Nghề làm miến gạo gắn với cuộc sống của người dân trên địa bàn xã miền núi Phú Xuân đã mấy chục năm nay, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của hàng trăm người lao động mọi độ tuổi, từ thanh niên đến những lớp người cao tuổi.
Nâng cao trình độ lao động
Công việc làm miến tuy không quá nặng nhọc nhưng lại có nhiều công đoạn và chiếm nhiều thời gian. Từ khâu ngâm gạo, ép sợi, phơi phóng... đều phải làm liên tục để cho ra sản phẩm vừa có độ giòn, dai vừa đảm bảo hương vị thơm ngon đặc trưng của nguyên liệu gạo quê truyền thống.
Được học nghề giúp các hộ làm nghề nâng cao trình độ, kỹ thuật (Ảnh TL). |
Đặc biệt, nghề sản xuất miến còn phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết. Miến sẽ khô nhanh và ngon nhất khi được phơi dưới trời nắng hanh. Còn những ngày mưa hoặc ẩm ướt thì hầu hết các hộ sản xuất phải nghỉ làm.
Để giảm thiểu sự phụ thuộc vào thời tiết, những năm gần đây, nhiều hộ làm nghề miến ở Phú Xuân đã chủ động tham gia các khóa tập huấn, dạy nghề của địa phương để nâng cao trình độ kỹ thuật, ứng dụng hiệu quả các loại máy móc, phương tiện hiện đại.
Gắn bó gần 20 năm với nghề làm miến, bà Lê Thị Tình, thành viên Tổ hợp tác làng nghề miến Phú Xuân, chia sẻ, vào năm 2017 sau khi tham gia khóa học nghề của huyện, gia đình bà mạnh dạn đầu tư trang bị máy móc ở nhiều khâu sản xuất, từ xay bột, tráng bánh với máy đảo bột, máy cắt tự động đùn sợi, đến công đoạn phơi phóng (trước đây phụ thuộc vào ông trời), với lò sấy sử dụng than bùn và quạt…
“Nhờ được dạy nghề, nắm chắc quy trình sản xuất hiện đại, có máy móc hỗ trợ, năng suất, chất lượng sản phẩm miến của gia đình tôi tăng lên đáng kể. Lợi nhuận bình quân đạt trên 70 triệu đồng/năm. Cơ sở của tôi cũng đang tạo việc làm cho 2 lao động tại chỗ, mức lương trên 4 triệu đồng/người/tháng”, bà Tình cho hay.
Bên cạnh nghề làm miến gạo thì kẹo vừng, kẹo lạc Phú Xuân cũng nổi tiếng khắp nơi nhờ hương vị thơm ngon. Những bí quyết gia truyền của những người làm nghề đủ sức thuyết phục những người sành về ẩm thực truyền thống khó tính nhất.
Bà Trịnh Thị Tiệp, thôn Phú Cường, người có 25 năm gắn bó với nghề làm kẹo lạc, cho biết để đáp ứng nhu cầu thị trường, gia đình sản xuất rất nhiều sản phẩm truyền thống như kẹo lạc, kẹo vừng, lạc rang húng lìu, bỏng ngô, bỏng gạo..., trong đó kẹo lạc và kẹo vừng vẫn là chủ lực.
Hiện, mỗi ngày gia đình bà Tiệp làm từ 1 đến 2 tạ kẹo để xuất bán ra thị trường. Vào dịp cuối năm khối lượng kẹo tăng nhiều hơn. Hiện nay, kẹo lạc cơ sở Chính Tiệp của gia đình bà không chỉ tiêu thụ trong địa bàn tỉnh mà còn được nhiều tỉnh, thành khác ưa chuộng.
Giữ nghề và truyền nghề
Theo bà Trịnh Thị Tiệp, những năm gần đây, để nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, những hộ làm kẹo ở Phú Xuân đã chủ động “nâng cấp” cơ sở lên doanh nghiệp, hoặc liên kết thành lập tổ hợp tác.
Công tác dạy nghề sẽ được xã đẩy mạnh để giữ gìn và phát huy nghề truyền thống (Ảnh TL). |
Các tổ hợp tác, doanh nghiệp không chỉ tích cực tập huấn kỹ thuật cho các thành viên nhằm nâng cao chất lượng, đa dạng loại hình sản phẩm kẹo, tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, mà còn đang rất tích cực phối hợp với địa phương trong việc giữ nghề, truyền nghề cho lực lượng lao động trẻ, một lực lượng giàu sức sáng tạo và năng động hơn.
Theo lãnh đạo UBND xã Phú Xuân, hiện toàn xã có 51 hộ làm nghề thường xuyên, trong đó có 46 hộ làm miến và 5 hộ sản xuất kẹo lạc, thu hút hàng trăm lao động cố định và thời vụ.
Nhằm tìm ra hướng đi bền vững và hiệu quả cho các nghề truyền thống, xã đã khuyến khích người dân giữ nghề, ngoài quan tâm đến chất lượng sản phẩm còn cần phải chú trọng đến mẫu mã, quy cách đóng gói, tạo mẫu logo.
Bên cạnh đó, xã tạo điều kiện để các hộ làm nghề vay vốn làm ăn, mở rộng sản xuất, hỗ trợ chủ cơ sở tham gia giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh để thu hút sự quan tâm của khách hàng, mở ra cơ hội phát triển thị trường.
Xã cũng đã đề xuất chuyển đổi mục đích sử dụng các công trình trung tâm văn hóa, công sở UBND xã Phú Yên cũ chưa sử dụng do sáp nhập hai xã để cho các hộ sản xuất thuê làm nơi trưng bày, giới thiệu và kinh doanh, góp phần mở rộng sản xuất cũng như nâng cao hiệu quả trong phát triển kinh tế nông thôn.
Mỹ Chí