Với 25% cổ phần Vinafood 2 tương ứng với 125 triệu cổ phần được bán cho nhà đầu tư chiến lược, tạm tính theo giá khởi điểm của cuộc đấu giá IPO 10.100 đồng/cổ phần, lượng tiền mà T&T phải bỏ ra cho thương vụ này vào khoảng 1.262 tỷ đồng.
Vinafood 2 tiền thân là Tổng công ty Lúa gạo miền Nam, được thành lập năm 1976. Tháng 7/2003, Tổng công ty được thí điểm tổ chức hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con của Chính phủ.
Vinafood 2 có gì?
Sau hơn 40 năm hoạt động, Vinafood 2 trở thành một trong những cơ sở chế biến và xuất khẩu lúa gạo hàng đầu cả nước với sản lượng chế biến và xuất khẩu bình quân hàng năm đạt khoảng 2,8 – 3 triệu tấn gạo.
Có nhiều lợi thế đặc biệt nhưng kết quả kinh doanh của Vinafood 2 lại thua lỗ triền miên từ năm 2013 đến nay. Theo số liệu công bố mới nhất của Vinafood 2, tính đến cuối tháng 6/2017, Vinafood 2 có tổng tài sản 8.799 tỷ đồng và khoản vay nợ dài hạn 3.770 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của công ty là 3.885 tỷ đồng và lỗ lũy kế 912 tỷ đồng.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, công ty lỗ 118 tỷ đồng, trong khi cả năm 2016 công ty lãi 156 tỷ đồng và năm 2015 lãi 136 tỷ đồng. Trong nửa đầu năm 2017, tổng nợ vay của Vinafood 2 đã tăng 927 tỷ đồng, đạt 3.855 tỷ đồng, gần tương đương với vốn chủ sở hữu (3.885 tỷ đồng).
Đáng chú ý, tháng 7/2017, Bộ NN&PTNT đã tiến hành thanh tra đột xuất tại Vinafood 2 và phát hiện nhiều sai phạm, khuyết điểm trong việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và bán tài sản trên đất trái với quy định.
Cụ thể, năm 2014, Vinafood 2 đã bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất sai quy định đối với lô đất gần 700m2 tại Chợ Gạo, Tiền Giang; bán ba cồn nuôi trồng thủy sản và tài sản đi kèm cho công ty Nông sản Thực phẩm Trà Vinh, bán hai căn nhà (đường Điện Biên Phủ, Trà Vinh)… với tổng trị giá gần 115 tỷ đồng. Vinafood 2 cũng đã để thất thoát 54 tỷ đồng trong dự án khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại tại 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du, quận 1, Tp.HCM.
Tháng 9/2016, Thủ tướng yêu cầu Kiểm toán Nhà nước xác định giá trị doanh nghiệp lần 2 của Vinafood 2 đạt 14.610 tỷ đồng, trong đó phần vốn Nnhà nước là 5.380 tỷ đồng. Tính đến thời điểm này, các khoản nợ phải thu tồn đọng đã lên tới 1.042 tỷ đồng.
Theo các báo cáo, những khoản nợ khó đòi, vay nợ lớn và nhiều công ty con làm ăn bết bát là các vấn đề không dễ giải quyết tại Vinafood2. Đây có thể là những áp lực rất lớn cho cổ đông chiến lược.
|
CTCP Tập đoàn T&T của ông Đỗ Quang Hiển (tức bầu Hiển) đang toan tính dài hơi với cổ phần doanh nghiệp nông nghiệp
Toan tính của Bầu Hiển
Nắm trong tay hàng loạt doanh nghiệp nhưng nổi bật nhất trong hệ sinh thái của bầu Hiển chính là Ngân hàng SHB và Tập đoàn T&T. Ông Hiển hiện đang giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ của T&T, khi nắm giữ 50% vốn điều lệ tại đây, đồng thời cũng là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB.
Tập đoàn T&T hiện đang đầu tư rất lớn để nắm giữ số cổ phần lớn tại hàng loạt doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, lương thực. Nhiều trong số đó là các doanh nghiệp rất lớn như Tổng công ty Vật tư Nông nghiệp (Vigecam), Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam (Vinafor), Tổng công ty Rau quả, Nông sản (Vegetexco), công ty Xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội (Unimex Hà Nội) – thuộc Tổng công ty Thương mại Hà Nội (Hapro)- và một công ty kinh doanh nông sản.
Đáng chú ý, ngoài việc là các doanh nghiệp đầu ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp này đa phần đều đang quản lý và sử dụng nhiều mảnh đất tại vị trí đẹp. Tuy nhiên, nguồn tiền và mức giá T&T đầu tư trong các vụ thâu tóm lớn này vẫn là ẩn số.
Quay trở lại với câu chuyện tại Vinafood 2, mặc dù kinh doanh bết bát, nhưng Vinafood 2 hiện đang sở hữu nhiều quỹ đất khủng với 146 cơ sở nhà đất, có tổng diện tích hơn 3, 4 triệu m2 tại nhiều vị trí đắc địa thuộc Tp.HCM, Cần Thơ, Long An, Bến Tre. Chỉ tính riêng Tp.HCM, hiện nay doanh nghiệp đang quản lý và sử dụng 89.842m2 đất.
Sau cổ phần hóa, Vinafood 2 sẽ tiếp tục sử dụng 2 triệu m2; bên cạnh đó tiếp tục xử lý theo quy định 12 cơ sở nhà, đất và một phần diện tích cơ sở của công ty lương thực Bạc Liêu với tổng diện tích là 82.022m2; chuyển giao trả địa phương 6 cơ sở nhà, đất và một phần diện tích của công ty Lương thực thực phẩm An Giang, và công ty Lương thực Bạc Liêu với tổng diện tích là 40.833 m2.
Trong một diễn biến khác, từ năm 2009 đến nay, T&T đã âm thầm mở rộng quỹ đất trên cả nước, tập đoàn này hiện đang triển khai hàng loạt dự án bất động sản lớn tại Hà Nội, Nghệ An, Đà Nẵng và Long An.
Thùy Linh
