Kết quả kiểm toán cho thấy 21/50 tỉnh thành và một số cơ quan Bộ, Trung ương đều còn tình trạng “vung tay quá trán” chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, vượt dự toán được duyệt. Qua đó, kiểm toán kiến nghị phải hoàn trả nguồn hơn 1.600 tỷ đồng.
Sai từ Trung ương tới địa phương
Về thu chi ngân sách thường xuyên, dự toán Quốc hội quyết định và Chính phủ giao 704.400 tỷ đồng, quyết toán 723.292 tỷ đồng, tăng 2,7% dự toán. Kết quả kiểm toán cho thấy, hầu hết các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương được kiểm toán đều còn tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, vượt dự toán được duyệt.
16/50 địa phương được kiểm toán còn sử dụng nguồn dự phòng cho một số nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp bách. Một số địa phương hụt thu ngân sách cấp tỉnh hoặc ngân sách cấp huyện nhưng không thực hiện rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định.
Đáng chú ý, kết quả kiểm toán các DNNN và các tổ chức tài chính ngân hàng cho thấy, do ảnh hưởng của khó khăn chung nền kinh tế nên hiệu quả hoạt động của hầu hết các doanh nghiệp nhà nước được kiểm toán đều giảm sút như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) tỷ suất lợi nhuận sau thuế năm 2014 giảm 10,45%; Vinaconex giảm 3,3%, Tổng công ty Lâm nghiệp giảm 3,5%...
Tại họp báo, ông Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (KTNN) cho biết, công tác kiểm toán đã phát hiện nhiều tồn tại về quản lý nợ, quản lý tài sản của các tập đoàn, tổng công ty dẫn đến nợ phải thu quá hạn, nợ khó đòi lớn như VNPT-Global 14,39 tỷ đồng, công ty Bò sữa Tp.HCM 16,4 tỷ đồng (81% nợ phải thu), Hapro 376 tỷ đồng, Văn phòng Vinataba 86 tỷ…
Về sử dụng tài sản sau đầu tư, đại diện KTNN cũng cho rằng một số tập đoàn, tổng công ty vẫn góp vốn đầu tư vào các đơn vị có tình trạng tài chính xấu, hoạt động không hiệu quả, gây lãng phí vốn hoặc thua lỗ; mua sắm, thanh lý tài sản không đúng quy định.
Ngoài ra, KTNN cũng phát hiện cả Petro Vietnam và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chưa mở tài khoản tại ngân hàng để theo dõi riêng Quỹ sắp xếp doanh nghiệp theo quy định. Một số đơn vị khác chưa tuân thủ quy định về quản lý tiền lương.
Liên quan đến các đơn vị kinh doanh bất động sản, KTNN kết luận hầu hết các dự án đều bộc lộ sai phạm trong công tác giải phóng mặt bằng, quản lý, nghiệm thu hoặc quyết định đầu tư khi không có nhu cầu sử dụng, vượt định mức hoặc không cần thiết, gây lãng phí cho ngân sách nhà nước.
|
Cùng với đó là một số đơn vị vẫn còn dự án chậm tiến độ (như Vinalines, Habeco, HUD, Tổng công ty Bến Thành…); một số dự án phải dừng triển khai, gây lãng phí vốn, trong đó, Petro Vietnam 4 dự án, Vinalines 1 dự án…
Trước tình trạng “sờ đâu sai đấy”, KTNN kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan yêu cầu các đơn vị thực hiện tăng thu hơn 8.565 tỷ đồng, trong đó tăng thu ngân sách nhà nước 8.287 tỷ đồng và các khoản giảm chi 5.562 tỷ đồng; các khoản nợ đọng phát hiện tăng thêm 2.238 tỷ đồng; các khoản phải nộp, hoàn trả và quản lý qua ngân sách 3.363 tỷ đồng. Đối với kiểm toán hoạt động, năm 2015, Kiểm toán Nhà nước đã triển khai kiểm toán 7 cuộc kiểm toán hoạt động nhằm đánh giá tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực của các chương trình, dự án, hoạt động được kiểm toán. Kết quả, kiểm toán đã chỉ ra nhiều tồn tại trong quản lý, điều hành và thực thi các chương trình, dự án, hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước.
“Bắt bệnh” cơ quan nhà nước
KTNN chỉ rõ, đề án tổng thể xử lý chất thải y tế giai đoạn 2011 – 2015 và định hướng đến năm 2020 triển khai còn chậm; đến hết năm 2015 còn nhiều Bệnh viện Trung ương trên địa bàn Hà Nội chưa có hệ thống xử lý nước thải y tế hoặc có nhưng bị quá tải, xuống cấp nhưng chưa được đầu tư kịp thời, quản lý vận hành cũng chưa hiệu quả, nước thải sau khi xử lý chưa đáp ứng quy chuẩn quốc gia về môi trường.
Cũng theo KTNN, kết quả thực hiện chương trình nhà ở xã hội Tp. HCM và Đà Nẵng đến năm 2015 đạt tỷ lệ thấp so với chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2011 – 2015. Việc xây dựng kế hoạch phát triển nhà ở xã hội thiếu cơ sở, bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội chưa được quan tâm đúng mức.
Ngoài ra, cơ chế xác định phía bán nhà ở xã hội chưa quan tâm đến việc đảm bảo sự phù hợp giữa giá bán với thu nhập, khả năng thanh toán của các đối tượng được mua, việc xây dựng giá bán chưa chặt chẽ, nhiều khoản mục chi phí cấu thành giá bán không phù hợp quy định…
Trước những tồn tại bất cập được chỉ ra, KTNN đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và đơn vị được kiểm toán kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể cá nhân đối với các khuyết điểm và sai phạm đã nêu trong báo cáo kiểm toán của từng cuộc kiểm toán thực hiện trong năm 2015.
KTNN cũng đề nghị Quốc hội nghiên cứu để ban hành nghị quyết về việc ứng trước kế hoạch vốn đầu tư, xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, an toàn nợ công; Ban hành nghị quyết chỉ đạo các đơn vị thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị hợp lý của KTNN.
Trước mắt, để khắc phục những bất cập trên, KTNN đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và đơn vị được kiểm toán kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể cá nhân đối với các khuyết điểm và sai phạm đã nêu trong báo cáo kiểm toán của từng cuộc kiểm toán thực hiện trong năm 2015.
Thanh Hoa
