Ngày 24/9, dưới sự chủ trì của Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh, Thường trực Ủy ban Xã hội đã họp nghe Bộ Y tế báo cáo về kết quả thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật bảo hiểm y tế (BHYT), tiến tới BHYT toàn dân năm 2019-2020; cũng như việc quản lý và sử dụng quỹ BHYT năm 2020.
Tỷ lệ bao phủ BHYT vượt chỉ tiêu
Theo ông Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế, mặc dù Luật BHYT cũng như các quy định pháp luật liên quan đã ban hành đầy đủ, nhưng qua thực tiễn vẫn còn thiếu chế tài cụ thể đối với đối tượng tự đóng, hỗ trợ đóng BHYT. Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nên một số doanh nghiệp phải tạm dừng hợp đồng lao động dẫn đến người lao động không được tham gia BHYT…
 |
|
Toàn cảnh cuộc họp. |
Tuy nhiên, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự phối hợp với các bộ, ngành liên quan, đến hết năm 2020, cả nước đã có 87,97 triệu người tham gia BHYT, tăng 2,23 triệu người so với năm 2019 và đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số - vượt 10,85% so với chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết số 68/2013/QH13.
“Trong đó, Ngân sách Nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng BHYT cho trên 51 triệu người, chiếm 58% số đối tượng và tổng số chi Ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ đóng trong năm 2020, bằng 41% tổng số thu BHYT”- ông Tuyên chia sẻ.
Cùng với tỷ lệ bao phủ BHYT tăng, công tác khám chữa bệnh BHYT cho người dân luôn đảm bảo kịp thời, người có thẻ BHYT được chăm sóc y tế ngay tại cơ sở được tốt hơn.
Trên cơ sở dữ liệu tham gia BHXH, BHYT tập trung, ngành BHXH Việt Nam đã triển khai các dịch vụ tra cứu quá trình tham gia BHXH, BHYT và thông tin thẻ BHYT. Đặc biệt, Hệ thống thông tin giám định BHYT đã kết nối, liên thông dữ liệu giữa cơ quan BHXH với gần 13.000 cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên toàn quốc, chất lượng liên thông dữ liệu được cải thiện và nâng cao rõ rệt. Năm 2020, đã tiếp nhận dữ liệu của 167,8 triệu lượt khám chữa bệnh, tỷ lệ liên thông đạt 97,56%; tỷ lệ hồ sơ đúng ngày ra viện đạt 92,6%...
Theo ông Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong thực hiện BHYT, độ bao phủ BHYT trong năm qua đều đạt và vượt chỉ tiêu Chính phủ, Quốc hội giao. Tuy nhiên, số người chưa tham gia BHYT hiện chiếm gần 9,1% dân số - đây là những nhóm người khó vận động, không có điều kiện kinh tế và chưa sẵn sàng tham gia hoặc đã tham gia loại hình bảo hiểm sức khoẻ khác.
“Mặt khác, số người tham gia hiện nay chủ yếu do Ngân sách Nhà nước hỗ trợ, số lao động cũng như doanh nghiệp thuộc diện tham gia do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên dừng hoặc nợ đóng cao; Học sinh sinh viên tham gia vẫn chưa đạt 100%... Do vậy, Chính phủ cần có giải pháp để đảm bảo độ bao phủ BHYT bền vững, giảm dần gánh nặng hỗ trợ từ phía Nhà nước và người dân tự tham gia hưởng thụ chính sách”, ông Phong phân tích.
Trong khi đó, bà Leo Thị Lịch, Thành viên Ủy ban Xã hội cũng cho rằng, việc thực hiện chính sách BHYT và tiến tới BHYT toàn dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Do đó, Chính phủ cần làm rõ những đối tượng chưa tham gia tập trung vào nhóm nào, ngân sách địa phương nào chưa hỗ trợ theo quy định; vùng khó khăn hay đặc biệt khó khăn có tỷ lệ dân số tham gia BHYT ra sao. Đặc biệt, tình trạng doanh nghiệp trốn đóng BHYT cho lao động có phải thực sự khó khăn do dịch COVID-19 hay không; trách nhiệm của cơ quan thẩm quyền trong xử lý nợ này...
Làm sao để thu hút người tham gia
Tại cuộc họp, Thường trực Ủy ban về Các vấn đề xã hội và các đại biểu cũng đánh giá cao việc Bộ Y tế, BHXH Việt Nam và các bộ, ngành liên quan đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13, trong đó một số chỉ tiêu đạt tốt so với yêu cầu Quốc hội đề ra. Tuy nhiên, một số đại biểu cũng lo ngại nguy cơ mất cân đối quỹ khám chữa bệnh BHYT. Cụ thể, tỷ lệ người tham gia BHYT ngày một gia tăng- là một trong số các nguyên nhân chính dẫn đến số lượt khám chữa bệnh BHYT tăng lên và chi phí khám chữa bệnh BHYT cũng tăng.
Trong khi số lượt khám chữa bệnh BHYT tăng, thì nguồn quỹ BHYT tăng không tương ứng, mặc dù có sự gia tăng số lượng người tham gia, dẫn đến thiếu kinh phí cho công tác khám chữa bệnh BHYT. Điều này do mức đóng BHYT không tăng tương ứng với mức tăng giá dịch vụ kỹ thuật và nhu cầu khám chữa bệnh, dẫn đến nguy cơ mất cân đối quỹ.
Đặc biệt, hiện 59% đối tượng tham gia BHYT được Ngân sách Nhà nước đóng và hỗ trợ đóng theo mức lương cơ sở, nên số thu vào quỹ thấp, ảnh hưởng đến cân đối thu-chi quỹ BHYT.
Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - ông Phạm Lương Sơn, từ năm 2021, BHXH Việt Nam gặp thách thức trong việc phát triển BHYT bền vững, chứ không phải khó khăn trong vấn đề bao phủ BHYT; do đó đòi hỏi những chế tài cụ thể để thu hút sự tham gia của người dân, chứ không phải từ sự hỗ trợ của ngân sách.
Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn đề xuất: Quốc hội sửa đổi Luật BHYT để đáp ứng các mục tiêu về tỷ lệ bao phủ BHYT cũng như quyền lợi về chăm sóc sức khỏe; kiểm soát chi phí khám chữa bệnh (cơ chế mua sắm thuốc, vật tư y tế, điều kiện để điều chỉnh phạm vi quyền lợi, cơ chế cùng chi trả); rút ngắn thời gian thẩm định vượt quỹ khám chữa bệnh BHYT hằng năm của các địa phương cho phù hợp....
Theo bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề Xã hội, Quốc hội sẽ xem xét để xây dựng dự thảo Nghị quyết về chỉ tiêu bao phủ BHYT. "Nếu không có Nghị quyết thay thế, thì chúng ta cũng có Nghị quyết liên quan đến BHYT trong Nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội năm 2022. Trước mắt sẽ có phiên họp toàn thể Ủy ban vào tháng 10, sau đó Ủy ban sẽ hoàn thiện báo cáo thẩm tra và gửi Thường vụ Quốc hội cho ý kiến", bà Nguyễn Thúy Anh thông tin thêm.
Nhật Linh
