Cả hai đợt phát hành trái phiếu đều được CTCP Bông Sen (Bông Sen Corp) thực hiện trong ngày 24/8/2021, kỳ hạn 1 năm, lãi suất cố định ở mức 11%/năm. Thông tin công bố cho biết, tài sản đảm bảo bao gồm cổ phần tại CTCP Daeha và Bông Sen Corp, quyền sử dụng đất hoặc các lô đất ở trung tâm Tp.HCM và các tài sản và quyền lợi có liên quan đến hai nhóm tài sản nói trên.
Liên tiếp đảo nợ
Trong đó, Bông Sen Corp đã phát hành 480 tỷ đồng trái phiếu mã BSECH2122001 cho 2 nhà đầu tư tổ chức nhằm tăng quy mô vốn hoạt động.
Bên cạnh đó, công ty này đã hút về 4.320 tỷ đồng từ phát hành lô trái phiếu mã BSECH2122002 cho 10 nhà đầu tư tổ chức trong nước (bao gồm: 2 công ty chứng khoán và 8 tổ chức khác). Tổ chức mua nhiều nhất được ký hiệu là “Công ty I” đã mua vào 900 tỷ đồng, chiếm 20,83% số trái phiếu phát hành.
Đáng chú ý, số tiền thu về từ việc phát hành lô trái phiếu này sẽ được Bông Sen Corp dùng để cơ cấu lại các khoản nợ do công ty phát hành riêng lẻ từ năm 2019.
Một trong những thương vụ đình đám của Bông Sen Corp là nắm quyền chi phối tại khách sạn Daewoo (Hà Nội). |
Cụ thể, ngày 27/8/2019, Bông Sen Corp đã phát hành được 6.950 tỷ đồng trái phiếu, kỳ hạn 2 năm được đảm bảo bằng 8 bất động sản, gồm 2 khách sạn, 3 nhà hàng, 3 tài sản cho thuê có diện tích hơn 2.900m2 giá trị lớn, tọa lạc tại các vị trí đắc địa ở Tp.HCM và 37,87% cổ phần của Bông Sen; 70% cổ phần khách sạn Daewoo cũng như các tài sản khác.
Các nhà đầu tư đã mua hơn 90% số trái phiếu chào bán, giúp Bông Sen thu về 5.473 tỷ đồng, tăng quy mô vốn hoạt động và triển khai các kế hoạch đầu tư. Điều đáng nói là lô trái phiếu được phát hành vừa kịp thời điểm đáo hạn của 5.437 tỷ đồng trái phiếu phát hành tháng 8/2017.
Hồi tháng 3/2019, Bông Sen cũng phát hành 400 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 12%/năm cho Công ty chứng khoán VPS- đơn vị đứng ra thu xếp và đại diện sở hữu trái phiếu cho công ty tại tất cả các đợt phát hành. Như vậy, trong năm 2019, Bông Sen đã phát hành hơn 7.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp.
Ngoại trừ lô trái phiếu phát hành riêng cho VPS, đợt phát hành trái phiếu năm 2017, 2019 và hiện tại đều có sự tương đồng về tài sản đảm bảo và cùng có lãi suất cố định 11%/năm.
Bông Sen Corp từng là thành viên của Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist) có vốn điều lệ 130 tỷ đồng, được cổ phần hoá từ tháng 1/2005. Sau đó, doanh nghiệp liên tiếp tăng vốn lên 4.777 tỷ đồng, cùng với đó là tỷ lệ sở hữu của cổ đông nhà nước chỉ còn vỏn vẹn 3,61%.
"Của hồi môn" mà Bông Sen mang theo khi cổ phần hóa là khách sạn 4 sao Palace Sài Gòn tại 56-66 Nguyễn Huệ, khách sạn 3 sao Bông Sen Sài Gòn ở 117-123 Đồng Khởi, khách sạn 2 sao Bông Sen Annex ở 61-63 Hai Bà Trưng cùng loạt nhà hàng đi kèm. Tất cả đều ở trung tâm quận 1, Tp.HCM.
