Năm 2009, công ty Cavico Việt Nam (mã: CAVO) chính thức niêm yết trên sàn Nasdaq (Mỹ), sự kiện này được kỳ vọng sẽ “mở đường” cho những doanh nghiệp (DN) khác sẽ sớm “xuất ngoại” cổ phiếu trong thời gian không xa.
Tuy nhiên, khi thị trường vẫn ngóng chờ tín hiệu vui thì năm 2011, CAVO đã bị hủy niêm yết do công bố báo cáo tài chính không đúng hạn và thị giá cổ phiếu CAVO giảm xuống dưới 1 USD trong thời gian dài.
Giấc mơ có thành hiện thực?
Năm 2009, thị trường chứng khoán rộ lên kế hoạch niêm yết trên sàn nước ngoài của rất nhiều “ông lớn” trong nước nhằm tăng uy tín cùng khả năng huy động vốn từ nhà đầu tư ngoại.
Sau Cavico, công ty Tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam (PVFC) đã chuẩn bị các thủ tục để chào sàn ngoại. Thời điểm đó, ông Tống Quốc Trường – Tổng Giám đốc PVFC – cho biết, kế hoạch niêm yết trên TTCK Singapore của PVFC đang trong giai đoạn hoàn tất các thủ tục như chuyển đổi báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế, tư vấn luật, tư vấn thủ tục… Theo kế hoạch, trong quý II/2010, PVFC sẽ chính thức niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Singapore.
Cùng thời điểm với PVFC, công ty Cổ phần Sữa Vinamilk cũng hoàn tất thủ tục và được Sở Giao dịch Chứng khoán Singapore (SGX) chấp thuận việc niêm yết cổ phiếu của DN này tại thị trường nước này. Nhưng một tháng sau đó, Vinamilk thông báo hoãn kế hoạch niêm yết.
Tương tự, công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), PVDrilling hay Tập đoàn Kido (tên cũ là Kinh Đô) đều đưa ra đề xuất đăng ký niêm yết cổ phiếu tại những trung tâm tài chính lớn như Singapore, Hồng Kông hay xa hơn là Mỹ nhưng hầu như các kế hoạch này chỉ xuất hiện một cách chớp nhoáng và nhanh chóng chìm vào quên lãng.
Gần đây, công ty Cổ phần VNG và Vietjet Air tiết lộ mục tiêu sớm tiếp cận những thị trường vốn khổng lồ trên thế giới bằng cách đưa cổ phiếu lên sàn quốc tế. Đại diện hai DN này đều khẳng định đang trong quá trình đàm phán và hoàn tất thủ tục, mong muốn trở thành DN đầu tiên của Việt Nam phát hành cổ phiếu lên sàn quốc tế.
Dù chưa công bố chính thức nhưng mới đây, người đứng đầu Tập đoàn FLC cũng đã có buổi “đối thoại” với các nhà đầu tư tại Singapore và gặp gỡ công ty Tư vấn luật Baker & McKenzie để được tư vấn nhằm khởi động kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên thị trường nước này.
Kể từ khi Nghị định 58/2012 và Nghị định 60/2015 ra đời, việc chào bán và niêm yết chứng khoán của DN ở nước ngoài về cơ bản đã có hành lang pháp lý rõ ràng. Do đó, nhiều DN đã “bắt tay” vào thực hiện mục tiêu chiếm lĩnh thị trường quốc tế.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc khởi động đưa cổ phiếu ra nước ngoài của các DN Việt nhằm hướng tới ba mục tiêu lớn là quốc tế hóa thương hiệu, mở rộng phạm vi hoạt động ra nước ngoài và tìm kênh huy động vốn khủng.
|
Việc khởi động đưa cổ phiếu ra nước ngoài của các DN Việt nhằm hướng tới ba mục tiêu lớn là quốc tế hóa thương hiệu, mở rộng phạm vi hoạt động ra nước ngoài và tìm kênh huy động vốn khủng.
Khó ở khâu “hậu kiểm”
Nhưng trên thực tế, ngoài cổ phiếu CAVO mới lên đã “chết yểu”, hầu hết DN khác mới chỉ manh nha ý tưởng mà chưa thể hiện thực hóa. Vì vậy, một số ý kiến cho rằng liệu kế hoạch của FLC, VNG và Vietjet Air có đi theo “vết xe đổ” của những DN tiền khởi trước đó?
Theo một chuyên gia chứng khoán, thủ tục không phải là trở ngại lớn nhất cho con đường niêm yết trên TTCK nước ngoài vì nước nào cũng có nhiều sàn, có đủ sự lựa chọn cho các công ty.
Việc khó và phức tạp sẽ nằm ở các khâu “hậu niêm yết” như thanh toán, giao dịch, báo cáo, cơ chế chia sẻ thông tin… bởi vì ở mỗi DN là một trường hợp cụ thể.
Theo nhìn nhận của một số DN đã từng chùn chân nhấc bước, các tiêu chuẩn về quản trị, xây dựng báo cáo tài chính, công bố thông tin theo chuẩn mực quốc tế ở những nước như Singapore, Mỹ, cực kỳ nghiêm ngặt. Ngoài ra, giá niêm yết ở thị trường trong nước và nước ngoài cũng có sự khác nhau. Nếu không xử lý được sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.
Theo nhìn nhận của một số chuyên gia, quy định về quản lý ngoại hối hiện nay đang có lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài, còn nhà đầu tư trong nước bị thiệt thòi.
Chẳng hạn, nhà đầu tư trong nước không thể mở tài khoản ở nước ngoài nhưng nhà đầu tư nước ngoài có thể mở tài khoản trong nước và mua chứng khoán. Như vậy, nếu giá cổ phiếu ở nước ngoài thấp hơn trong nước, nhà đầu tư nước ngoài hoàn toàn có thể bán trong nước và mua ở nước ngoài hoặc ngược lại; còn nhà đầu tư trong nước là không thể.
Đánh giá về mục tiêu chinh phục sàn chứng khoán quốc tế của các DN Việt Nam, ông Phan Lê Thành Long, Giám đốc Viện Kế toán Quản trị Công chứng Úc tại Việt Nam, lạc quan cho rằng VNG sẽ thành công do quản trị hiệu quả, tài chính vững vàng. Chỉ cần một DN Việt IPO thành công là có thế trở thành người tiên phong, mở ra một kênh huy động vốn hấp dẫn, đưa DN Việt phát triển vượt bậc lên tầm thế giới.
Huyền Anh
