Mới đây, trước đề xuất của Bộ Tài chính thí điểm bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc XK ra nước ngoài đối với mặt hàng thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã có văn bản phản đối, cho rằng sẽ tạo ra kẽ hở pháp luật rất nguy hiểm để các đối tượng buôn lậu lợi dụng, hợp pháp hóa việc đưa thuốc lá nhập lậu vào tiêu thụ nội địa tại Việt Nam.
Xuất khẩu thuốc lá nhập lậu
Theo Dự thảo đề xuất của Bộ Tài chính, đối với thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu, nếu phát hiện là thuốc giả, thuốc lá không bảo đảm chất lượng thì tiêu hủy theo quy định. Với thuốc lá còn chất lượng, sẽ thí điểm theo hướng bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất.
Tuy nhiên, trước khi đấu giá sẽ lấy mẫu gửi đến cơ quan chức năng phân tích, kiểm nghiệm theo yêu cầu của quy chuẩn, tiêu chuẩn hoặc các quy định ATTP theo quy định, nếu đạt chuẩn sẽ cho đấu giá. DN trúng đấu giá được phép lựa chọn để tiêu thụ nội địa hoặc XK.
Dự thảo quy định, thủ tục XK thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng phải thực hiện qua các cửa khẩu quốc tế và cửa khẩu chính. Không cho phép XK bằng đường bộ và đến các nước có chung đường biên giới đất liền.
Riêng đối với thuốc lá ngoại nhập lậu được tiêu thụ ở thị trường nội địa, tổng số lượng phải nằm trong tổng sản lượng sản xuất và XK thuốc lá của toàn ngành.
Đặc biệt, giá bán thuốc lá ngoại nhập lậu phải theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và số tiền thu được từ hoạt động đấu giá để phục vụ công tác giám sát, quản lý, chống buôn lậu thuốc lá.
Dự thảo này nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Không chỉ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, một số đại biểu Quốc hội cho rằng cơ chế này không phù hợp với quy định hiện hành.
|
Buôn lậu thuốc lá khiến ngân sách thất thu 10.000 tỷ đồng/năm
Chưa phù hợp với quy định hiện hành
ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương phân tích, Luật Phòng chống thuốc lá lậu nghiêm cấm các hành vi mua bán thuốc lá nhập lậu, quy định xử lý hình sự với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá nhập lậu từ 1.500 bao trở lên.
“Như vậy, việc hợp pháp hóa thuốc lá nhập lậu để bán đấu giá tiêu thụ nội địa hoặc tái XK là không phù hợp, sẽ tạo bất bình đẳng cho các DN sản xuất kinh doanh thuốc lá hợp pháp trong nước”, ĐB Cương cho hay.
Đồng tình quan điểm trên, Hiệp hội Thuốc lá cho rằng quy định này sẽ tạo ra khe hở về hành lang pháp lý cho các đối tượng buôn lậu thuốc lá tận dụng, như: việc ghi nhãn (bằng tiếng Việt), in cảnh báo sức khỏe, dán tem hoặc in mã số, mã vạch, đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam...
Hiệp Hội thuốc lá Việt Nam cho rằng hầu hết các chủng loại thuốc lá điếu nhập lậu vào Việt Nam chủ yếu là thuốc Jet và Hero, hiện chiếm tới 80 - 90% tổng lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam, đều không ghi ngày sản xuất, hạn sử dụng; hàm lượng tối đa Tar và Nicotin đều vượt ngưỡng Việt Nam cho phép.
Trong khi đó, ĐB Cương kiến nghị, để đấu tranh có hiệu quả với hành vi buôn lậu thuốc lá, gây tổn hại cho sức khỏe của người dân, thất thu lớn với ngân sách nhà nước, đồng thời đáp ứng các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên thì cần tiếp tục quy định thuốc lá nhập lậu là hàng cấm.
Để đẩy lùi nạn vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu, có ý kiến cho rằng, trước tiên cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động người dân không tham gia, tiếp tay buôn lậu, nhất là người dân vùng giáp biên.
Cùng với đó, sự chung tay của cả cộng đồng với Chính phủ trong cuộc chiến chống hàng lậu sẽ là yếu tố then chốt để Nghị định 124 phát huy hiệu quả cao khi triển khai.
Thanh Hoa