Sau khi đổi chủ, doanh nghiệp thực hiện khá nhiều thương vụ thâu tóm đình đám trong lĩnh vực khách sạn bất động sản, như nắm 45,16% vốn CTCP Khách sạn Sài Gòn, sở hữu 72,5% trong CTCP Sài Gòn One Tower - chủ đầu tư dự án Sài Gòn One Tower; 51% cổ phần tại CTCP Deaha - chủ sở hữu khách sạn Daewoo (Hà Nội).
Mối liên kết "lằng nhằng"
Theo báo cáo của Bông Sen tại các đợt phát hành trước đó, mục đích huy động vốn của doanh nghiệp là để đầu tư vào các dự án bất động sản, công trình, tăng vốn, mở rộng hoạt động kinh doanh, nhưng có nghi vấn lượng vốn huy động được dùng để mua trái phiếu của Công ty TNHH Yamagata - một doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Theo một chuyên gia chứng khoán, qua những đợt phát hành trái phiếu của Yamagata, nhiều khả năng công ty này đang hoạt động giống như một tổ chức có mục đích hạn chế (SPE) được sử dụng như một công cụ trung gian giúp các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam để được hưởng mức lãi suất trái phiếu cao hơn.
Đáng chú ý, tình trạng tài chính của SPE có thể không xuất hiện trên bảng cân đối kế toán của công ty mẹ dưới dạng vốn chủ sở hữu hoặc nợ, mà tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của SPE sẽ chỉ được ghi lại trên bảng cân đối kế toán của SPE đó. Điều này giúp SPE có thể che giấu thông tin quan trọng khiến các nhà đầu tư không có được cái nhìn đầy đủ về tình hình tài chính của công ty.
Ngoài Yamagata, các nhà đầu tư còn cho rằng, những đợt phát hành trái phiếu khác của Bông Sen Corp trong quá khứ đều liên quan đến các doanh nghiệp thuộc nhóm Vạn Thịnh Phát như Azura, Ataka và Hakuba.
Đặc biệt, Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện theo pháp luật hiện tại của Bông Sen là nữ doanh nhân Đinh Thị Ngọc Thanh còn đứng tên cho một số doanh nghiệp khác như CTCP Thương mại và Dịch vụ Golden Peak, CTCP Bách Hưng Vương, CTCP Đầu tư First Star, CTCP Landwey.
Trong đó, First Star – doanh nghiệp có trụ sở chính trùng với địa chỉ của Trung tâm dịch vụ văn phòng Vạn Thịnh Phát là chủ sở hữu lô trái phiếu của CTCP Thiết kế và Trang trí nội thất NoRah (có địa chỉ trùng với trụ sở chính của Vạn Thịnh Phát) đã từng gây xôn xao thị trường trong những tháng cuối năm 2019 khi được chính đơn vị phát hành mua lại trước hạn… 4 năm với giá trị là 500 tỷ đồng.
Nếu đi sâu vào cơ cấu cổ đông sáng lập của Norah, gồm bà Đặng Trịnh Thanh Phương (60%) và 2 nhà đầu tư người Hoa là ông Trương Lập Hưng (20%) và bà Trương Huệ Vân (20%). Đây đều là các mắt xích quan trọng trong hệ thống Vạn Thịnh Phát.
Ngoài ra, sự trỗi dậy của Bông Sen sau khi cổ phần hóa cũng phần nào phản ánh tham vọng thâu tóm "đất vàng" của một nhóm nhà đầu tư "lạ mà quen".
Trong hàng thập kỷ qua, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát nổi lên là một cái tên thâu tóm "đất vàng", nhiều công trình quy mô "khủng", nhưng "đất vàng" bỏ hoang cũng "khủng" không kém. Nhiều dự án thâu tóm rồi để không, không có hoạt động kinh doanh, cũng không bán lại.
Minh Khuê