Theo Báo cáo của Bộ GTVT về kết quả triển khai Nghị quyết số 40/NQ-CP ngày 1/6/2015 của Chính phủ về việc thúc đẩy thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc, hiện nay, giữa Việt Nam và Trung Quốc có 6 cặp cửa khẩu quốc tế, 3 cặp cửa khẩu chính, 32 cặp cửa khẩu phụ, 21 lối mở và 2 điểm thông quan.
Hầu hết cửa khẩu xuống cấp
Ngoài 7 cửa khẩu thực hiện Hiệp định vận tải đường bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc, hầu hết các cửa khẩu khác đều có cơ sở hạ tầng yếu kém, đường đi đến cửa khẩu còn nhỏ hẹp và xuống cấp nghiêm trọng.
Cụ thể, Lạng Sơn nơi XK nông sản nhiều nhất với 11 cửa khẩu, chỉ có các tuyến đường lên cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị, Cốc Nam và Chi Ma là đường tốt, còn lại là các tuyến đường đều hẹp và hư hỏng nhiều, gây ách tắc phương tiện chở hàng hóa NK.
Tại các cửa khẩu phụ: Co Sâu, Bình Nghi, Na Hình, do đặc thù chính sách của Trung Quốc, nên hàng hóa XK của Việt Nam phải sang tải tại bãi kiểm tra hàng hóa của Việt Nam, xe Trung quốc trực tiếp sang bãi kiểm tra để đón hàng.
Tại cửa khẩu Pò Nhùng, xe Trung Quốc sang nhận hàng là những xe nhỏ, mặt hàng chủ yếu là tinh bột sắn, sữa các loại, thịt trâu, bò… Do đặc thù chính sách biên mậu, nên chỉ mở cửa khẩu đến 17 giờ Việt Nam thì đóng cửa.
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường, thời gian qua, các tỉnh có cửa khẩu với biên giới Trung Quốc đã chủ động tích cực trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, kho bãi; thường xuyên làm việc với các tỉnh của Trung Quốc giáp biên giới để tạo điều kiện cho hàng hóa XK sang thị trường này. Tuy nhiên, hoạt động XK nông sản nhất là trái cây sang Trung Quốc diễn ra theo mùa vụ. Khi vào mùa vụ, trái cây XK thường bị ùn tắc tại khu vực cửa khẩu do nhiều vướng mắc như: cơ sở hạ tầng, kho bãi các cửa khẩu phụ (nơi XK chủ yếu hàng nông sản) khu vực biên giới của hai nước còn nhỏ hẹp, không đáp ứng lượng phương tiện, hàng hóa quá lớn khi dồn vào cùng một thời điểm… Ngoài ra, chính sách biên mậu của Trung Quốc thường xuyên thay đổi khó lường, gây nhiều khó khăn cho các DN hoạt động XK.
Để đẩy mạnh thương mại biên giới Việt - Trung, hỗ trợ cho XK nông sản, mới đây, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT tiếp tục làm việc với Trung Quốc, tạo điều kiện cho xe của DN hai nước vào sâu lãnh thổ của nhau.
|
Những hàng xe chở hoa quả XK dài hàng km là chuyện thường tình ở Lạng Sơn
Vào sâu lãnh thổ của nhau
Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ NN&PTNT, UBND các tỉnh tăng cường triển khai việc dự báo và điều tiết thị trường XNK nông sản với Trung Quốc, giúp các DN XK nắm được thông tin, tìm kiếm đối tác phía Trung Quốc và ký kết hợp đồng mua bán, thực hiện việc phân loại, đóng gói hàng hóa đảm bảo xe đến cửa khẩu chỉ việc chuyển hàng, rút ngắn được thời gian, tránh việc vận chuyển thừa cung lên biên giới gây ùn tắc tại cửa khẩu.
Bộ cũng kiến nghị Chính phủ xem xét việc thành lập Hiệp hội XNK hàng hóa, nhằm giúp các DN, thương nhân XK nông sản trao đổi thông tin, điều tiết lượng hàng chuyển lên cửa khẩu vừa đủ đáp ứng nhu cầu của phía Trung Quốc. Chủ động làm việc với Trung Quốc về việc mở rộng mặt hàng XK qua biên giới, không áp dụng hình thức mỗi cửa khẩu chỉ chuyên NK một mặt hàng. Giao Bộ Tài chính có biện pháp hỗ trợ thủ tục thông quan tại cửa khẩu cho các DN được thuận tiện, nhanh chóng; chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao thống nhất về quy định đối với hoạt động thương mại qua các cặp cửa khẩu quốc tế, cặp cửa khẩu chính giữa hai nước Việt - Trung.
Bộ GTVT cũng kiến nghị Thủ tướng giao UBND các tỉnh có đường biên với Trung Quốc trên cơ sở Hiệp định và Nghị định thư thực hiện Hiệp định vận tải đường bộ Việt - Trung, chủ trì làm việc với các địa phương giáp ranh Trung Quốc về việc giải quyết thủ tục cho xe của các DN thông quan tại cửa khẩu nhằm đảm bảo thời gian thông quan ngắn nhất…
Thu Hường
