Từ ngày 1/7, hàng loạt Nghị định về điều kiện kinh doanh do Chính phủ ban hành theo yêu cầu của Luật Đầu tư chính thức có hiệu lực. Cũng từ thời điểm này, các bộ, ngành hết quyền dựng rào cản kinh doanh.
Tuy vậy, vẫn có ý kiến cho rằng nhiều trong số đó đã trở thành “giấy phép mẹ”, nghĩa là điều kiện kinh doanh được quy định trong nghị định của Chính phủ. Nhiều giấy phép đã được bãi bỏ, nhưng cũng không ít quy định sẽ được đưa vào hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn của các ngành.
Rào cản đã được gỡ
Thời điểm này, cộng đồng doanh nghiệp như trút bỏ được gánh nặng về rào cản kinh doanh, không còn lo những quy định vô lý kìm sự phát triển của mình.
Các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng vừa vui mừng đón nhận thông tin rằng Thống đốc NHNN vừa ban hành 14 thông tư, bãi bỏ nhiều điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng ngay trước khi Luật Đầu tư 2014 và Luật Doanh nghiệp 2014 có hiệu lực vào ngày 1/7.
Các thông tư này đều sửa đổi theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, bãi bỏ nhiều quy định liên quan đến điều kiện kinh doanh, như các quy định liên quan đến điều kiện cho vay ra nước ngoài; một số nội dung về điều kiện thực hiện ủy thác, nhận ủy thác, điều kiện thực hiện hoạt động bao thanh toán của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài…
Động thái tiên phong cắt giảm điều kiện kinh doanh của NHNN được các ngân hàng đánh giá cao. Ông Lê Quang Trung, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng VIB, chia sẻ: “Các thông tư mới sẽ giúp các ngân hàng giảm bớt thời gian, chi phí về thủ tục hành chính, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh”.
Đồng tình với ý kiến này, Ts. Cấn Văn Lực, Giám đốc Trung tâm Đào tạo BIDV, cho rằng việc cắt giảm các thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh không cần thiết cũng sẽ tạo điều kiện để ngân hàng giảm chi phí hoạt động, từ đó giảm lãi suất.
Trước khi cắt giảm hàng loạt giấy phép con, NHNN đã ban hành Kế hoạch Hành động của ngành ngân hàng nhằm góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020.
Trả lời báo chí xung quanh vấn đề này, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết NHNN đặt mục tiêu toàn ngành phải nâng cao Chỉ số Tiếp cận tín dụng quốc gia, đồng thời hối thúc các tổ chức tín dụng đổi mới quy trình cho vay theo hướng đơn giản hóa thủ tục vay vốn nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay và phù hợp với quy định của pháp luật…
Một số lĩnh vực khác cũng nhận được sự ủng hộ của doanh nghiệp, chẳng hạn như: Nghị định 63/2016/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới; Nghị định 66/2016/NĐ-CP quy định điều kiện đầu tư kinh doanh về bảo vệ và kiểm dịch thực vật; giống cây trồng; nuôi động vật rừng thông thường; chăn nuôi; thủy sản; thực phẩm…
Cộng đồng DN không còn lo những quy định vô lý kìm sự phát triển của mình
Nếu so sánh các Nghị định này và các dự thảo được đưa ra lấy ý kiến trước đó, có thể thấy hàng loạt quy định về điều kiện kinh doanh đã được bãi bỏ hoặc sửa đổi.
Đánh giá về thay đổi của hệ thống điều kiện kinh doanh, ông Cấn Văn Lực cho rằng quyết định loại bỏ nhóm điều kiện kinh doanh sai chuẩn này có sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của các bộ, ngành về điều kiện kinh doanh, tiêu chuẩn và quy chuẩn.
Theo các chuyên gia kinh tế, rào cản kinh doanh được rũ bỏ, hàng rào về trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội, với người tiêu dùng tăng lên. Doanh nghiệp buộc phải làm tốt liên tục mới có thể gây dựng uy tín với xã hội cũng như cơ quan quản lý nhà nước.
