Ngày 12/10, Samsung chính thức ra thông báo ngừng sản xuất sản phẩm Galaxy Note 7 sau những rủi ro cháy nổ pin. Thông tin trên đã khiến nhiều người lo lắng về những ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Việt Nam.
Theo nhận định của công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), sự cố trên của Samsung có thể sẽ ảnh hưởng tiêu cục tới kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong các tháng tới. BVSC phân tích, hiện Samsung Electronics Vietnam (SEV) có hai nhà máy sản xuất tại Việt Nam đặt tại Thái Nguyên và Bắc Ninh, với sản lượng chiếm khoảng 35% tổng sản phẩm điện thoại Samsung tiêu thụ trên toàn cầu.
Xuất khẩu hụt thu vì “sự cố” Samsung
“Với thông tin hãng này chính thức dừng sản xuất Galaxy Note 7, chúng tôi cho rằng xuất khẩu của Việt Nam trong các tháng tới chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực. Mức độ ảnh hưởng đến đâu sẽ phụ thuộc nhiều vào chiến lược xử lý khủng hoảng, tốc độ sáng tạo ra mẫu điện thoại mới thay thế Note7 của Samsung”, BVSC nhận định.
Trước đó, theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất khẩu của Samsung trong năm 2015 đạt 32,7 tỷ USD, ước tính năm 2016 con số này sẽ là 34,4 tỷ USD, tương đương khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Tuy nhiên, tháng 8, Samsung có ra mắt sản phẩm Galaxy Note7 nên kim ngạch xuất khẩu điện thoại tăng mạnh. Sang tháng 9, do sản phẩm bị lỗi pin nên Samsung phải thu hồi sản phẩm để khắc phục sự cố, vì vậy đã ảnh hưởng tới kim ngạch xuất khẩu. Chỉ riêng xuất khẩu điện thoại và linh kiện đã giảm 506 triệu USD trong tháng 9.
“Chính sự cố từ sản phẩm của Samsung là nguyên nhân cho sự sụt giảm này”, Tổng cục Thống kê nhận định.
Xuất khẩu điện thoại và linh kiện đã giảm 506 triệu USD trong tháng 9
Bình luận về vấn đề này, Gs.Ts.Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài, cho rằng sự cố này có thể khiến Việt Nam càng khó đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% trong năm nay trong bối cảnh tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sau 9 tháng chỉ đạt mức 6,7%.
Từ những số liệu phân tích trên có thể khẳng định rằng chắc chắn xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng bởi sự cố của Samsung. Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá rằng đây chỉ là nguyên nhân khách quan, bởi nguyên nhân chủ quan chính là do lâu nay, xuất khẩu của Việt Nam phần lớn phụ thuộc vào khối ngoại.
Theo số liệu xuất nhập khẩu của Việt Nam do Tổng cục Hải quan công bố, trong tháng 8, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước đạt gần 31,62 tỷ USD, tăng 8,1%, tương ứng tăng gần 2,37 tỷ USD so với tháng trước. Nhưng khi xét về mức độ đóng góp, kim ngạch xuất nhập khẩu của khu vực FDI trong tháng 8 đạt kim ngạch hơn 20,6 tỷ USD, gần gấp đôi khối DN trong nước, tăng 9,5% so với tháng trước.
“Ám ảnh con số 70-30”
Trước thực tế trên, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chia sẻ: “Tôi bị ám ảnh bởi hai con số 70-30 của xuất khẩu, đó là trong khi xuất khẩu của khối DN FDI chiếm hơn 70% kim ngạch thì DN nội chỉ chiếm 30%. Ba năm trước, tỷ lệ này là 50-50”.
Theo điều tra Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI, chỉ có khoảng 3% – 4% DN siêu nhỏ và nhỏ có khách hàng chính là các DN FDI. Tỷ lệ DN quy mô vừa và lớn có khách hàng chính là DN FDI tại Việt Nam dù cao hơn, song cũng chỉ ở mức lần lượt 7% và 11%.
