Kết quả giám sát của Cục quản lý chất lượng Nông lâm và Thuỷ sản, (Bộ NN&PTNT) trong 6 tháng đầu năm cho thấy tỷ lệ mẫu được kiểm tra tại cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản số lượng vi phạm có giảm, có chuyển biến nhưng kết quả không đạt vẫn còn cao.
Hơn 20% cơ sở không đạt yêu cầu
Cục quản lý chất lượng Nông lâm và Thuỷ sản cho biết, trong quá trình giám sát, kiểm tra các sản phẩm rủi ro cao, nhiều bức xúc trong dư luận vừa qua như thịt, rau, thuỷ sản nuôi trong 6 tháng vừa qua cho thấy, tỷ lệ mẫu vi phạm có giảm, có chuyển biến nhưng kết quả không đạt vẫn còn cao.
Cụ thể, rau có 4,2% vi phạm, trong đó thuốc bảo vệ thực vật chiếm 3,98% giảm so với đợt cao điểm hành động về vệ sinh an toàn thực phẩm hồi tháng 10/2015-2/2016 (5,17%); thủy sản nuôi vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm chiếm tỷ lệ 1,61%, trong đó chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh, chất cấm (chiếm 1,41%, tăng so với cuối năm 2015 (1,14%).
Đáng lưu ý, dù đã giảm so với tháng cao điểm nhưng vẫn có tới 10,93% sản phẩm thịt kiểm tra vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong đó, vi phạm vì chứa chất vi sinh là 9,7%, giảm so với đợt cao điểm (15,4%); có chứa hóa chất, kháng sinh, chất cấm, kim loại nặng chiếm 1,3%, giảm so với đợt cao điểm hành động về vệ sinh an toàn thực phẩm (1,91%).
Đó là chưa kể tình trạng mạo danh, trà trộn thực phẩm bẩn với sản phẩm sạch cũng đang làm đau đầu các nhà quản lý. Mới đây nhất là câu chuyện lợn VietGAP Đồng Nai bị mạo danh. Theo kết quả xác minh của cơ quan chức năng, hơn 80 con lợn nhiễm chất cấm đã đội lốt lợn VietGAP Đồng Nai để đưa ra thị trường.
Kết quả kểm tra chất lượng Nông lâm và Thuỷ sản không đạt vẫn còn cao
Trước vấn nạn sản xuất mất ATTP đang ở mức báo động, Chính phủ cùng các bộ, ngành đã ban hành nhiều chế tài mạnh có hiệu lực thực thi, song thực trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn chưa có dấu hiệu giảm.
Nhìn ở góc độ tổng quát, người Việt Nam đang cung ứng ra thị trường quốc tế sản phẩm sạch, chất lượng tốt còn trong nước thì tiêu thụ những mặt hàng kém chất lượng.
Lý giải cho nghịch lý này, ông Phùng Hữu Hào, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản – Bộ NN&PTNT, cho rằng người tiêu dùng trong nước phải dùng những sản phẩm không tốt là do những quy chuẩn, hệ thống chính sách không rõ ràng.
“Hàng ngày, chúng ta vẫn nghe nhan nhản về cà phê bẩn nhưng có tiêu chí nào đánh giá chất lượng cà phê không? Việc cần làm là ban hành tiêu chuẩn cà phê rang xay, từ đó kiểm soát chất lượng” – ông Lương Văn Tự, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương nói và khẳng định cần có sự quyết tâm và chung tay vào cuộc của ba cơ quan là Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp…
Siết từ sản xuất đến bàn ăn
Theo các chuyên gia ngành nông nghiệp, trong 5 năm tới, xu hướng sản xuất và cung ứng nông sản theo chuỗi sẽ phát triển mạnh tại các kênh phân phối hiện đại, chiếm 40% thị phần trong nước. Đây cũng được xem là lời giải cho vấn nạn thực phẩm bẩn hiện nay.
Rất nhiều cuộc hội thảo bàn về giải pháp cho tình trạng mất vệ sinh ATTP diễn ra trong thời gian qua, nhưng theo các chuyên gia, nguyên nhân mấu chốt vẫn là phương thức sản xuất nông nghiệp ở nước ta còn lạc hậu, nhỏ lẻ.
