Thực tế, ông Nguyễn Đắc Quang - người được ủy quyền quản lý ngôi nhà 446 - 448 Nguyễn Thị Minh Khai, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các giao dịch này cũng trái với ý chí của bà Vuơng Thị Khanh - mẹ ông Quang - khi uỷ quyền. Nguồn gốc căn nhà này là từ năm 1980, vợ chồng ông Nguyễn Đắc Kha có ký giấy ủy quyền cho ông Phan Bình quản lý, sử dụng nhà, đất. Giấy ủy quyền này được cơ quan chức năng chấp thuận vào năm 1981. Năm 1982, vợ chồng ông Kha xuất cảnh ra nước ngoài sinh sống.
Phức tạp nguồn gốc sở hữu
Năm 1999, UBND Tp.HCM quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước căn nhà của vợ chồng ông Kha, với lý do “thuộc diện nhà vắng chủ”. Tiếp sau đó, là quyết định thu hồi Giấy chứng nhận quyền quản lý của ông Phan Bình. Các quyết định này đã bị các bên liên quan khiếu nại.
Năm 2007, bà Khanh về Việt Nam, đã gặp và ký kết hợp đồng ủy quyền cho luật gia Đặng Đình Thịnh thay mặt mình thực hiện các thủ tục để lấy lại căn nhà. Theo hồ sơ, có nhiều hợp đồng hứa thưởng giữa các bên, trong đó, các mức thưởng được nâng từ 15% lên 35% tổng giá trị căn nhà, khi được trả lại.
Tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, HĐXX đã tuyên công nhận hợp đồng hứa thưởng cuối cùng, theo đó, phán quyết ông Thịnh được nhận 35% giá trị căn nhà theo thỏa thuận và tính ra tiền là được hơn 54 tỷ đồng.
Vụ việc tưởng chừng như kết thúc có hậu. Thế nhưng, “chiếc gậy” do ACB “thọc” vào đã khiến cho vụ việc trở nên hết sức phức tạp và rắc rối.
Hợp đồng thuê nhà giữa ACB và ông Bình được ký ngày 1/8/2000, nhưng Công văn số 15190 của Sở Địa chính - Nhà đất Tp.HCM cho biết: Việc thuê mướn đã bắt đầu từ tháng 2/1999.
Hợp đồng thuê nhà giữa ACB và ông Bình có thời hạn tới 9 năm, nhưng trả tiền thuê nhà chỉ được vài tháng thì ACB không trả tiền nữa. Sau nhiều lần thắc mắc, ông Bình được trả lời là căn nhà này thuộc sở hữu Nhà nước, ngân hàng đã trả tiền thuê cho Nhà nước, chứ không phải trả cho ông Bình.
Sau đó, Sở Địa chính - Nhà đất Tp.HCM ra quyết định tịch thu hai ngôi nhà này và giao cho ACB sử dụng(?).
Năm 2011, dưới sự chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Bộ Xây dựng đã ra quyết định trả nhà lại cho người chủ sở hữu, là bà Khanh. Sự việc đến đây tưởng chừng như đã phân rõ, nhưng ngân hàng này giằng co hơn một năm, không chịu bàn giao nhà.
ACB tiếp tục tìm cách thuyết phục ông Quang ký một hợp đồng bằng giấy viết tay, thuê ngôi nhà vào tháng 10/2011, với thời hạn 50 năm. Hợp đồng này sau đó đã bị tòa án tuyên hủy. ACB “vin” vào đó, đã dây dưa để sử dụng hai ngôi nhà cho đến nay, mà không trả một đồng tiền thuê nhà nào cho bà Khanh.
Sau đó, ông Quang còn ký bán bằng giấy viết tay hai ngôi nhà cho một người, là cổ đông lớn của ACB - là bà Đặng Thu Hà.
Bà Hà tự nhận đã đặt cọc 210 tỷ đồng tiền mặt để mua căn nhà này với mức giá 250 tỷ đồng, trong lúc căn nhà đang bị tranh chấp. Qua điều tra, cho thấy bà Hà là Giám đốc Phòng Ngân quỹ của ACB, là em vợ ông Trần Mộng Hùng, cựu Chủ tịch HĐQT ACB và là dì ruột của ông Trần Hùng Huy, đương kim Chủ tịch HĐQT ACB.
Khi vụ án diễn ra, ông Quang đột ngột “biến mất”, còn người đại diện theo ủy quyền của ông Quang, là ông Nguyễn Hồng Tản, cũng chính là nhân viên của ACB.
Ông Tản có những lời khai ngược lại quyền lợi của bà Khanh cùng các người con của bà (là các đồng thừa kế của chồng bà Khanh).
![]() |
Căn nhà tại 446 - 448 Nguyễn Thị Minh Khai
Trả nhà cho dân, thấu tình đạt lý
Ngày 6/7/2009, Bộ tư pháp có Công văn số 2160/BTP-PLDSKT gửi Văn phòng Chính phủ, nêu rõ: “Nhà số 446 - 448 là của ông Kha, bà Khanh là không thuộc diện phải thực hiện các chính sách cải tạo liên quan đến nhà đất. Ông Kha, bà Khanh xuất cảnh là hợp pháp và trước khi xuất cảnh họ cũng đã ủy quyền quản lý nhà cho cá nhân ông Bình và việc ủy quyền này được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận thì nhà này không được coi là nhà vắng chủ. Việc UBND Tp.HCM xác lập quyền sở hữu nhà Nhà nước với căn nhà này với lý do nhà vắng chủ là không có cơ sở pháp lý”.
Bộ Xây dựng - cơ quan trực tiếp giải quyết khiếu nại, cũng có nhiều văn bản báo cáo Thủ tướng, với kiến nghị: “Hủy bỏ việc xác lập sở hữu Nhà nước, trả hai căn nhà nêu trên cho chủ sở hữu”. Cách chỉ đạo thấu lý đạt tình của các cơ quan Trung ương, thể hiện đường lối đối xử công bằng đối với bà con kiều bào ở nước ngoài.
Khi hai ngôi nhà mới bị tịch thu trái pháp luật, nhiều cơ quan báo chí đã phát hiện ra sự bất thường và lên tiếng rất mạnh mẽ. Các báo đã phân tích chi tiết về Quyết định 869/QĐ-UB của UBND Tp.HCM ngày 28/9/1999 về việc tịch thu toàn bộ hai ngôi nhà theo đề nghị của Giám đốc Sở Địa chính - Nhà đất… nhằm xác lập sở hữu nhà nước đối với nhà số 446 - 448… là không thấu tình, đạt lý, không đủ sức thuyết phục, thậm chí là vô căn cứ và bất thường. Lý do đơn giản, nhà này không thuộc nhà vắng chủ”.
Vậy mà ACB vẫn “vô tư” sử dụng căn nhà trên làm hội sở hàng chục năm qua. Ngay cả sau khi Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành xem xét trả lại nhà cho người dân, rồi Bộ xây dựng ra quyết định trả nhà, nhưng ACB vẫn không có động thái gì. Văn phòng UBND Tp.HCM phải ra Công văn số 6715, yêu cầu ACB thực hiện việc trả nhà lại cho người dân, nhưng ACB vẫn không thực hiện.
P.V