Tổng CTCP Bia – Rượu – NGK Sài Gòn (Sabeco – mã: SAB) chiếm thị phần gần 41% thị trường bia Việt Nam. Việt Nam là quốc gia tiêu thụ bia lớn thứ ba ở châu Á sau Trung Quốc và Nhật Bản, nằm trong top 25 quốc gia tiêu thụ bia hàng đầu thế giới.
Tính đến ngày 17/12 – ngày đăng ký cuối cùng, có hai nhà đầu tư trong nước, bao gồm một nhà đầu tư tổ chức và một nhà đầu tư cá nhân, đã đăng ký mua tổng cộng 343,68 triệu cổ phiếu SAB, tương đương 53,6% lượng cổ phiếu lưu hành của Sabeco. Con số này “chỉ” lớn hơn 20.000 cổ phần, so với lượng chào bán.
Chi 4,8 tỷ USD mua trọn lô
Trong đó, một cá nhân đăng ký mua 20.000 cổ phiếu, đã đặt cọc 640 triệu đồng và một tổ chức đăng ký mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu – toàn bộ phần vốn nhà nước được chào bán trong dịp này, với số tiền được Vietcombank bảo lãnh là 484,89 triệu USD.
Với mức giá khởi điểm 320.000 đồng/cp, hai nhà đầu tư này sẽ phải chi tối thiểu 110.000 tỷ đồng, tương đương 4,8 tỷ USD, để sở hữu số cổ phần đã đăng ký mua trong đợt đấu giá này.
Trước đó, công ty TNHH Vietnam Beverage – công ty con của tỉ phú Thái Lan đang điều hành Hãng bia ThaiBev – đã đăng ký mua 327 triệu cổ phần Sabeco, tương ứng tỷ lệ 51% và đây cũng là nhà đầu tư duy nhất đăng ký mua từ 25% cổ phần trở lên trong đợt đấu giá.
Thaibev sở hữu 49% vốn của Vietnam Beverage. Bộ Công Thương khẳng định Vietnam Beverage được phép mua với tỷ lệ tối đa 51% cổ phần tại Sabeco.Như vậy, cá nhân còn lại sẽ đấu giá với Vietnam Beverage để mua 16,6 triệu cổ phần còn lại.
Cổ phiếu SAB đã có những biến động mạnh trong thời gian qua, từ mức giá 180.000 đồng/cp lên hơn 300.000 đồng/cp, thậm chí đã có thời điểm cổ phiếu này lập đỉnh ở mức 330.000 đồng/cp, bất chấp nhận định của giới phân tích tài chính cho rằng cổ phiếu SAB đang được định giá quá cao.
Mở cửa phiên giao dịch ngày 18/12 – ngày phiên đấu giá cổ phần nhà nước của Sabeco diễn ra, cổ phiếu SAB có giá 309.000 đồng/cp. Tốc độ tăng ở đầu phiên tương đối chậm, nhưng về cuối phiên thì chỉ số tăng trưởng ấn tượng hơn. Cuối phiên sáng, cổ phiếu SAB giao dịch tại mức 310.500 đồng/cp.
Trong phiên giao dịch chiều ngày 18/12, chỉ có hai lệnh mua cổ phiếu SAB được đưa vào hệ thống, một lệnh gom trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu, với giá 320.000 đồng/cp và một lệnh mua 20.000 cổ phiếu, với giá 320.500 đồng/cp.
Giá đấu thành công bình quân là 320.000 đồng/cp. Tổng giá trị Bộ Công Thương thu về là hơn 109.972 tỷ đồng, tương đương 4,8 tỷ USD trong đợt đấu giá này. Đây là vụ thoái vốn doanh nghiệp nhà nước lớn nhất từ trước đến nay, đồng thời là thương vụ bán cổ phần lớn nhất khu vực Đông Nam Á trong năm 2017.
|
Công ty TNHH Vietnam Beverage đã mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu SAB mà Bộ Công Thương chào bán, với giá 320.000 đồng/cp.
Người Thái đã thắng
Nhà đầu tư tổ chức đã mua trọn lô cổ phần trong đợt chào bán cạnh tranh lần này, không ai khác chính là công ty TNHH Vietnam Beverage – công ty liên quan tới tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi.
Vietnam Beverage mới được thành lập tại Việt Nam trong năm 2017 với vốn điều lệ hiện là 681,66 tỷ đồng. Công ty này được sở hữu 100% bởi CTCP Đầu tư F&B Alliance Việt Nam.
Trong khi đó, F&B Alliance Việt Nam được Beerco Limited – công ty được sở hữu 100% bởi Thai Beverage – tập đoàn đồ uống Thái Lan có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) – đang sở hữu 49% cổ phần.
Tổng Giám đốc của Vietnam Beverage là ông Michael Chye Hin Fah – ông này đang là đại diện công ty Fraser & Neave Dairy Investments (F&N) tham gia hội đồng quản trị của Vinamilk. Hiện F&N vẫn đang sở hữu hơn 19% vốn cổ phần của công ty Sữa Việt Nam (Vinamilk), và đang ‘miệt mài’ thu gom để gia tăng sở hữu.
ThaiBev và F&N hiện là thành viên của TCC Holdings thuộc sở hữu của tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi – người cũng là chủ sở hữu tập đoàn TCC Holdings đã thâu tóm thành công Metro Cash & Carry Việt Nam hồi năm 2015.
Một đơn vị thành viên khác của TCC Holdings là Berli Jucker cũng đã thâu tóm Phú Thái Group, một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực phân phối hàng tiêu dùng.
Trong quá khứ, ThaiBev từng hai lần đánh tiếng mua cổ phần Sabeco trong giai đoạn 2014, 2015 nhưng đều thất bại. Trong khi nhiều tên tuổi lớn như Heineken, Asahi rút lui, ThaiBev của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi vẫn tiếp tục mục tiêu mua Sabeco để đạt mục tiêu mở rộng hoạt động ra nước ngoài, trong đó có thị trường trọng điểm Việt Nam.
Việc Vietnam Beverage mua thành công toàn bộ cổ phần nhà nước tại Sabeco trong ngày bán đấu giá, ngày 18/12, đã khiến ThaiBev trở thành cổ đông lớn nhất nắm giữ 53,59% cổ phần của Sabeco.
Nói cách khác, doanh nghiệp Thái Lan đã có quyền chi phối hoạt động của Sabeco – doanh nghiệp chiếm thị phần gần 41% thị trường, hiện có mạng lưới phân phối, hoạt động hiệu quả nhất trong ngành bia rượu tại Việt Nam.
Bỏ ra 4,8 tỷ USD để nắm giữ vị trí thống lĩnh thị trường bia rượu có quy mô khoảng 6,5 tỷ USD mỗi năm của Việt Nam, có thể coi là giá khá rẻ.
Linh Đan
