Thông tin được đăng tải từ Phòng Bảo vệ NTD - Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công Thương), cho biết trong vài năm trở lại đây, tình trạng kháng thuốc kháng sinh đã trở thành đề tài nóng hổi trên toàn thế giới. Đây là hiện tượng các bệnh đơn giản vốn được chữa trị dễ dàng bởi thuốc kháng sinh trở nên không thể chữa được do vi khuẩn kháng lại thuốc.
Sử dụng nhiều thịt nhiễm kháng sinh
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo người dân chỉ nên sử dụng thuốc kháng sinh khi thực sự cần thiết và theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, kiểm soát việc chủ động sử dụng kháng sinh chỉ đóng một vai trò rất nhỏ. Bên cạnh việc sử dụng thuốc trực tiếp, việc bị động đưa kháng sinh vào cơ thể qua thức ăn mà cụ thể là thịt động vật mới là nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng kháng thuốc kháng sinh.
Trong ngành công nghiệp chăn nuôi, hơn một nửa số thuốc kháng sinh được sử dụng cho việc tăng trưởng của động vật để phòng, tránh các loại bệnh cho động vật hơn là để chữa bệnh. Và, khi việc sử dụng kháng sinh diễn ra quá thường xuyên, vi khuẩn sẽ có khả năng kháng thuốc và những bệnh tưởng chừng rất đơn giản có thể là nguyên nhân gây chết người.
![]() |
CIđã viết thư gửi các hãng thức ăn nhanh lớn trên thế giới, kêu gọi kiểm soát chặt chẽ lượng kháng sinh trong thịt động vật
Theo Báo cáo năm 2016 phản ánh về các mối đe dọa nền kinh tế trong tương lai từ Ngân hàng Thế giới (WB), từ nay đến năm 2050, hiện tượng kháng thuốc kháng sinh có thể làm tăng chi phí y tế trên thế giới lên đến 1.000 tỷ USD mỗi năm. Báo cáo này cũng cho biết, trước thời điểm năm 2050, sự đề kháng đối với kháng sinh có thể đẩy thêm 28,3 triệu người vào cảnh nghèo cùng cực.
Trong Báo cáo Rà soát về hiện tượng kháng thuốc kháng sinh năm 2014, chuyên gia kinh tế Jim O’Neil cho biết, đến trước năm 2050, kháng thuốc kháng sinh có thể gây ra cái chết cho 10 triệu người mỗi năm - số lượng này còn cao hơn số lượng người tử vong mỗi năm vì bệnh ung thư.
Trong một khảo sát được tiến hành bởi Trung tâm Nghiên cứu Biến động bệnh dịch, Kinh tế và Chính sách (CDDEP) năm 2015, số liệu cho thấy trước năm 2030, lượng kháng sinh sử dụng trong ngành nông nghiệp sẽ tăng thêm 2/3 so với năm 2010. Số liệu năm 2010 cho thấy, lượng kháng sinh sử dụng cho động vật là 63.200 tấn và năm 2030 sẽ là 105.600 tấn - một con số quá lớn cho lượng kháng sinh được sử dụng cho động vật.
Vai trò các hãng thức ăn nhanh?
Kể từ năm 2014, một trong những tổ chức NTD có hoạt động rất tích cực trong công tác chống lại hiện tượng kháng thuốc kháng sinh là Tổ chức NTD quốc tế (CI) đã đã kêu gọi NTD trên toàn thế giới nâng cao nhận thức về hậu quả của việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi, cũng như mối nguy hại của kháng thuốc kháng sinh.
Tiếp theo đó, vào năm 2015, WHO đã thực hiện một khảo sát quốc tế trên 12 quốc gia về việc sử dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi. Theo đó, 73% những người được khảo sát cho rằng ngành công nghiệp thực phẩm nên tích cực giảm lượng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi. Đây là một thành tựu to lớn trong việc nâng cao nhận thức NTD về vấn đề này.
Tiếp theo các hoạt động nâng cao nhận thức về kháng thuốc kháng sinh, tháng 11/2015, CI đã viết thư gửi các hãng thức ăn nhanh lớn trên thế giới, như: McDonald, Subway và KFC nhằm kêu gọi các hãng này kiểm soát chặt chẽ lượng kháng sinh trong thịt động vật được sử dụng để chế biến các món ăn.
Cùng thời điểm đó, 19 quốc gia thành viên của CI cũng viết thư kêu gọi các hãng trên cùng rất nhiều hãng đồ ăn nhanh khác hoạt động trên địa bàn quốc gia như: Burger King, HesBurger, Max, Nandos, Pizza Hut, Quick, Vapiano.
Bên cạnh phản hồi tích cực đến CI, các công ty còn công bố các thông tin liên quan và báo cáo lên trang web, báo cáo thường niên và các phương tiện thông tin khác. Đây là một thành tựu to lớn của CI trong việc nâng cao nhận thức NTD và hành vi kinh doanh của các công ty.
Tại sao CI lại kêu gọi 3 hãng đồ ăn nhanh này? Bởi vì đây là 3 hãng đồ ăn nhanh gần như phổ biến nhất trên thế giới (ít nhất 100 quốc gia có 1 trong 3 thương hiệu này) với số lượng cửa hàng lên đến hàng chục nghìn, phục vụ bữa ăn cho hàng triệu người trên thế giới. Các hãng lớn như McDonald’s, Subway và KFC có thể sử dụng sức mua to lớn của mình nhằm kiểm soát lượng kháng sinh sử dụng cho động vật từ khâu chăn nuôi, từ đó tạo ra chính sách kiểu mẫu cho các hãng khác thực hiện theo.
Bảng thống kê cho thấy, McDonald’s và Subway đã thực hiện rất tích cực các cam kết về việc chấm dứt sử dụng kháng sinh, và họ có thể làm tốt hơn nữa trong tương lai. KFC tuy chưa thực hiện cam kết nào, tuy nhiên, việc công bố các khảo sát tương tự cùng với sức ép từ thương hiệu lớn rất có thể sẽ thay đổi chính sách của công ty này.
Những thống kê trên cho thấy NTD và các tổ chức NTD chính là nhân tố quan trọng nhất trong công cuộc ngăn chặn cuộc khủng hoảng kháng thuốc kháng sinh trên toàn cầu. Chính nhận thức, các yêu cầu chính đáng và sự quyết tâm của NTD mới là động lực để các DN nhìn nhận và thay đổi chính sách kinh doanh.
Đồng thời, mặc dù các yêu cầu bức thiết về xã hội và sự phát triển bền vững đã tạo ra áp lực dẫn đến việc giảm lượng kháng sinh trong chăn nuôi, nhưng nhân tố NTD mới thực sự tạo nên bước đột phá trong công tác này. Các chuyên gia đánh giá trong thời gian tới, vai trò của NTD trong công cuộc này sẽ phát triển hơn nữa và sẽ có nhiều bước tiến lớn trong việc ngăn chặn hiện tượng kháng thuốc kháng sinh trên toàn cầu.
Thy Lê