Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo trước Quốc hội về chương trình phục hồi kinh tế giai đoạn 2022 - 2023 ngay trong phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội bất thường ngày 4/1.
Nắn dòng tiền đi trúng đối tượng
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết, mục tiêu của Chương trình là khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.
Nếu vốn tín dụng được điều tiết tốt hơn vào các lĩnh vực sản xuất, tác động đối với GDP sẽ tích cực hơn. |
Chương trình với 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu dự kiến thực hiện trong giai đoạn 2022-2023, gồm: Mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh (60.000 tỷ đồng); bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm (53.150 tỷ đồng); hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (110.000 tỷ đồng); phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển (113.850 tỷ đồng); cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Ngoài ra, huy động từ các Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 10.000 tỷ đồng. Tổng quy mô cho các nhiệm vụ giải pháp này khoảng 350.000 tỷ đồng.
Đánh giá về gói hỗ trợ, ông Phạm Huy Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam, cho rằng tính hiệu quả ở khâu thực thi sẽ rất quan trọng. Theo đó, gói cần đánh giá đúng thực lực của doanh nghiệp (DN) từng ngành, từng lĩnh vực có chỉ số lan tỏa đến giá trị tăng thêm của nền kinh tế (dịch vụ: du lịch, giao thông, nghệ thuật, ăn uống, vui chơi, y tế cộng đồng...; DN khởi nghiệp sáng tạo; những DN tạo ra lợi thế cạnh tranh quốc gia...) để có hướng hỗ trợ và phân bổ nguồn lực vào ngành đó, khu vực đó.
Chưa kể, để DN nhận được vốn từ gói hỗ trợ lãi suất nhưng các ngân hàng thương mại không thể giảm thấp điều kiện cho vay, rất cần kiến nghị với Chính phủ ban hành một quy định đặc thù để triển khai gói hỗ trợ lãi suất này một cách hợp lý và hiệu quả.
"Khi một lượng vốn lớn được đưa ra lưu thông, cần chú ý đến việc kiểm soát lạm phát. Phối hợp chặt chẽ và có hiệu quả giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa với các chính sách kinh tế khác trong việc bơm và hút tiền, để kinh tế vĩ mô ổn định", ông Hùng khuyến nghị.
Trong khi đó, để tăng tính hiệu quả, đại diện Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề xuất tăng cường giám sát "từ xa từ sớm". Đồng thời, cần gói hỗ trợ vốn như "bơm oxy" cho doanh nghiệp - tức là quy trình thủ tục nhanh và dễ dàng tiếp cận. Song song đó, cần có các chính sách ưu đãi đặc biệt cho DN khởi nghiệp từ thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân, khuyến khích đầu tư cho khởi nghiệp thông qua miễn giảm thuế cho nhà đầu tư, ưu đãi mặt bằng vốn, công nghệ và đầu tư bằng vốn Nhà nước...
'Thuốc phải đủ liều lượng'
Hơn ai hết, các doanh nghiệp du lịch đang rất mong chờ gói hỗ trợ nhanh chóng được thông qua, từ đó kích thích nhu cầu của ngành du lịch. Chia sẻ với VnBusiness, ông Nguyễn Công Hoan, Tổng Giám đốc Công ty Flamingo Redtours, đánh giá những giải pháp hỗ trợ đã ban hành vừa qua chủ yếu nhằm giải quyết khó khăn trong ngắn hạn của người dân, DN; vì vậy việc thực hiện thêm gói hỗ trợ phục hồi kinh tế sẽ đẩy mạnh kích thích tiêu dùng, hỗ trợ thị trường trong nước phục hồi. Khi kinh tế phát triển, nhu cầu giao thương đi lại gia tăng, các nền kinh tế khác tăng tốc thì dịch vụ du lịch sẽ phát triển.
Ông Hoan nhấn mạnh: Du lịch với tính chất là ngành dịch vụ, chỉ khi nào người dân cải thiện thu nhập, mức sống tăng cao, thì mới có nhu cầu đi nghỉ dưỡng tăng cao. Hiện nay, hoạt động du lịch vẫn chưa trở lại bình thường mới, mới chỉ phục hồi chút ít, do vậy việc thực hiện gói hỗ trợ là rất cần thiết.
Còn về phía DN, ông Hoan mong muốn Chính phủ kéo dài thời gian hỗ trợ về giảm lãi suất, giảm thuế... tính tới khi thị trường phục hồi, tránh tình trạng DN vẫn khó khăn nhưng không nhận được hỗ trợ.
Trong khi đó, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), quan tâm tới khả năng bảo đảm phục hồi sản xuất. Nếu vốn tín dụng được điều tiết tốt hơn vào các lĩnh vực sản xuất, tác động đối với GDP có thể sẽ tích cực hơn. Đồng thời, nếu gắn phục hồi sản xuất với thu hút và hợp tác hiệu quả với nhà đầu tư nước ngoài, rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng cũng sẽ giảm đáng kể. Phục hồi sản xuất cũng là một điều kiện quan trọng để tận dụng cơ hội từ các FTA mới, đặc biệt là Hiệp định EVFTA/UKVFTA, CPTPP và đón đầu cơ hội từ Hiệp định RCEP.
Bên cạnh đó là khả năng bắt nhịp thực hiện một chương trình sâu rộng về phục hồi và phát triển kinh tế, đi kèm với khả năng tận dụng cơ hội từ đà phục hồi của kinh tế thế giới. "Nếu xử lý hiệu quả những rủi ro liên quan đến các biện pháp hạn chế thương mại ở các thị trường xuất khẩu, rủi ro trên thị trường tài chính thế giới gắn với rủi ro nợ ở các nền kinh tế chủ chốt..., Việt Nam có thể có thêm động lực cho phục hồi và phát triển", bà Minh lưu ý.
Quan trọng hơn, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng: Cần đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu; kịp thời động viên, khen thưởng những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, chủ động đổi mới, sáng tạo, linh hoạt trong thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, kết hợp tháo gỡ các điểm nghẽn cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh.
Chính phủ cũng cần có chỉ đạo các bộ, ngành và chính quyền địa phương thường xuyên nắm bắt phản ánh, kiến nghị của cộng cồng DN, hợp tác xã, người dân về các chính sách trong quá trình thực hiện để kịp thời xử lý các bất cập trong các chính sách, quy định.
Đối với những chính sách chậm triển khai hoặc chưa phù hợp, Chính phủ cần sớm xem xét, chỉ đạo kịp thời và điều chỉnh quy định phù hợp với tình hình để hỗ trợ nền kinh tế, trọng tâm là vực dậy khu vực DN, hợp tác xã mà vẫn đồng thời đảm bảo hiệu quả phòng chống dịch.
Nhật Linh