Theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), từ ngày 19/11, trần lãi suất huy động kỳ hạn ngắn (dưới 6 tháng) được giảm thêm 0,5%, từ mức 5,5% trước đây xuống 5%; trần lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên cũng giảm từ mức 6,5% xuống 6%.
Trước đó, nhiều ngân hàng đã sớm có động thái điều chỉnh biểu lãi suất huy động các kỳ hạn, giảm 0,1 – 0,4%/năm, trong đó Vietcombank giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay cho tất cả các doanh nghiệp (DN).
Tác động đa chiều
Theo đánh giá của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), động thái giảm trần lãi suất huy động kỳ hạn ngắn của NHNN là nhằm thực hiện định hướng giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay mà Thủ tướng Chính phủ đã báo cáo tại Quốc hội.
Đối với thị trường chứng khoán (TTCK), các chuyên gia cho rằng động thái giảm lãi suất của NHNN sẽ có ảnh hưởng tích cực. Hưởng lợi lớn nhất và trực tiếp là ngành có cơ cấu nợ vay cao như bất động sản, xây dựng, dầu khí, thép… Đồng thời, việc cắt giảm lãi suất sẽ kích thích chi tiêu, nên nhóm ngành bán lẻ và tiêu dùng sẽ được hưởng lợi gián tiếp.
Bên cạnh đó, có ý kiến nhìn nhận ngành ngân hàng cũng được hưởng lợi do không phải chịu áp lực thu tiền về. Việc giảm lãi suất cũng không làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của nhóm ngân hàng trong năm 2019.
Đây cũng có thể là một điểm sáng cho nhóm DN gặp khó trong 9 tháng vừa qua, vì tận dụng dòng vốn rẻ để đẩy mạnh hoạt động kinh doanh trong quý cuối cùng, từ đó cải thiện kết quả kinh doanh của cả năm.
Tuy nhiên, ở góc nhìn khác, một chuyên gia phân tích của Chứng khoán KIS Việt Nam lại đánh giá trung tính mức tác động lên nhóm ngành ngân hàng, bởi còn phụ thuộc vào chính sách và “sức khỏe” của mỗi nhà băng, nhưng động thái giảm lãi suất sẽ kích thích tăng trưởng tín dụng là điều chắc chắn diễn ra.
Đồng quan điểm về việc NHNN giảm lãi suất sẽ là một tín hiệu tích cực cho TTCK trong dài hạn, nhưng ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc kinh doanh của Chứng khoán VNDirect, lại cho rằng nhóm DN sẽ nhận được nhiều tác động tốt chứ không phải nhóm ngân hàng.
Ở chiều ngược lại, ngành bảo hiểm sẽ chịu tác động tiêu cực từ lãi suất giảm do nhóm này có khoản tiền gửi ngân hàng chiếm tỷ trọng gần 70% tổng tài sản đầu tư tính đến ngày 30/9/2019.
Thực tế, từ đầu năm 2019 đến nay, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Do đó, việc hạ trần lãi suất cho vay vừa qua của NHNN sẽ góp phần kích cầu thị trường và thu hút thêm nhiều dòng tiền vào TTCK.
Việc NHNN giảm trần lãi suất được cho là có tác động đa chiều đến TTCK |
Xu hướng tăng
Diễn biến những năm gần đây cho thấy các thông tin liên quan đến việc hạ lãi suất trên thế giới và trong nước đều được xem là yếu tố có ảnh hưởng đến TTCK theo chiều hướng tích cực.
Nguyên nhân là bởi các nhà đầu tư gia tăng kỳ vọng vào kết quả kinh doanh của các DN niêm yết, qua đó sẽ tăng cường đầu tư vào cổ phiếu. Tuy nhiên, tác động của việc cắt giảm lãi suất thường sẽ được các nhà đầu tư cân nhắc vào ngay trong phiên giao dịch mà thông tin được công bố.
Phiên giao dịch ngày 19/11 – ngày NHNN chính thức cắt giảm trần lãi suất, đã diễn ra khá tích cực với sự hồi phục của tất cả các chỉ số. Đóng cửa phiên giao dịch, Vn- Index tăng 0,54% lên 1.008 điểm; HNX-Index tăng 0,32% lên 105 điểm và UPCoM-Index tăng 0,18% lên 57 điểm.
Đặc biệt, theo thống kê của Chứng khoán SSI dòng vốn chảy vào thị trường cổ phiếu Việt Nam thông qua các quỹ đầu tư, quỹ ETF đã dương trở lại trong nửa đầu tháng 11 sau khi bị rút ròng liên tiếp từ đầu năm.
Thế nhưng, thông tin giảm lãi suất đã không hỗ trợ được nhiều cho thị trường. Chỉ ngay phiên giao dịch sau ngày 19/11, chỉ số Vn-Index khiến giới đầu tư hoang mang khi giảm vài chục điểm trong những phiên giao dịch tiếp theo, đánh rơi tất cả thành quả đạt được trong suốt hơn nửa đầu tháng 11 vừa qua.
Để trấn an các nhà đầu tư, các chuyên gia đã nhận định tác động của việc giảm lãi suất có độ trễ, vì đây là thời điểm cuối năm, nhu cầu vốn tăng cao, trong khi các ngân hàng vẫn chịu ràng buộc bởi chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cũng như thực hiện Thông tư 41/2016/TT-NHNN về quy định tỷ lệ an toàn vốn – một trụ cột quan trọng để thực hiện chuẩn Basel II.
Lãi suất có thể giảm, chi phí vốn rẻ hơn, nhưng không có nghĩa là mọi DN đều đủ điều kiện tiếp cận tín dụng dễ dàng.
Nhận định trên là hoàn toàn có cơ sở khi nhìn lại các đợt cắt giảm lãi suất của NHNN từ năm 2008. Tại thời điểm đó, chỉ số Vn-Index thường tăng 0,26% ngay sau một số phiên giao dịch và tiếp tục tăng khoảng 3,4% vào các tháng sau.
Hiện nay, ngay cả khi không có thông tin giảm lãi suất hỗ trợ thì TTCK trong trung hạn vẫn được dự báo sẽ diễn biến tích cực, các phân tích kỹ thuật cũng cho thấy Vn- Index đang duy trì xu hướng tăng.
Linh Đan