Thống kê cho thấy sản lượng điện sản xuất trong 10 tháng đầu 2016 có mức tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm trước, ước đạt 146,6 tỷ kWh, tăng 11,5% so với cùng kỳ.
Về nguồn điện, trong 9 tháng đầu 2016, đã hòa lưới phát điện 3 tổ máy với công suất 1.282MW. Về lưới điện, đã hoàn thành đóng điện 31 công trình lưới điện 220-500kV.
Giám sát điều chỉnh giá điện
Nhìn lại từ đầu năm 2016 đến nay có thể thấy nhu cầu phụ tải tăng cao hơn so với kế hoạch và hệ thống điện vận hành trong điều kiện phức tạp và bất lợi về thời tiết, thuỷ văn. Lượng nước về các hồ thủy điện miền Trung, miền Nam thấp hơn cùng kỳ nhiều năm.
Hơn nữa, sự cố nguồn khí và sự cố các tổ máy nhiệt điện than lớn ảnh hưởng đến việc đảm bảo cung cấp điện. Hệ thống truyền tải 500kV Bắc – Nam luôn trong tình trạng mang tải cao để đảm bảo cung ứng điện miền Nam.
Bộ Công Thương cho biết, mục tiêu của ngành điện trong năm tới là nỗ lực đảm bảo cung ứng điện cho phát triển kinh tế xã hội cũng như đầu tư, đưa vào vận hành các dự án nguồn điện được giao và các dự án lưới điện truyền tải theo đúng tiến độ được duyệt.
Ngoài ra, Bộ này sẽ thực hiện các nhiệm vụ xây dựng thị trường điện theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dự kiến năm 2017, điện sản xuất và mua đạt 198,2 tỷ kWh, tăng 12,7% so với năm 2016, trong đó điện sản xuất của EVN là 99 tỷ kWh; điện thương phẩm đạt 179,8 tỷ kWh, tăng 13% so với năm 2016; thực hiện giảm tổn thất điện năng cả năm xuống 7,4%.
Bên cạnh những con số khả quan của ngành điện, giá điện và chuyện lỗ lã vì tỷ giá của EVN vẫn là điều quan tâm lớn hiện nay.
Về giá điện, trong một thông báo mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ có yêu cầu Bộ Công Thương giữ ổn định giá bán lẻ điện trong những tháng còn lại của năm 2016.
Ở một diễn biến khác, hồi đầu tháng 10/2016, Bộ Công Thương đã phản hồi nội dung dự thảo mới về Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân thay thế Quyết định số 69/2013.
|
EVN đang gánh khoản lỗ tỷ giá hơn 6.000 tỷ đồng khi các dự án điện thường được
tài trợ bởi vốn vay bằng ngoại tệ
Theo dự thảo, EVN được trao quyền điều chỉnh giá điện tới tối đa 20%, biên độ dao động mỗi lần là 3-5%. Thời hạn điều chỉnh giảm từ 6 tháng xuống 3 tháng. Bộ Công Thương có lưu ý là sẽ giám sát việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện bình quân theo quy định. Trường hợp cần thiết, Bộ này có văn bản yêu cầu EVN giảm hoặc dừng tăng giá bán điện bình quân.
Trong khi đó, dư luận quan ngại rằng việc trao cho EVN thẩm quyền quyết định việc tăng giá điện tối đa lên đến 20% mỗi năm là quá cao so với mức biến động giá bình thường.
Vấn đề đáng lo ngại ở đây chính là khoản lỗ chênh lệch tỷ giá của EVN đến nay đã lên tới 6.000 tỷ đồng đang làm dấy lên mối lo giá điện sẽ điều chỉnh theo chiều hướng đi lên trong tương lai và người dân, doanh nghiệp sẽ chịu nhiều thiệt thòi từ chuyện này.
Ai gánh lỗ?
Trả lời trên báo chí mới đây, ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc EVN, cũng khẳng định rằng toàn bộ khoản lỗ chênh lệch tỷ giá sẽ được phân bổ vào giá thành sản xuất kinh doanh điện.
Ông Tri cho biết có hai nguyên nhân chính dẫn đến khoản lỗ. Trước hết là do 6 tháng đầu năm 2016, EVN phải phát và tăng mua nguồn điện chạy dầu cũng như than, khí; trong khi nguồn thủy điện phát sản lượng thấp.
Thứ hai, khoản lỗ chênh lệch tỷ giá lên tới hơn 6.000 tỷ đồng làm cho tổng hợp báo cáo tài chính hợp nhất của EVN bị lỗ hơn 700 tỷ đồng, tập trung chủ yếu ở các tổng công ty phát điện.
Giới chuyên gia cho rằng tình huống thua lỗ của EVN do thay đổi tỷ giá từ hồi năm ngoái đến nay cho thấy không có phương án phòng tránh rủi ro khả thi nào được tập đoàn này tính đến trước mỗi quyết định đầu tư dự án.
Thực chất, do cơ cấu nợ vay ngoại tệ lớn, đặc biệt là vốn ODA bằng đồng Yên Nhật, nên EVN đã bị lỗ tỷ giá đến 6.371 tỷ đồng. Theo quy chuẩn hạch toán tỷ giá vào báo cáo tài chính nên tập đoàn rơi vào thua lỗ.
Vấn đề ở đây là các dự án điện thường được tài trợ bởi vốn vay bằng ngoại tệ trong khi doanh thu bán điện lại bằng nội tệ nên rủi ro tỷ giá là không thể tránh khỏi. Trong chuyện này, lẽ nào rủi ro có thể tính vào giá điện?
Thực tế, vấn đề tăng giá điện như thế nào cho hợp lý vẫn là vấn đề gây tranh cãi dài dài. Như chia sẻ của Ts. Hoàng Quang Hàm, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, việc điều chỉnh giá điện phải nằm trong bài toán điều hành kinh tế vĩ mô, làm sao cho hài hoà giữa các chỉ số.
Nếu tăng chi phí tiền điện sẽ ảnh hưởng ngay đến đầu vào sản xuất, sinh hoạt dân cư. Nếu không tăng tiền điện thì Nhà nước phải bù, mà tăng lên lại ảnh hưởng đến nhiều đối tượng nên phải hài hoà lợi ích của người dân và Nhà nước chứ không phải cứ nói tăng là tăng được.
Nhưng, điều trước hết, EVN phải hiểu trách nhiệm gánh lỗ tỷ giá là của mình, do những yếu kém của mình gây ra chứ không phải người dân, nên đừng để dân phải gánh lỗ thông qua giá điện.
Thế Vinh
