Anh là thị trường nhập khẩu gỗ từ Việt Nam lớn nhất trong khối EU và là thị trường lớn thứ 5 của ngành gỗ Việt Nam. Brexit chưa tác động tới một số DN nhưng DN xuất khẩu trực tiếp sang Anh đã bắt đầu chịu ảnh hưởng bởi đồng Bảng Anh trượt giá và xu hướng suy giảm đơn hàng do tâm lý dè chừng của các nhà bán lẻ.
Sự kiện Brexit tác động thế nào tới ngành gỗ được các chuyên gia cùng bàn thảo trong buổi Tọa đàm Brexit và tác động tới ngành gỗ Việt Nam diễn ra chiều ngày 14/7, Ts. Tô Xuân Phúc, chuyên gia Tổ chức Forest Trends, cho biết Top of FormVietnam là một trong 3 quốc gia XK sản phẩm gỗ nhiều nhất vào Anh (bên cạnh Indonesia và Malaysia).
Cảnh báo xu hướng nhập khẩu giảm
Trong EU, Anh là thị trường lớn nhất NK các sản phẩm gỗ của Việt Nam và là thị trường NK lớn thứ 5 của ngành gỗ Việt Nam với kim ngạch NK hàng năm chiếm 35-36% trong tổng kim ngạch XK của Việt Nam vào EU. Giai đoạn 2012-2015, kim ngạch XK các sản phẩm gỗ của Việt Nam vào Anh liên tục tăng, năm 2015 đạt gần 270 triệu USD, từ mức 181 triệu USD năm 2012.
Sự kiện Brexit gây trượt giá đồng Bảng Anh đã tác động tiêu cực lên thị trường tài chính của Anh cũng như tại các nước khác trong khu vực EU, làm giảm sức mua từ Anh và các nước khác trong khối EU. Nhu cầu các sản phẩm gỗ NK vào Anh bao gồm cả các sản phẩm gỗ NK từ Việt Nam có khả năng sẽ giảm trong tương lai...
Trả lời câu hỏi Việt Nam và EU đang đàm phán FLEGT VPA, vậy Brexit có ảnh hưởng đến tiến trình và kết quả đàm phán hay không, Ts. Tô Xuân Phúc cho rằng trong thời gian 2 năm khi Anh thực hiện đàm phán với EU về các bước để Anh rời khỏi EU, các quy định và chính sách của EU sẽ không có bất kỳ thay đổi nào.
Ngành gỗ Việt chưa quá lo sau sự kiện Brexit
Trong cuộc họp báo công bố kết quả đàm phán của phiên trong tháng 4 vừa qua giữa Việt Nam và EU, hai bên đã cam kết thống nhất về lộ trình ký kết VPA dự kiến vào cuối năm 2016. Như vậy, việc Anh rời EU hoàn toàn không có ảnh hưởng đến kết quả đàm phán FLEGT VPA giữa Việt Nam và EU.
Tuy nhiên, Ts. Tô Xuân Phúc dự báo, trong tương lai, các sản phẩm gỗ của Việt Nam được XK vào Anh có thể có những thay đổi, tùy thuộc vào kết quả của cuộc đàm phán giữa Anh và EU. Từ trước đến nay, Anh luôn là nước có vai trò rất tích cực trong đàm phán FLEGT VPA với nhiều quốc gia, do vậy Anh sẽ không dễ dàng từ bỏ vai trò tích cực của mình. Bên cạnh đó, khung chính sách hiện nay của Anh độc lập với EU có liên quan đến mua sắm công đã có cơ chế chấp nhận gỗ có chứng chỉ FLEGT.
Ông Vũ Hải Bằng, Chủ tịch HĐQT công ty Woodsland, cho rằng việc Anh rời EU là sự kiện mang tính chấn động tâm lý hơn cả ý nghĩa kinh tế. Đây là câu chuyện của Anh với các nước EU, còn với Việt Nam thì tác động ít hơn, dù XK gỗ Việt Nam vào Anh chiếm 35-36% tổng XK vào EU nhưng chỉ chiếm khoảng 5-10% tổng kim ngạch XK gỗ Việt Nam ra thị trường thế giới.
Chủ động tìm hướng đi mới
Trả lời câu hỏi Brexit tác động thế nào tới ngành gỗ Bình Dương, ông Lưu Phước Lộc, Phó Chủ tịch Hiệp hội chế biến gỗ Bình Đương cho hay, đến thời điểm này hầu như không DN nào trong hiệp hội có cảm xúc về Brexit. Chỉ có hai DN lớn trực tiếp XK sang Anh gặp khó khi đồng Bảng Anh trượt giá nên bị thiệt hại. Hợp đồng của hai DN này hiện được ký 6 tháng chưa có thay đổi gì.
Trái lại, ông Trần Lê Huy, Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, cho biết các DN Bình Định rất lo lắng vì ngành chế biến gỗ của Bình Định chủ yếu là sản phẩm gỗ ngoài trời (85%), gỗ trong nhà chỉ chiếm 15%. Sự kiện Brexit làm sản phẩm bị mất giá khoảng 10%. Thời điểm này, các nhà sản xuất Bình Định chào hàng qua thị trường EU đã có những khách hàng yêu cầu giảm giá 6-7%.
Tuy nhiên ông Huy cho rằng việc giảm giá không đáng sợ, đáng lo ngại nhất là vấn đề giảm đơn hàng. Đã có DN lớn thuộc hiệp hội giao dịch đơn hàng gỗ trong nhà cho thị trường Anh bị khách hàng yêu cầu giảm 15-20% giá. Các nhà bán lẻ ở thị trường Đức và Anh, hai thị trường sử dụng gỗ ngoài trời nhiều, hiện đang xem xét quy mô đơn hàng NK thời gian tới để dè chừng rủi ro.
Các chuyên gia khuyến cáo các DN XK của Việt Nam cần cập nhật thông tin và có những giải pháp ứng phó với các kịch bản thị trường khác nhau bởi trong tương lai, có thể sẽ có những thay đổi về thuế, biến động về tỷ giá, thay đổi về thủ tục và phí hải quan cũng như các thay đổi quy định và các tiêu chuẩn đang được EU áp dụng.
Ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó Chủ tịch Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ Tp. HCM, nhấn mạnh, Brexit hiện tác động không lớn tới một số DN XK nhưng gây ảnh hưởng tới các DN XK sang Anh. Chính vì vậy, các DN thay vì việc “bỏ trứng vào một giỏ” chỉ XK sang Anh nhiều, nên tìm thị trường khác, chủ động chuẩn bị phương án đảm bảo an toàn cho chính bản thân mình.
Thu Hường