Theo đánh giá kết quả trong Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2016 do Ngân hàng Thế giới (WB) thực hiện cho thấy chỉ số nộp thuế và bảo hiểm xã hội của Việt Nam đã tăng 11 bậc, từ vị trí 178 lên vị trí 167 trong tổng số 189 quốc gia được đánh giá.
Khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết có trên 70% người nộp thuế được hỏi đã cho biết sự hài lòng về kết quả cải cách của cơ quan thuế trong những năm qua. Những tính toán từ các tổ chức quốc tế cho thấy việc cắt giảm số giờ nộp thuế đã giúp giảm chi phí cho DN và xã hội hơn 7.000 tỷ đồng/năm.
Tăng đối thoại sẽ hiểu nhau hơn
Như lưu ý của Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai tại buổi đối thoại giữa Bộ Tài chính và VCCI với các DN ở phía Nam về chính sách thuế – hải quan tại Tp.HCM ngày 30/11, cần nhìn nhận là Việt Nam vẫn đang ở nhóm sau trong bảng xếp hạng và phải nỗ lực cải cách mạnh hơn nữa.
Vị lãnh đạo của Bộ Tài chính cam kết sẽ tiếp tục cải thiện mạnh mẽ những chính sách thuế và hải quan nhằm hỗ trợ DN và tạo môi trường kinh doanh tốt nhất cho DN phát triển. Bộ này cũng sẽ nghiên cứu những kiến nghị, vướng mắc của DN về thủ tục hành chính và tiếp tục chỉnh sửa.
Quan sát tại buổi đối thoại này cho thấy có nhiều câu hỏi vốn là bức xúc cố hữu của giới DN liên quan tới việc hoàn thuế giá trị gia tăng, sự phiền hà trong thủ tục thuế và hải quan, gây mất nhiều thời gian cho DN..
Nhiều DN cũng đề nghị các cơ quan chức năng cần tăng cường đối thoại, tập huấn về chính sách và thủ tục hành chính thuế – hải quan. Nhất là cần đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về các nội dung thuế, hải quan mới, cũng như công khai minh bạch về quy trình giải quyết thủ tục thuế và hải quan cho DN.
Nhiều DN vẫn còn phản ánh sự phiền hà trong thủ tục thuế,
hải quan tại buổi đối thoại với lãnh đạo Tổng cục Hải quan và Tổng cục Thuế
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, bà Mã Thị Thanh, đại diện Hiệp hội DN tỉnh Sóc Trăng, bày tỏ rằng ngành thuế cần tuyên truyền mạnh mẽ cho các DN hiểu được luật thuế để nộp thuế đầy đủ. Thực tế vừa qua có những DN đã không nắm được luật nên khi bị kiểm tra thì bị truy thu thuế quá lớn và không ít DN có khi phải phá sản, nhiều DN đang rất sợ chuyện này.
Cũng theo bà Thanh, việc thực hiện hoàn thuế vẫn còn nhiều bất cập, có trường hợp DN tại Sóc Trăng thuộc diện hoàn thuế trước kiểm tra sau nhưng lại bị chuyển sang kiểm tra trước hoàn sau và không được hoàn khiến DN thiệt hại trên 40 tỷ đồng hoàn thuế. Hiện nay mới chỉ có quy định phạt DN chậm nộp thuế mà chưa có quy định xử lý cơ quan thuế chậm trễ khi thực hiện hoàn thuế cho DN.
Khâu thực hiện “có vấn đề”
Phía lãnh đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan đã tỏ rõ sự cầu thị khi đánh giá cao các ý kiến của DN và cho rằng các ý kiến trên sẽ góp phần giúp các cơ quan thuế và hải quan hoàn thiện những chính sách của mình, giúp tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho các DN. Thống kê cho thấy đến nay, ngành thuế đã bãi bỏ 32 thủ tục hành chính và đơn giản hóa 40 thủ tục hành chính. Đồng thời, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy trình, quy chế về quản lý thuế (đã ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung 51/70 quy trình, quy chế).
Ngoài ra, phía Bộ Tài chính cũng cho biết đã mở rộng hệ thống khai thuế qua mạng, tính đến tháng 7/2016 hệ thống khai thuế điện tử đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành, thu hút hơn 546 doanh nghiệp tham gia.
Việc nộp thuế qua cổng thông tin điện tử của các cục thuế trong 10 tháng đầu năm 2016 là trên 370.000 tỷ đồng, một sự thay đổi nhanh từ chính các doanh nghiệp. Trong thời gian tới, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm hồ sơ thuế và hải quan sẽ được nâng lên cấp độ ba hoặc bốn.
Ông Cao Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính), cho biết từ 6 tháng đến một năm, Tổng cục Thuế cũng như các cục thuế các tỉnh, thành tổ chức đối thoại với DN.
Qua đối thoại, bên cạnh việc DN ghi nhận cải cách thủ tục hành chính của cơ quan thuế thì cũng góp ý về chính sách cũng như cải cách việc quản lý để nâng cao chất lượng quản lý thuế, đảm bảo tuân thủ pháp luật của người nộp thuế.
Về việc nhiều DN kêu ca gặp rất nhiều “trở ngại” trong thủ tục hoàn thuế, ông Cao Anh Tuấn cho biết, chính sách thuế đã rõ ràng, nhưng khâu thực hiện “có vấn đề” giữa công chức thuế và DN. Đơn cử như Cục thuế Tp.HCM đã chứng minh 17 DN khi mua hoá đơn đầu vào là những DN bỏ trốn, sử dụng hoá đơn bất hợp pháp.
Do đó, ông Tuấn cho rằng hoàn thuế là quyền lợi của DN nhưng trách nhiệm của công chức ngành thuế cũng phải kiểm soát rất chặt chẽ việc hoàn thuế, bởi đó là tiền chi từ ngân sách nhà nước.
Thế Vinh