Ts. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế (VIAC), nhận định trong 3 tháng cuối năm nay là thời điểm mà các nhà đầu tư nước ngoài (FDI) tính toán kế hoạch sản xuất kinh doanh cho năm tới.
Giữ chân nhà đầu tư
Theo đó, họ sẽ ký những hợp đồng mới, nhưng nếu Việt Nam chưa ra khỏi dịch bệnh, chậm mở cửa lại nền kinh tế thì nguy cơ đầu tư nước ngoài đình trệ, những dự án đang có không tiếp tục mở rộng quy mô và đơn hàng sẽ tiếp tục chuyển sang nước khác.
Quá trình hồi phục sản xuất của các DN vẫn đối mặt tình trạng “trên thông, dưới tắc”, “phép vua thua lệ làng” ở một số địa phương. |
Đó là hướng rất rõ trong “làn sóng” dịch Covid-19 đợt 4. Còn hiện tại, như lưu ý của ông Lộc, việc điều chỉnh lại, chuyển giai đoạn mở cửa nền kinh tế sẽ cố gắng đảo chiều vấn đề này.
“Nhất là khi chúng ta đang “lỡ nhịp” giữa các đối thủ cạnh tranh trong hồi phục sản xuất nhằm cung cấp cho các nhãn hàng lớn trên thế giới. Đơn cử như sự hồi phục khá mạnh của Trung Quốc và các đơn hàng đang quay trở lại nước này”, ông Lộc nói.
Chính vì vậy, theo Chủ tịch VIAC, trong 3 tháng cuối năm nay, nếu hồi phục lại bước đầu cho việc sản xuất, và đặc biệt là đưa ra được kế hoạch kinh doanh an toàn, “sống chung” với đại dịch thì các nhà đầu tư nước ngoài có thể yên tâm.
Bởi vì khi đó, các DN nội địa và các DN FDI có thể nói với chủ nhãn hàng rằng Chính phủ Việt Nam đang kiên quyết mở cửa trở lại, mở cửa có lộ trình, có phương án. Và các nhà cung cấp, gia công ở Việt Nam sẵn sàng có phương án đề phòng rủi ro để thích ứng với mọi sự thay đổi.
“Lúc đó sẽ giữ chân được các nhà đầu tư, giữ được các đơn hàng. Tất cả tuỳ thuộc vào động thái của chúng ta trong 3 tháng cuối năm nay sẽ quyết định số phận của nền kinh tế. Còn nếu chậm chân hơn 3 tháng thì khó khăn sẽ rất lớn”, ông Lộc chia sẻ thêm.
Nêu ra vấn đề về hồi phục sản xuất của khối FDI để thấy đây là vấn đề lớn. Giới chuyên gia nhấn mạnh đối với những nhà đầu tư FDI đã chọn Việt Nam là “cứ điểm”, là “đại bản doanh” cung ứng chính thì khâu chính sách rất cần đặc biệt lưu tâm đến việc ủng hộ khôi phục sản xuất cho họ.
Và quan trọng là ở các địa phương cần tránh đưa ra những điều kiện, quy định quá khắt khe, cứng nhắc, siết chặt trong chuyện đi lại, xét nghiệm đối với người lao động, “cát cứ” trong phòng chống dịch bệnh, cũng như áp dụng “3 tại chỗ” thiếu phù hợp, có tính phân biệt các loại hình sản xuất thiết yếu hay không thiết yếu. Điều này sẽ gây khó, làm đình trệ quá trình hồi phục sản xuất của các DN FDI và các nhà cung cấp nội địa khi mà “trên thông, dưới tắc”, “phép vua thua lệ làng”.
Không để “trên thông, dưới tắc”
Chẳng hạn, vào đầu tháng 10/2021, UBND tỉnh Tiền Giang ban hành kế hoạch “phục hồi sản xuất kinh doanh cho các cơ sở kinh doanh trên địa bàn” với 3 giai đoạn.
Đáng chú ý, trong giai đoạn 1 (từ 1 - 31/10/2021), các cơ sở kinh doanh, DN phải áp dụng “3 tại chỗ” phải là đối tượng sản xuất, dịch vụ hàng hóa thiết yếu. Nếu được chính quyền cho phép hoạt động “3 tại chỗ” thì định kỳ 7 ngày phải xét nghiệm PCR toàn thể người lao động, 3 ngày phải test đối với người có tiếp xúc nhận hàng hóa từ bên ngoài.
Ngoài ra, DN chỉ được bố trí công nhân đã được tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin Covid-19 (hơn 14 ngày), trước khi vào nhà máy phải có giấy xét nghiệm PCR âm tính với Covid-19.
Với kế hoạch như vậy, nhiều DN nội địa lẫn nhà đầu tư FDI ở tỉnh Tiền Giang phản ánh là họ khó có thể phục hồi sản xuất trong tháng 10/2021. Nhất là việc áp dụng “3 tại chỗ” không còn phù hợp trong thời gian tới.
Và mới đây đã có 11 DN với tổng số 52.000 lao động đã gửi thư lên Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang để “cầu cứu” tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc từ kế hoạch phục hồi sản xuất này.
Chính quyền tỉnh Tiền Giang dự kiến tổ chức hội nghị trực tuyến tiếp xúc, tháo gỡ khó khăn cho DN trên địa bàn tỉnh từ ngày 7 - 10/10/2021. Còn trước mắt có thể thấy các DN đang rất bức xúc với chính quyền địa phương khi mà việc hồi phục sản xuất của họ bị chậm trễ. Nên biết thêm là chỉ trong 3 tháng do ảnh hưởng của giãn cách xã hội do dịch bệnh đã làm 50% đơn hàng đã dịch chuyển khỏi Tiền Giang.
Điều mong mỏi của giới đầu tư trong việc hồi phục sản xuất là các địa phương nên có sự linh hoạt về kế hoạch khôi phục sản xuất trong điều kiện bình thường mới. Nếu thấy bất cập ở những quy định nào thì cần sớm sửa chữa, khắc phục ngay.
Như tỉnh Long An hôm 4/10/2021 đã ban hành kế hoạch khôi phục hoạt động sản xuất của các DN trên địa bàn tỉnh thay thế kế hoạch ban hành trước đó vào tháng 9/2021 vốn có một số bất cập.
Theo kế hoạch mới, tất cả DN trên địa bàn tỉnh Long An được hoạt động trở lại. DN được hoạt động với số lượng lao động theo nhu cầu sản xuất kinh doanh; DN tự quyết định việc bố trí nơi lưu trú cho người lao động ở tập trung trong DN hoặc về nơi cư trú bên ngoài (nhà trọ, nhà riêng,...) hoặc kết hợp cả hai hình thức.
Tỉnh này cũng yêu cầu DN chủ động xây dựng phương án tái sản xuất kinh doanh, đảm bảo phòng, chống dịch trình cơ quan có thẩm quyền làm cơ sở quản lý.
Bước sửa đổi kế hoạch như vậy rõ ràng nhận được sự hoan nghênh của các nhà đầu tư trong tỉnh. Điều đó cũng phần nào giải toả mối lo của DN về chuyện “trên thông, dưới tắc” trong việc hồi phục sản xuất.
Thế Vinh
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.