Đồng thời, nghiên cứu của Đại học Fulbright cũng cho biết, thời gian qua, xuất khẩu và nhập khẩu của khu vực FDI tăng 5 và 5,9 lần, trong khi hai con số tương ứng của khu vực kinh tế trong nước chỉ là 2,8 và 2,4 lần. Do vậy, tỷ phần xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước và nước ngoài đã thay đổi từ 42 – 58 sang 30 – 70.
Vì vậy, ông Tuấn cho rằng, hiện nay, nhìn chung thành tích xuất khẩu thuộc về FDI. Trong khi họ đã mạnh lại được hỗ trợ rất nhiều. Đối với thị trường trong nước, nhiều DN FDI cũng đã xác định được vị trí trong rất nhiều lĩnh vực như hàng tiêu dùng, bán lẻ, khách sạn, thức ăn nhanh, thức ăn chăn nuôi… Thêm vào đó là xu hướng các DN FDI mua lại các DN trong nước. Còn phần lớn DN tư nhân Việt Nam là nhỏ và siêu nhỏ vẫn đang rất cần những chính sách hỗ trợ hơn nữa.
Nói về năng lực cạnh tranh của DN hiện nay, bà Phạm Chi Lan, Chuyên gia Kinh tế, cho biết nếu nói về khu vực DN tư nhân Việt Nam, DN cực nhỏ, siêu nhỏ lớn hơn DN nhỏ và vừa nhiều.
Với chính sách thúc đẩy hỗ trợ hộ kinh doanh, họ chuyển thành DN thì lực lượng này lại càng trở nên đông đúc hơn nữa. Đấy là một lực lượng vô cùng lớn. Nếu nói DN càng nhỏ càng bị đối xử tệ thì đám này số đông nhất lại bị đối xử tệ nhất.
“Bao nhiêu hứa hẹn, cam kết của Nhà nước thông qua chính sách nằm trong khu vực chính thức nhiều hơn chứ không phải khu vực phi chính thức. Ở khu vực làng nghề chẳng hạn, hơn 11 triệu lao động nằm trong khu vực này, đóng góp hơn 1 tỷ USD mỗi năm, nhưng lúc nào cũng bị phê phán, chê trách là ô nhiễm môi trường. Rất ít những lời khen hay tạo khuôn khổ cho họ hoạt động tốt. Đến bây giờ, mới chỉ dừng ở chính sách, chưa có gì hơn”, bà Lan dẫn chứng.
“Chúng ta nhìn vào hệ thống chính sách pháp luật rất đẹp, câu nào cũng bình đẳng. Nhưng đi vào thực tế mới thấy thất vọng. Luật chung mang tính tuyên ngôn rất tốt đẹp, còn thông tư, nghị định, cái mà đi vào cuộc sống, thì lại một trời một vực, tạo nên một sự rối rắm về các văn bản pháp luật”, bà Lan bình luận.
Ông Trương Đình Tuyển, Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại ------------------------------- Việc Tập đoàn Samsung thu hồi điện thoại Galaxy Note 7 là một hiện tượng đáng lưu ý và rất có thể sẽ tác động xấu đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Việc thu hồi sản phẩm do nguy cơ cháy nổ, nhiều nước có thể cấm nhập khẩu sản phẩm này và nếu xuất khẩu của Samsung chững lại, sẽ tác động xấu tới nền kinh tế Việt Nam. Bà Phạm Chi Lan, Chuyên gia Kinh tế Hiện nay, chúng ta cần có DN đầu đàn làm nòng cốt. Có thể thấy DN FDI cũng là thành phần kinh tế tư nhân của Việt Nam, đóng góp của nó cũng khá lớn. Nhưng mặt trái của nó là gì? Rất nhiều chuyện. Vì vậy, dù sao khu vực tư nhân phải là động lực. Thay vì phàn nàn, nên bàn cách sao để nó phát triển. Ông Ngô Trí Long, Chuyên gia kinh tế Sự cố của Samsung chắc chắn sẽ tác động lớn tới nền kinh tế Việt Nam bởi kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào Samsung. Tuy nhiên, tác động ra sao và như thế nào còn phụ thuộc vào tỷ trọng xuất khẩu của sản phẩm Note 7 và các tác động khác gây ra do việc ngừng sản xuất sản phẩm này. |
Lê Thúy