối Giàng, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái nâng cao thu nhập cho đồng bào các dân tộc tiểu số thông qua tạo việc làm nhân dân trên địa bàn huyện Văn Chấn (Bà Sùng Thị Mai dân tộc Mông xã Suối Giàng bán Chè xanh cho HTX và cho biết- “ Nhờ có HTX tôi đủ tiền tiêu rồi”. |
Quy luật giá trị chỉ ra rằng, nhà sản xuất nào tạo ra giá trị cá biệt thấp mà sản xuất nhiều sản phẩm cạnh tranh sẽ có lợi nhuận phát triển. Như vậy, các doanh nghiệp, HTX cần phải tiết kiệm, bao gồm việc giảm chi đầu vào, tiêu dùng hợp lý. Cùng với đó, các HTX, doanh nghiệp phải chủ động đổi mới, áp dụng công nghệ mới, cải tiến quy trình sản xuất, đổi mới công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, HTX.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, các HTX, doanh nghiệp cần so sánh chi phí sản xuất quốc tế và khu vực về các sản phẩm cạnh tranh để thực hiện cắt giảm ngay chi phí bất hợp lý trong nội bộ và đưa ra các nguyên tắc hợp đồng mua - bán, xây dựng phương án, kế hoạch đầu tư; đồng thời kiến nghị sửa đổi cơ chế, chính sách thuế, phí và lệ phí, giá, thủ tục hành chính...
Thứ ba, công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp thành viên phải được các cấp, các ngành và hệ thống Liên minh HTX Việt Nam coi trọng, trở thành nhiệm vụ thường xuyên, sâu sát nhằm kịp thời đánh giá tình hình, động viên, khen thưởng những mô hình HTX hoạt động hiệu quả, gắn với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và chấn chỉnh các vi phạm.
Thứ tư, đề xuất, kiến nghị với Chính phủ và các cấp chính quyền tiếp tục quan tâm và đồng hành với HTX, doanh nghiệp. Điển hình như: Giảm tiền điện, giảm thanh tra, kiểm tra hằng năm; đơn giản hóa hơn nữa các thủ tục hành chính (TTHC); lấy ý kiến, đánh giá của người dân, doanh nghiệp, HTX qua điện thoại, mạng xã hội đối với việc giải quyết TTHC nhằm giảm bớt phiền hà, tiết kiệm thời gian, tiết kiệm kinh phí, minh bạch trong giải quyết TTHC, người dân, doanh nghiệp, HTX có thể ngồi tại nhà hay nơi làm việc mà vẫn thực hiện được các TTHC, góp ý TTHC một cách dễ dàng, nhanh chóng, tiện lợi.
Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ vay vốn, giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ lãi suất cho vay, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí; gia hạn thời hạn nộp thuế, miễn thuế, miễn tiền chậm nộp thuế; hỗ trợ tiền đóng Bảo hiểm xã hội cho người lao động, chậm nộp Bảo hiểm xã hội…
 |
|
Cải tiến quy trình sản xuất, đổi mới công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh của HTX. (Trong ảnh: HTX dịch vụ nông nghiệp Hồng Ca, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái chế biến măng tre Bát độ để xuất khẩu). |
Hoàng Hà
(Liên minh HTX tỉnh Yên Bái)
