Trước tình trạng trên, Ts. Nguyễn Nhật Cảm – Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, đưa ra khuyến cáo: “Theo quy định, không có bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được phép tiêm chủng vaccine tại nhà. Vì vậy, tất cả các loại dịch vụ tiêm vaccine bên ngoài các cơ sở y tế (được cấp phép) đều trái quy định và tiềm ẩn nhiều rủi ro tới sức khỏe của trẻ”.
“Chợ đen” vaccine vẫn “nóng”
Những quy định quản lý được siết chặt khiến tình trạng rao bán công khai vaccine “ngoài lề” đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, các hoạt động quảng cáo chui, truyền miệng vẫn hoạt động mạnh. Do nhu cầu cao của người dân, giá vaccine “chợ đen” luôn được đẩy lên gấp 6 – 8 lần so với bình thường.
Giá dịch vụ cao, những cảnh báo nguy hiểm cũng đã được đưa ra. Nhưng vì “bất lực” trong việc đăng ký tiêm chủng tại các trung tâm y tế, nhiều phụ huynh đã chấp nhận bỏ tiền để sử dụng loại dịch vụ đầy rủi ro này.
Chị Đặng Thanh Mai (Cầu Giấy, Hà Nội) có con 8 tháng tuổi, chia sẻ: “Sau nhiều lần đăng ký tiêm chủng theo đợt bị thất bại (dù đã canh từng giờ, từng phút), theo tư vấn của bạn bè, tôi tìm đến dịch vụ bên ngoài. Gia đình tôi cũng rất đắn đo, lo lắng, nhưng thấy bạn bè sử dụng cũng an toàn, bên cung cấp dịch vụ cũng đưa ra lời bảo đảm, nên chúng tôi chấp nhận. So với bình thường, giá dịch vụ ngoài đắt hơn, tổng chi phí chúng tôi phải trả cho một liều Pentaxim là gần 4 triệu đồng”.
Bên cạnh việc mua bán vaccine ngoài qua truyền miệng, dịch vụ tiêm vaccine tại nhà cũng được quảng cáo khá phổ biến trên mạng. Mức giá phổ biến của dịch vụ tiêm vaccine tại nhà trên các trang quảng cáo hiện tại giao động từ 2 – 3 triệu (với vaccine 5 trong 1), 3 – 5 triệu (với vaccine 6 trong 1). Để tăng thêm tính thuyết phục, các trang cung cấp dịch vụ luôn đưa ra những lời quảng cáo và bảo đảm an toàn 100%. Các loại vaccine đều là “hàng xịn”, đội ngũ tiêm chủng là bác sĩ, y tá chuyên nghiệp…
Các dịch vụ vaccine “chợ đen” đều được quảng cáo như mơ, với những lời bảo đảm “chắc như đinh đóng cột”. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khẳng định, sử dụng dịch vụ tiêm tại nhà ẩn chứa nhiều nguy hiểm.
|
Nên đăng ký tiêm chủng vaccin đúng nơi quy định để tránh rủi ro cho sức khỏe của con trẻ
“Đánh cược” với tính mạng của trẻ
PGs.Ts. Trần Đắc Phu – Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), phân tích: “Vaccine là loại thuốc đặc biệt, được quản lý và kiểm định chặt chẽ trước khi sử dụng. Trong khi các dịch vụ tiêm tại nhà là trái phép và chưa được kiểm chứng, vì vậy, dịch vụ này tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi nguy cơ gặp phải vaccine trôi nổi, kém chất lượng”.
“Mặt khác, vaccine cần được bảo quản trong điều kiện nghiêm ngặt. Trong khi người tiêm tại nhà thường không có những dụng cụ bảo quản đạt chuẩn, khiến vaccine bị hỏng. Hiện tại, việc đăng ký tiêm chủng vaccine còn khó khăn, nhưng các bậc cha mẹ không nên nóng vội sử dụng dịch vụ bên ngoài, để rồi gây nguy hiểm cho con trẻ”, ông Phu nhấn mạnh.
Nói về rủi ro của dịch vụ tiêm vaccine tại nhà, trên diễn đàn online “Mẹ và Bé”, chị Trần Hà Đan (Hoàn Kiếm, Hà Nội), chia sẻ: “Vì việc đăng ký tiêm khó khăn, công việc lại bận nên gia đình mình quyết định sử dụng dịch tiêm vaccine tại nhà. Sau khi tiêm mũi Quinvaxem “5 trong 1” đầu tiên, bé nhà mình chỉ hơi sốt. Nhưng đến lần thứ hai thì bé bị sốt cao. Mình hốt hoảng đưa đến viện thì bé bị viêm họng nặng và phải uống kháng sinh. Rút kinh nghiệm lần ba này, mình kiên quyết tìm đến trung tâm y tế chứ không mạo hiểm nữa”.
Thực tế cho thấy, những trường hợp như gia đình chị Đan không phải hiếm, thậm chí nhiều gia đình còn không còn cơ hội để “rút kinh nghiệm”(!). Dịch vụ “chui” tiêm vaccine tại nhà đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ và để chấm dứt tình trạng này, ngành y tế và các cơ quan chức năng cần nhanh chóng giải “bài toán” khan hiếm vaccine.
Tuy nhiên, khi những giải pháp thượng tầng chưa phát huy tác dụng, thì bản thân các bậc phụ huynh cần chủ động ứng phó, phân tích và cân nhắc kỹ càng trước khi sử dụng dịch vụ tiêm chủng cho con trẻ.
Hiến Nguyễn
