Ngày 16/3, Người đứng đầu ngành tài chính giải trình các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm về giá cơ sở, thuế, phí xăng dầu hiện nay quá cao; nhiều loại thuế không phù hợp.
Đại biểu Thanh Phương (Tây Ninh) cho rằng hiện nay có nhiều loại thuế chưa hợp lý. Vì vậy, đại biểu này đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính đề nghị làm rõ tại sao xăng dầu là mặt hàng thiết yếu lại phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt? Việc thu thuế bảo vệ môi trường thực chất đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường hay chưa?
Trả lời, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, hiện nay nguyên liệu đầu vào của nhiều mặt hàng như thép, dệt may... đều phụ thuộc lớn vào nước ngoài. Riêng xăng dầu, Việt Nam phải nhập dầu thô, năm 2021 nhập gần 10 triệu tấn, năm nay theo kế hoạch phải nhập hơn 7 triệu tấn, sản lượng xăng nhập khẩu là 10 triệu tấn.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc. |
Hiện 2 nhà máy Nghi Sơn, Dung Quất chỉ sản xuất được 5,5 triệu tấn, do đó nửa còn lại vẫn phải nhập khẩu. Khi giá dầu thô thế giới tăng cao khiến giá cơ sở trong nước tăng theo.
Theo tính toán, khi giá xăng RON92 thế giới ở mức 130 USD/thùng thì các khoản thuế, phí được tính trên giá xăng gồm: thuế nhập khẩu chiếm 8% là 1.508 đồng/lít, thuế VAT 10% là 2.036 đồng, chi phí định mức chiếm 6% là 1.050 đồng, lợi nhuận định mức là 300 đồng, trích quỹ bình ổn 300 đồng, thuế bảo vệ môi trường 4.000 đồng, thuế giá trị gia tăng là 2.805 đồng. Như vậy, với giá dầu thô 130 USD thì giá cơ sở là 30.800 đồng/lít, tỷ lệ thuế/giá xăng dầu là 33,5%.
"Phương án giảm thuế chỉ là một giải pháp trong nhiều giải pháp đồng bộ. Khi giá xăng dầu 130 USD/thùng thì giảm thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng/lít với xăng thì dự kiến giảm số thu ngân sách 31.938 tỷ đồng", ông Phớc cho biết. Sắp tới, các Bộ sẽ phải tham mưu Chính phủ giải pháp đảm bảo nguồn cung, chống buôn lậu xăng dầu, giảm thuế bảo vệ môi trường, linh hoạt hơn để giá giảm.
GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) đề nghị Chính phủ giữ giá xăng ở mức 22.000 - 23.000/lít cho đến cuối tháng 6 năm nay giúp ngành giao thông vận tải phục hồi, nền kinh tế không bị đứt gãy do ngừng giao thông vận tải.
Làm rõ về cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt, đại diện Bộ Tài chính cho biết, đây là một loại thuế gián thu (loại thuế không trực tiếp đánh vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế mà đánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ). Theo đó, nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu xăng dầu phải nộp loại thuế này.
"Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định nhằm để sử dụng tiết kiệm. Xăng dầu, bia rượu, thuốc lá đều là những mặt hàng xác định áp thuế tiêu thụ đặc biệt. Do vậy, thuế tiêu thụ đặc biệt được quy định trong cơ cấu giá cơ sở xăng dầu hiện nay", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay.
Bên cạnh đó, một số đại biểu đặt vấn đề trách nhiệm của cơ quan quản lý để xảy ra tình trạng các đại lý bán lẻ xăng dầu thông báo hết hàng, găm hàng, treo biển hết xăng thời gian qua. Bộ trưởng Tài chính cho rằng một trong những lý do dẫn đến tình trạng này là thiếu nguồn cung từ Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn... "Chúng ta tìm được nguyên nhân sẽ có giải pháp khắc phục", ông Phớc nói.
Về vấn đề dự trữ xăng dầu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết hiện nay, chúng ta vẫn chưa tách được giữa dữ trữ xăng dầu quốc gia ra khỏi dự trữ thương mại. Chính cơ quan quản lý cũng không biết được trong kho của các thương nhân đầu mối có lượng hàng dự trữ quốc gia hay không.
"Đây là một lỗ hổng cần phải khắc phục bằng hệ thống dự trữ quốc gia và thương mại riêng", ông Phớc nhấn mạnh.
Thanh Hoa