Tham gia TĐKSX trên biển đang là xu hướng làm ăn mới của ngư dân. Họ thành lập TĐKSX để giúp nhau tổ chức lại việc đánh bắt hải sản, thu gom và vận chuyển sản phẩm vào bờ, đưa thêm nhiên liệu, thực phẩm từ bờ ra để các tàu cá liên tục bám biển khai thác. Nguồn lợi thủy sản bị suy kiệt, giá nguyên liệu, nhiên liệu tăng; họ thấy cần phải chung sức mới thực hiện được việc hợp lý hóa sản xuất, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, ứng phó với sự cố, thiên tai và những bất trắc về an ninh trên biển.
Ông Trương Văn Ri, một trong số 9 tổ trưởng TĐKSX của ngư dân phường 5 Tp.Vũng Tàu, tâm sự: "Nghề biển lắm rủi ro. Đi một mình mà gặp luồng cá thì trúng lớn, nhưng gặp nạn chẳng biết kêu ai. Nghĩ vậy nên tôi rủ mấy anh em hợp thành tổ làm ăn cho có bạn"… Như thế có nghĩa là ngư dân đã tự nguyện đến với nhau trong các TĐKSX vì những lợi ích của chính họ.
Các tàu trong tổ ra khơi đánh bắt chung ngư trường, thường xuyên giữ liên lạc, luân phiên cắt cử nhau gom sản phẩm chở vào bờ để bán và lấy thêm dầu, thực phẩm, hoặc chung nhau thuê một tàu dịch vụ khác để làm những việc này. Theo tính toán của Sở NN&PTNT, làm như vậy mỗi tàu tiết kiệm được từ 500 - 900 lít dầu và lợi nhuận tăng khoảng 7 - 10% mỗi chuyến đi biển.
Các thành viên đều mua - bán các dịch vụ của TĐKSX, như dịch vụ cung ứng nguyên liệu, nhiên liệu, dịch vụ thu gom và vận chuyển sản phẩm sau khai thác. Ngoài các quan hệ nội bộ này, TĐKSX còn thay mặt cho các thành viên thuê (mua) những dịch vụ tương tự do các tàu ngoài tổ cung cấp. Xét về hình thức, đây là những hoạt động mang dấu hiệu sơ khai của mô hình kinh tế HTX dịch vụ kiểu mới.
Hiện chưa có đánh giá đầy đủ về tình hình hoạt động của các TĐKSX của ngư dân Bà Rịa - Vũng Tàu, nhưng cả nước thì đã có một số kinh nghiệm. Đó là, ngư dân luôn cần nhiều vốn để mua sắm phương tiện nghề cá, các TĐKSX cần có bản quy ước chặt chẽ để mọi thành viên tuân theo.
Muốn phát triển TĐKSX, Nhà nước - thông qua tổ chức Liên minh HTX và UBND các xã, phường - phải tuyên truyền, vận động để ngư dân hiểu rõ vào TĐKSX là "ích nước lợi nhà", phải giúp ngư dân xây dựng quy chế của tổ và tạo điều kiện để họ được vay vốn. Những TĐKSX hoạt động tốt cần phải được chăm sóc và hướng dẫn chúng phát triển lên thành mô hình kinh tế HTX nghề cá kiểu mới.
Hải Thanh