Đồng quan điểm, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, khẳng định: “Khi Nhà nước thôi lo thay doanh nghiệp, làm thay doanh nghiệp, không chỉ rút bớt đi rào cản mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp lớn lên về trách nhiệm, về nhân cách và văn hóa kinh doanh”.
Lo ngại “giấy phép mẹ”
Bên cạnh những ý cho rằng việc bãi bỏ 3.000 giấy phép con đã mở ra trang mới cho cộng đồng doanh nghiệp thì việc nâng cấp 50 Thông tư thành Nghị định khiến mọi việc chưa kết thúc mà mới bắt đầu.
Nhận định về vấn đề này, ông Vũ Tiến Lộc cho hay: “Nhiều trong số đó đã trở thành “giấy phép mẹ”, nghĩa là điều kiện kinh doanh được quy định trong nghị định của Chính phủ. Nhiều giấy phép con đã được bãi bỏ, nhưng cũng không ít quy định sẽ được đưa vào hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn của các ngành”.
Theo ông Lộc, do thời gian rà soát các văn bản trên rất gấp nên chưa thể kỳ vọng toàn bộ điều kiện kinh doanh vừa “lên” nghị định đều thỏa mãn các tiêu chuẩn được quy định tại Luật Đầu tư cũng như đáp ứng yêu cầu mới của phát triển.
Thực tế, Luật Đầu tư đã dành một năm cho công việc này nhưng thực tế chỉ từ tháng 4/2016, sau khi có chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, công việc này mới thật sự chuyển động.
Trước đó, trả lời báo chí VCCI cho hay, việc tiếp cận các dự thảo là rất khó, thậm chí đến giữa tháng 6, VCCI đã phải có cuộc hội thảo để các doanh nghiệp lên tiếng, kiến nghị các vấn đề trong một số ngành. Phần lớn là ý kiến chủ quan từ doanh nghiệp. Số dự thảo VCCI nhận được rất ít.
Khi đó, VCCI đã gọi các dự thảo là “8 không”, đó là không đăng dự thảo trên mạng, không lấy ý kiến doanh nghiệp, không tổ chức hội thảo, không đánh giá tác động, không tổng kết thi hành, không kiểm soát thủ tục hành chính, không thuyết minh, không bản giải trình ý kiến.
Bởi vậy, Chủ tịch VCCI khẳng định, VCCI chưa thể rà soát đầy đủ và toàn bộ các văn bản. Hơn nữa, ý kiến của VCCI cũng mới tổng hợp được từ một số hiệp hội, doanh nghiệp, chưa phải là tất cả các đối tượng được điều chỉnh, phần lớn là ý kiến chuyên gia của VCCI.
Người đứng đầu VCCI cho biết, thời gian tới, VCCI sẽ tiếp tục rà soát theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng là đảm bảo chất lượng văn bản được ban hành với tư duy đổi mới, không áp đặt tư duy cũ vào các văn bản mới này để giải phóng sức sản xuất, cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi.
Ông Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ ------------------------------- Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế được Chính phủ, Thủ tướng rất quan tâm và đây là nhiệm vụ ưu tiên số một; trong đó sẽ tập trung vào tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xóa bỏ các rào cản, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp. Tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là tất cả những việc liên quan đến tình trạng chồng chéo, chồng lấn, không rõ… phải minh bạch làm rõ. Một việc chỉ giao cho một cơ quan, một cơ quan chỉ giao cho một đầu mối và có người đứng đầu để tổ chức thực hiện. Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương ------------------------------- Công chức nhà nước sẽ không thể ngồi phòng lạnh “đẻ” điều kiện kinh doanh, mà phải sát với doanh nghiệp, đưa ra các quy chuẩn, tiêu chuẩn dựa trên quy trình sản xuất của các ngành, các doanh nghiệp. Trong cơ chế này, doanh nghiệp tuân thủ tốt sẽ luôn được hưởng lợi nhờ quy trình quản lý rủi ro.
|
Thanh Hoa