Tuy nhiên, với các chính sách hỗ trợ đi đúng hướng từ ban ngành tỉnh và chính quyền địa phương, các chương trình khuyến nông và đặc biệt là các chính sách ưu tiên phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều HTX ở Đam Rông đã mạnh dạn đầu tư công nghệ vào sản xuất.
Vượt qua rào cản
Anh K’Brôi, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Đạ Rsal (xã Đạ Rsal), kể lại: “Ban đầu người dân trong thôn còn nghi ngại khi nghe tôi nói đến nhà kính, tưới nhỏ giọt hay giống cây nhập khẩu. Nhưng khi thấy rau trồng công nghệ cao cho năng suất gấp ba, giá bán ổn định, họ đã chủ động tham gia”.
Từ vài hộ dân ban đầu, đến nay HTX Đạ Rsal đã có gần 60 thành viên, phần lớn là người dân tộc Mạ và K’Ho, sản xuất trên hơn 25 ha đất với 12 ha nhà kính. Mỗi năm HTX cung cấp ra thị trường hơn 300 tấn rau củ quả an toàn, xuất khẩu đi Hàn Quốc và Nhật Bản thông qua các đơn vị liên kết.
 |
|
Các HTX, nông dân ở Đam Rông đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất (Ảnh: BLĐ). |
Không chỉ dừng lại ở kỹ thuật trồng trọt truyền thống, nhiều HTX tại Đam Rông đã chuyển mình trở thành những “nhà máy nông nghiệp” ứng dụng toàn diện khoa học công nghệ vào từng khâu sản xuất – từ giống, chăm sóc, thu hoạch đến bảo quản sau thu hoạch.
Tại HTX Nông nghiệp công nghệ cao Liên Kết Xanh (xã Rô Men), mỗi bước đi trong chuỗi sản xuất đều gắn liền với tự động hóa và số hóa.
Trên diện tích 15 ha, HTX triển khai hệ thống nhà màng với cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, liên kết với phần mềm điều khiển trung tâm. Người quản lý có thể theo dõi tình hình sinh trưởng của cây trồng từ xa thông qua điện thoại thông minh.
“Với việc ứng dụng công nghệ, chúng tôi kiểm soát tốt hơn chất lượng nông sản, giảm 30-40% chi phí sản xuất so với phương thức truyền thống, nhưng năng suất lại tăng 1,5 đến 2 lần”, anh Nguyễn Văn Cảnh, đại diện HTX chia sẻ.
Hiện tại, HTX Liên Kết Xanh chuyên sản xuất cà chua bi, dâu tây và xà lách thủy canh, trong đó 80% sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Trung bình mỗi tháng HTX đưa ra thị trường gần 20 tấn sản phẩm, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 50 lao động, trong đó phần lớn là người dân tộc thiểu số tại địa phương.
Liên kết – chìa khóa tạo ra giá trị bền vững
Bài học thành công từ các HTX ở Đam Rông không chỉ nằm ở việc ứng dụng công nghệ, mà còn là khả năng xây dựng liên kết sản xuất – tiêu thụ bền vững. Nhiều HTX tại đây đã ký kết hợp đồng dài hạn với các doanh nghiệp phân phối nông sản sạch trong và ngoài tỉnh.
HTX Nông nghiệp sạch Đam Rông (xã Phi Liêng) là một ví dụ. Khởi đầu từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ của các hộ dân, HTX đã từng bước phát triển vùng nguyên liệu rau củ hữu cơ đạt chuẩn, sau đó ký kết bao tiêu sản phẩm với các chuỗi siêu thị như Big C, Bách Hóa Xanh, và các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso.
“Chúng tôi tập huấn cho người dân về kỹ thuật canh tác hữu cơ, áp dụng quy trình sản xuất sạch, sử dụng chế phẩm sinh học. Nhờ đó, giá bán rau củ cao gấp 2-3 lần so với rau thường, trong khi chi phí đầu vào lại giảm đáng kể”, chị Trần Thị Hồng – Giám đốc HTX cho biết.
