![]() |
Lô tối thiểu 1.000 cổ phiếu từng được nhiều thị trường lớn áp dụng, nhưng là 5 năm trước |
Trong một phát ngôn mới đây, ông Lê Hải Trà – Tổng giám đốc HoSE cho biết, việc tăng lô giao dịch lên 1.000 cổ phiếu là một trong những giải pháp giảm được số lệnh nhỏ vào hệ thống, từ đó trực tiếp làm giảm áp lực lên hệ thống xử lý của HoSE. Các thị trường phát triển hơn Việt Nam như Nhật Bản, Đài Loan, Singapore... đều đã trải qua lộ trình này.
Thực tế, lô tối thiểu 1.000 cổ phiếu từng được nhiều thị trường lớn áp dụng, nhưng là 5 năm trước. Xu hướng hiện nay là giảm dần lô giao dịch để thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Tại Nhật Bản, trước năm 2014, Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) từng áp dụng tới 8 lô giao dịch khác nhau. Sau đó, để chuẩn hóa giao dịch, lô tối thiểu được rút gọn còn 2 tiêu chuẩn là 100 và 1.000 cổ phiếu. Đến tháng 10/2018, TSE chỉ áp dụng một chuẩn duy nhất là 100 cổ phiếu mỗi lô tối thiểu.
Trong một chia sẻ cách đây không lâu trên Bloomberg, người phát ngôn TSE cho biết, đơn vị này dự kiến hạ lô tối thiểu về 1 cổ phiếu nhằm thu hút nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ hơn.
Tương tự Nhật Bản, Sàn giao dịch chứng khoán Singapore (SGX) cũng từng áp dụng lô tối thiểu 1.000 cổ phiếu nhưng đã giảm về 100 vào đầu năm 2015 để mang lại cơ hội cho tất cả nhà đầu tư.
Theo đại diện SGX, thay vì đầu cơ vào cổ phiếu penny với mức rủi ro cao, các nhà đầu tư có thể dễ dàng hơn trong việc tiếp cận những mã bluechip an toàn hơn khi quy mô lô tối thiểu giảm xuống. Ngoài ra, các nhà đầu tư trẻ thường có ít vốn hơn hiện cũng có thể mua được nhiều loại cổ phiếu hơn.
Đối với các thị trường khác trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia cũng áp dụng lô chẵn là 100 cổ phiếu. Nhưng tại Thái Lan với cổ phiếu được giao dịch với giá 500 baht hoặc hơn trong 6 tháng liên tiếp, lô chẵn tương đương 50 cổ phiếu; tại Philippines, lô chẵn được tính dựa theo giá cổ phiếu.
Tại sàn Thâm Quyến của Trung Quốc quy định lệnh mua chỉ được đặt theo lô chẵn 100 cổ phiếu hoặc bội số của lô chẵn, tối đa 1 triệu cổ phiếu. Lô lẻ dưới 100 cổ phiếu chỉ được phép bán và chỉ bán trong một lệnh.
Với nhà đầu tư sử dụng hệ thống giao dịch có kết nối với sàn Hong Kong, quy mô lô chẵn do bên phát hành cổ phiếu quy định. Lô lẻ cũng chỉ được phép bán nhưng có thể đặt nhiều lệnh. Quy mô lệnh tối đa là 3.000 lô chẵn hoặc 99.999.999 cổ phiếu (mức tối đa của hệ thống).
Tại sàn Thượng Hải, lệnh mua cổ phiếu, chứng quyền hay chứng chỉ quỹ là bội số của 100 cổ phiếu. Khi bán, lô lẻ không đủ 100 đơn vị nên được bán trong một lệnh. Khối lượng đặt lệnh tối đa là 1 triệu với cổ phiếu.
Khác với thị trường Trung Quốc đại lục, lô chẵn của một cổ phiếu niêm yết tại sàn Hong Kong (HKEX) do bên phát hành quyết định. Lô lẻ không được hệ thống của HKEX chấp nhận trong khớp lệnh liên tục.
Tuy nhiên, Hong Kong có hệ thống riêng dành cho lô lẻ. Người tham gia thị trường sẽ chào bán lô lẻ họ muốn bán và khớp lệnh với bên đặt mua. Nhìn chung, giá cổ phiếu lô lẻ thấp hơn so với lô chẵn của cùng mã đó do tính thanh khoản thấp hơn.
Hơn nữa, cổ phiếu có giá chưa đến 0,01 đô la Hong Kong (dưới giá thấp nhất giao dịch trên thị trường lô chẵn) có thể được giao dịch trên thị trường lô lẻ, dù có khối lượng tương đương lô chẵn.
Ở Hàn Quốc, cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi, chứng quyền, trái phiếu chính phủ và đô thị, trái phiếu doanh nghiệp, quỹ tương hỗ được niêm yết trên sàn chứng khoán Hàn Quốc (KRX). Phần lớn hoạt động trên KRX là giao dịch cổ phiếu. Chứng chỉ ETF được giao dịch trên KRX hoặc sàn KOSDAQ.
Lô chẵn trên KRX là 10 cổ phiếu, còn trên KOSDAQ là 1 cổ phiếu. Cổ phiếu có giá đóng cửa phiên trước đó vượt 100.000 won được phép giao dịch theo lô lẻ trong phiên bình thường. Các lô lẻ còn được công ty chứng khoán giao dịch trong các phiên ngoài giờ, sau khi thị trường đóng cửa.
Tại các thị trường khác, như Đài Loan, lô tối thiểu là 1.000 cổ phiếu nhưng thị trường này có cơ chế giao dịch lô lẻ (dưới mức tối thiểu). Còn tại những thị trường có quy mô lớn hơn, như Mỹ, lô lẻ dưới 100 cổ phiếu thậm chí còn chiếm áp đảo trong số lượng lệnh trên thị trường.
L.L