Trong báo cáo thu ngân sách nhà nước 7 tháng đầu năm, Tổng cục Thuế cho biết tổng thu ngân sách đã đạt 1,0935 triệu tỷ đồng, tăng 18,1% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 77,5% dự toán năm.
Dù mới hơn nửa năm, nhưng cơ quan thuế đã ghi nhận 3 khoản thu gần cán đích cả năm (đạt trên 90%), gồm thu từ nhà, đất (95,1%); thu cấp quyền khai thác khoáng sản (93,4%) và thu thuế thu nhập cá nhân (90,1%).
Theo đó, cơ quan thuế dự toán khoản thuế thu nhập cá nhân năm nay là 118.075 tỷ đồng, tăng 4,1% so với năm 2021. Tuy nhiên, chỉ sau 7 tháng, tổng số tiền thu từ thuế thu nhập cá nhân đã đạt trên 106.385 tỷ đồng. Số thu thuế này chiếm khoảng 9,8% tổng thu ngân sách do ngành thuế quản lý và tương đương 15,7% tổng thu nội địa.
![]() |
Trung bình trong 7 tháng đầu năm, mỗi ngày, ngành thuế thu được 506 tỷ đồng thuế thu nhập của các cá nhân, người lao động. |
Như vậy, trung bình mỗi ngày, ngành thuế thu được 506 tỷ đồng thuế thu nhập của các cá nhân, người lao động.
Dù các khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm nay không được công bố chi tiết, nhưng thông thường, thu nhập từ làm công ăn lương đóng góp tỷ trọng chính đối với nguồn thu này, bên cạnh thu từ cá nhân kinh doanh, chuyển nhượng chứng khoán, bất động sản.
Chia sẻ với VnBusiness, một chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh lạm phát leo thang, giá xăng dầu liên tiếp lập kỷ lục kéo theo giá cả hàng hóa đồng loạt tăng theo thì tổng số tiền thu thuế từ thu nhập cá nhân vẫn tăng khủng là một nghịch lý.
Theo PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, thuế thu nhập cá nhân vẫn đến chủ yếu từ người làm công ăn lương, bởi tỷ lệ từ tiền công, tiền lương vẫn chiếm rất lớn. Những khoản đóng góp khác như chứng khoán, bất động sản dù có tăng mạnh nhưng nếu tính theo số tuyệt đối thì cũng không nhiều.
“Nhà nước cần xem xét giảm thuế thu nhập cá nhân cho người lao động. Điều này là cần thiết và nên làm vì nó giúp kích cầu tiêu dùng nội địa, tăng tiêu thụ sản phẩm, tạo động lực cho phục hồi sản xuất, kinh doanh”, ông Thịnh nói.
Ở một góc nhìn khác, có thể lý giải việc khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân gần hoàn thành dự toán cả năm sau 7 tháng có thể một phần do kế hoạch thu năm nay khá thận trọng. Bộ Tài chính dự toán khoản thuế này chỉ tăng 4% so với năm 2021, trong khi số thu năm ngoái đã giảm so với năm 2020.
Tốc độ tăng thuế thu nhập cá nhân có xu hướng chậm lại sau dịch COVID-19, khoảng 2 - 5% mỗi năm (năm 2021 tăng trưởng âm) so với mức tăng hai chữ số trước dịch.
Lãnh đạo ngành thuế từng nhận định nguồn thu thuế năm nay sẽ tốt hơn nhờ kinh tế mở cửa và không còn giãn cách kéo dài. Bên cạnh đó, tiến độ thu thuế thu nhập cá nhân thường dồn vào các tháng đầu năm do tính chất mùa vụ. Thời hạn nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân là cuối tháng 3 nên các tổ chức nộp khoản thuế này nhiều trong 3 tháng đầu năm trước khi nộp quyết toán, tránh phát sinh tiền thuế chậm nộp.
Bộ Tài chính cũng đang lấy ý kiến sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân. Đây là khoản thu quan trọng khi nằm trong 4 sắc thuế đóng góp lớn nhất cho ngân sách nhà nước.
Lâu nay, nhóm người làm công ăn lương là đối tượng đóng góp lớn nhất vào nguồn thu thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, chuyên gia và người dân đều cho rằng chính sách thuế với nhóm này có nhiều điểm bất hợp lý, liên quan đến mức giảm trừ gia cảnh và khoảng cách giữa các bậc tính thuế. Ngoài ra, mức khởi điểm tính thuế với hộ, cá nhân kinh doanh cũng đang bị chê là quá thấp.
Theo Tổng cục Thuế, ngoài khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân, khoản thu thuế từ nhà, đất cũng đạt tỷ lệ thu cao so với dự toán cả năm. Theo đó, khoản thu này sau 7 tháng qua đã đạt 95,1% dự toán (162.610 tỷ), tương đương 154.642 tỷ đồng. Với khoản thu cấp quyền khai thác khoáng sản, đạt 93,4% dự toán cả năm, tương đương cơ quan thuế đã thu về trên 4.315 tỷ đồng sau 7 tháng. Về các khoản thu nội địa, hết tháng 7, có 10/12 khoản thu đảm bảo tiến độ dự toán (đạt trên 58%). Trong đó có đóng góp từ nhóm ngành ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và dầu khí. Tổng thu từ 4 ngành này tăng hơn 31% so với cùng kỳ năm 2021. Còn tính chung cả năm 2021, tổng thu từ các nhóm ngành này đạt khoảng 140.000 tỷ đồng, chiếm 14% tổng thu thuế phí nội địa. Bên cạnh thu nội địa, 2 khoản thu lớn khác đóng góp lớn vào ngân sách nhà nước là xuất nhập khẩu và dầu thô, đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Cụ thể, 7 tháng đầu năm, thu cân đối từ xuất nhập khẩu ước đạt gần 179.8000 tỷ đồng, bằng 90% dự toán cả năm và tăng gần 24% so với cùng kỳ năm 2021. Còn thu từ dầu thô ước đạt 43.000 tỷ đồng, gấp rưỡi kế hoạch dự kiến cả năm và gần gấp đôi cùng kỳ năm trước. |
T.H