Mỗi năm, HTX Đam Rông cung cấp hơn 500 tấn rau củ sạch ra thị trường, doanh thu đạt trên 8 tỷ đồng, tạo việc làm cho hơn 70 lao động địa phương, trong đó có nhiều lao động đồng bào dân tộc thiểu số, với thu nhập trung bình 6-8 triệu đồng/tháng.
 |
|
Việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất giúp HTX, nông dân ở Đam Rông nâng cao hiệu quả, làm giàu. |
Trong giai đoạn 2021-2025, huyện Đam Rông đã xây dựng kế hoạch phát triển 10 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại 7 xã trọng điểm. Ngoài ra, chương trình hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị, nâng cấp hạ tầng phục vụ nông nghiệp công nghệ cao cũng đang được triển khai.
Sự phối hợp giữa chính quyền và người dân đã thắp sáng niềm tin mới. Nhiều thanh niên dân tộc thiểu số sau khi học nghề hoặc tốt nghiệp đại học đã quay về quê hương để khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao.
Anh K’Thanh – kỹ sư nông nghiệp, hiện đang vận hành một vườn dâu công nghệ cao tại xã Đạ M’rông – chia sẻ: “Tôi không đi tìm việc ở thành phố nữa. Ngay tại quê hương mình, tôi có thể làm chủ, tạo việc làm cho bà con. Điều quan trọng là mình có kiến thức, có quyết tâm và được hỗ trợ đúng lúc”.
Hướng đến nông nghiệp hiện đại và xanh
Dễ nhận thấy, trong những năm gần đây, huyện Đam Rông đã có những chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế nông nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực HTX. Góp phần quan trọng vào sự thay đổi đó là các chương trình hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng giúp các HTX địa phương từng bước chuyển đổi mô hình sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao giá trị nông sản.
Với đặc thù là huyện miền núi còn nhiều khó khăn, phần lớn dân cư là đồng bào dân tộc thiểu số, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ có chiều sâu, tập trung vào 3 nhóm chính: đào tạo nâng cao năng lực quản trị HTX, hỗ trợ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, và kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Cụ thể, từ năm 2022 đến nay, Liên minh HTX Việt Nam đã phối hợp với tỉnh và huyện tổ chức nhiều lớp tập huấn cho cán bộ quản lý HTX, hướng dẫn xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc, và áp dụng tiêu chuẩn VietGAP. Hơn 150 lượt cán bộ, thành viên HTX trên địa bàn đã được tiếp cận kiến thức mới, nâng cao năng lực điều hành và tổ chức sản xuất.
Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ kỹ thuật, Liên minh HTX Việt Nam còn kết nối các HTX tại Đam Rông với các doanh nghiệp tiêu thụ trong và ngoài nước, đồng thời hỗ trợ đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso...
Những chương trình hỗ trợ thiết thực này đã giúp các HTX tại Đam Rông phát triển bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động là người dân tộc thiểu số tại địa phương.
Những cánh đồng công nghệ cao ở Đam Rông hôm nay là minh chứng rõ ràng cho một hướng đi đúng từ sản xuất nhỏ lẻ, lạc hậu sang quy mô lớn, ứng dụng công nghệ và thân thiện với môi trường. Không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo, các HTX ứng dụng công nghệ cao còn đặt nền móng cho một nền nông nghiệp hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu và đòi hỏi khắt khe của thị trường.
Câu chuyện của Đam Rông là hình mẫu cho nhiều địa phương miền núi khác về cách thức “đưa khoa học vào ruộng đồng” và “đưa nông dân lên làm chủ công nghệ”. Và từ chính mảnh đất đại ngàn ấy, những cánh đồng thông minh, những sản phẩm sạch mang thương hiệu Việt đang từng ngày vươn xa.
An Chi