Quản lý chất lượng sản phẩm còn lỏng lẻo ở nhiều khâu trong chuỗi từ sản xuất, chế biến, vận chuyển, bao gói, tiêu thụ thực phẩm, trong khi nhận thức và trách nhiệm về an toàn của các tổ chức, cá nhân tham gia chuỗi sản xuất, quản lý còn nhiều hạn chế.
Để giải quyết vấn nạn thực phẩm bẩn, các chuyên gia cho rằng ngành nông nghiệp phải quy hoạch được chuỗi sản xuất – phân phối khép kín. Phải truy cứu trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân cụ thể khi để xảy ra tình trạng mất vệ sinh ATTP, nâng cao công tác thanh tra kiểm soát của lực lượng chức năng. Đặc biệt, phải có hình thức kỷ luật nghiêm đối với tình trạng bao che, thông đồng.
Bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương), khẳng định: “Cần phải siết chặt quản lý của Nhà nước từ khâu sản xuất đến bàn ăn. Đồng thời, phải thúc đẩy nông nghiệp phát triển theo chuỗi, áp dụng công nghệ cao vào nuôi trồng, chế biến, sau bảo quản. Tạo điều kiện ưu đãi hút vốn đầu tư vào nông nghiệp”.
Ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục chăn nuôi (Bộ NN&PTNN), cho rằng cần phải truy ra ai là người gây ra mất ATTP, từ đó phải có chế tài sử phạt thật nghiêm, thậm chí có thể truy tố người nông dân khi sử dụng chất cấm chăn nuôi. Khi đó, người nông dân mới sợ và không sử dụng. “Nếu sửa đổi một số điều trong bộ Luật Hình sự, tôi tin là chất cấm sẽ giảm mạnh và nhiều người không dám sử dụng” – ông Vân kiến nghị.
Thực tế, Luật ATTP đã ban hành 5 năm, nhưng đến nay, cơ quan thực thi vẫn còn nhiều lúng túng trong việc xử lý vi phạm ATTP. Đã phân công ba bộ trực tiếp quản lý, trong đó mỗi bộ quản lý một số nhóm ngành thực phẩm, nhưng trên thực tế, bộ quản lý nhóm nào thì quản lý suốt cả chuỗi từ A đến Z, chứ không nên Bộ Nông nghiệp quản lý ngoài ruộng, Bộ Công Thương quản lý thị trường, Bộ Y tế quản trên bàn ăn.
Ông Phạm Xuân Đương, Phó Trưởng ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương ------------------------------- Ở Việt Nam, tỷ lệ thực phẩm chưa an toàn còn rất cao. Số lượng các vụ ngộ độc cũng như số người bị nhiễm độc thực phẩm do các tác nhân nấm mốc, thuốc tăng trọng, thuốc kích thích sinh trưởng, thuốc trừ sâu, thuốc bảo quản… tồn dư. Thống kê cho thấy số vụ và số người bị ngộ độc có ngày càng tăng. Ông Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam ------------------------------- Chỉ cần gõ từ khóa “thực phẩm bẩn”, ngay lập tức nhận được 4 triệu kết quả chỉ trong vòng 0,24 giây trên Google. Điều này cho thấy sự thực phẩm bẩn đã trở thành vấn nạn tràn lan và đang thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Thực phẩm bẩn đang đe dọa sức khoẻ người Việt. Có chiều cao vào nhóm 4 nước thấp nhất thế giới, với thực trạng thực phẩm bẩn, chất lượng giống nòi của Việt Nam đang bị đe dọa. Ông Ngô Văn Hiệp, Trưởng Phòng Luật sư tại Hà Nội Dù hiện nay, quy định xử phạt vi phạm ATTP khá hoàn chỉnh, song công tác thanh tra, kiểm tra còn kém. Hầu hết các vụ việc vi phạm hiện nay đều do báo chí hoặc người dân thông báo, cơ quan quản lý rất thụ động. Bên cạnh đó, chế tài không có hoặc quá nhẹ cũng là nguyên nhân khiến người ta không tuân thủ. Về nội dung này, cơ quan nhà nước cần xem lại. |
Thanh Hoa