Đó là chia sẻ của ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT, tại Hội thảo Định hướng phát triển nền kinh tế trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0: Cơ hội và thách thức cho Việt Nam, ngày 17/1.
Ông Bình đặt vấn đề: Thời gian qua, Việt Nam đã nói rất nhiều về Cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số, tuy nhiên, kết quả là ngày hôm nay về kinh tế, xã hội, doanh nghiệp (DN) và người dân đang được hưởng lợi ích gì?
DN kêu nhất là "xin – cho"
"Bây giờ cần phải cụ thể bởi đây là cuộc đua 4.0 của các quốc gia, vấn đề tốc độ rất quan trọng. Tôi muốn nhắc lại câu nói của nhà cơ học thiên tài thời cổ Archimedes: "Cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất". Vậy trong cuộc đua số này, cho trí tuệ nhân tạo (AI), Việt Nam có về đích trong top 10 Cách mạng công nghiệp 4.0?", ông Bình đặt câu hỏi.
Tuy nhiên, Chủ tịch FPT cho rằng vấn đề lớn nhất của Việt Nam hiện nay là dữ liệu. Nói tới cách mạng 4.0 phải nói startup, nhưng khi làm việc, vấn đề mà các DN kêu nhất là "xin – cho".
Cụ thể, nhiều DN cho biết, họ làm một số loại sản phẩm mới nhưng đi đăng ký cho sản phẩm mới đã phát hiện ra trong các danh mục quản lý lại không có.
Bởi vậy, ông Bình cho rằng Việt Nam đang đi trong vòng luẩn quẩn. Các DN khởi nghiệp đều vướng "xin – cho". Trong khi Việt Nam luôn nói mình là quốc gia khởi nghiệp, vậy làm thế nào để DN khởi nghiệp "nở hoa"?
Ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc TPBank, cho biết hiện nay TPBank cũng như nhiều ngân hàng khác đang định hướng phát triển ngân hàng số, vì vậy cơ sở pháp lý rất cần thiết.
Tuy nhiên, ngân hàng chỉ được làm những gì pháp luật cho phép, bởi vậy cần cơ chế sandbox (điều chỉnh thử nghiệm) – giúp các DN khởi nghiệp sáng tạo có môi trường để thử nghiệm, còn cơ quan quản lý sẽ dễ dàng giám sát và bớt thời gian nghiên cứu thực nghiệm đưa ra các luật mới.
"Nhiều khi tất cả dịch vụ ngân hàng đều là những cái mới. Tuy nhiên luật, nghị định ban hành từ lâu, thậm chí mới vài năm đã lạc hậu so với những công nghệ mới. Nếu có cơ chế sớm, chúng tôi có hành lang pháp lý để triển khai nhanh công cuộc cách mạng mới này", ông Hưng chia sẻ.
"Tàu 4.0" mang lại cơ hội rất lớn cho Việt Nam |
Trông chờ sự đột phá
Ông Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Bộ KH&CN, cho rằng cần xác định đúng quy mô thị trường AI Việt Nam hiện thời theo kỳ vọng chiến lược của một quốc gia xếp hạng 29 vào năm 2030, xếp hạng 20 vào năm 2050 tính theo GDP trên thế giới, tránh kỳ vọng chiến lược bị phóng đại hoặc bị hạ thấp.
Hiện tại, chưa có báo cáo khảo sát chính thức về quy mô thị trường AI Việt Nam; các báo cáo về thị trường AI thế giới và khu vực của các công ty khảo sát có uy tín trên thế giới chưa cho thông tin về Việt Nam. Điều này có nghĩa là thị trường AI Việt Nam vẫn còn rất nhỏ bé.
Ngoài ra, AI chưa thành hạng mục đầu tư của nhiều DN Việt Nam và nếu có chỉ chiếm một phần không đáng kể. Đó là các chỉ báo cho thấy thị trường AI Việt Nam hiện còn rất nhỏ và độ cam kết của các DN Việt Nam đóng góp vào thị trường này chưa rõ ràng.
Vì vậy, ông Duy cho rằng cần quan tâm tới năng lực hội nhập toàn cầu của các DN Việt Nam, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ. Mỗi DN cần tìm được một chiến lược AI riêng phù hợp với mình.
Đối với Việt Nam, các nhà quản lý trong các khu vực khác nhau trong DN cần phải hiểu được các nguyên tắc của công nghệ AI để có năng lực tiếp nhận và sử dụng được hiệu quả từ các đòn bẩy từ công nghệ AI tới việc ra quyết định tốt hơn trong mọi lĩnh vực của công ty.
Ông Trương Gia Bình cho rằng Cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội hiếm hoi thực hiện khát vọng phồn vinh dân tộc. Việt Nam có điểm sáng là dân số trẻ, tư duy logic tốt, lực lượng các nhà nghiên cứu đông đảo về AI trong nước cũng như thế giới.
"Chúng ta hoàn toàn đuổi kịp, đưa dân tộc vào vị thế mới. Nếu chúng ta chậm "tàu công nghiệp 4.0 như ba đoàn tàu trước", cái giá mà Việt Nam phải trả rất lớn và đau khổ", ông Bình cảnh báo.
Ông Bình cũng cho rằng cái mới bao giờ cũng mâu thuẫn cái cũ, vì vậy nếu chúng ta không quyết liệt sẽ không thể làm được cái mới. Do đó, cộng đồng DN rất cần sự chỉ đạo quyết liệt từ phía Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương để làm sao trong năm 2019 có sự đột phá về kết nối dữ liệu, đưa ra được cơ chế sandbox. Bên cạnh đó, tập trung đầu tư nguồn nhân lực phục vụ cho công nghiệp 4.0.
Thy Lê