Tại Tọa đàm trực tuyến “Giải pháp giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng và sống chung an toàn với Covid-19”, được tổ chức ngày 10/9, hầu hết các doanh nghiệp (DN), chuyên gia đều cho rằng, nếu không tự lực được vắc xin thì những kịch bản kinh tế được Chính phủ đưa ra sẽ bị phá vỡ. Cùng với đó, bằng mọi giá, các bộ ngành và địa phương phải đồng bộ các chính sách để không làm đứt gãy chuỗi cung ứng.
Doanh nghiệp muốn Chính phủ tin tưởng và trao quyền cho DN trong phòng chống dịch. |
Doanh nghiệp đã sẵn sàng, chỉ còn chờ chính sách
Ông Vũ Tú Thành, Phó giám đốc điều hành Hội đồng kinh doanh Mỹ-ASEAN nhận định, việc khống chế thành công 3 đợt dịch lần trước là cơ hội để các DN trong nước nhìn nhận, đánh giá và điều chỉnh hoạt động cho phù hợp với tình hình mới. Và nhờ những thay đổi đó đã giúp nhiều DN duy trì tốt sản xuất trong đợt dịch lần thứ 4. Tuy nhiên, các DN không thể hoạt động đơn độc được, phải phụ thuộc vào địa phương nên khi các tỉnh, thành “đóng cửa” thì DN cũng chịu ảnh hưởng chung.
Ông Nguyễn Thanh Ngữ, Tổng giám đốc Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hoà chia sẻ: “Trong giai đoạn Chính phủ kiểm soát tốt dịch, DN đã xây dựng kịch bản 5 cấp độ ứng phó từ mức độ nhẹ đến nặng nhất là tạm dừng thì sẽ như thế nào, sẵn sàng nguồn lực về cơ sở y tế, an sinh cho người lao động, rà soát chuỗi cung ứng hàng hoá, lên kế hoạch trữ hàng phù hợp để đảm bảo hoạt động thường xuyên liên tục, bất cứ lúc nào. Vì vậy, khi dịch bùng phát lần thứ 4, DN không bị bị động, vẫn duy trì được hoạt động sản xuất, đảm bảo trách nhiệm cung ứng hàng hoá ra thị trường”.
Mặc dù đã chuẩn bị tâm lý cũng như xây dựng kịch bản phòng chống dịch ngay từ dịch bùng phát tại Việt Nam hồi đầu năm 2020, song Công ty Thành Thành Công cũng không tránh khỏi bị tác động lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh, trong đó khó khăn lớn nhất là tổ chức chuỗi cung ứng logistics.
“DN gặp nhiều khó khăn do các bộ ngành, địa phương triển khai biện pháp chống dịch, như chưa có sự thống nhất về hướng dẫn lưu thông hàng hoá giữa địa phương, nhiều biện pháp không phù hợp, và kể cả việc triển khai tiêm vắc xin.
Nhiều ý kiến cho rằng, DN không thể đóng cửa "3 tại chỗ" mãi được. Bởi, nhiều đối tác nước ngoài đưa ra điều kiện nếu áp dụng “3 tại chỗ”, họ sẽ không ký lại hợp đồng nữa. Vì vậy, một số DN đã áp dụng mô hình "1 cung đường - 2 điểm đến", nhưng cũng rất khó khăn.
Trong khi đó, một số DN dệt may cho biết, tỷ lệ “phủ sóng” vắc xin quyết định đến số lượng hợp đồng được ký kết. Ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP May 10 chia sẻ: “Chúng tôi phải báo cáo với đối tác tỷ lệ tiêm vắc xin cho lao động. Nhiều đối tác cho biết, nếu tỷ lệ tiêm cao mới ký hợp đồng, trong khi đó, một số đối tác khác hỏi bao giờ Việt Nam bao phủ tiêm vắc xin”.
Chiến lược vắc xin trong nước là căn cơ
Hầu hết các chuyên gia và doanh nghiệp cũng cho rằng, không thể đưa Việt Nam trở thành nước không có Covid như trước đây, mà sẽ chuyển sang sống chung với dịch. Biện pháp ưu tiên nhất, cần thiết nhất hiện nay theo ông Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, là tháo gỡ khó khăn để không đứt gãy chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, muốn phát triển kinh tế bền vững, lâu dài cần có vắc xin càng sớm càng tốt, trong đó chiến lược vắc xin trong nước là căn cơ.
TS. Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho biết, quan điểm xuyên suốt của Chính phủ trong những tháng còn lại của năm 2021 là không để đứt gẫy chuỗi cung ứng, cố gắng hạn chế tối đa giảm thị phần xuất khẩu của Việt Nam. Hiện nay, Chính phủ giao Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu biện pháp hỗ trợ cụ thể, mục tiêu đến năm 2022-2023 phục hồi kinh tế, trong đó đến cuối 2023 phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, ông Kiên khẳng định: “Nếu không tự lực được vắc xin thì những kịch bản kinh tế đã được xây dựng nên sẽ bị phá vỡ”.
Ông Kiên cũng đặt vấn đề: “Bây giờ triển khai tiêm vắc xin cho các lái xe, liệu có được lưu thông bình thường không? Vấn đề này, ngành y tế phải tư vấn cho Chính phủ đối với người tiêm 2 mũi vắc xin sẽ như thế nào, có thực hiện hộ chiếu vắc xin không?”.
Dẫn ví dụ, ông cho hay: “Mới đây, đoàn công tác Quốc hội ra nước ngoài làm việc, họ đón tiếp ngay, nhưng khi về Việt Nam phải thực hiện cách ly 14 ngày”.
Trong bối cảnh hiện nay, các DN cho biết, ủng hộ chủ trương của Chính phủ là sống chung dịch bệnh. Tuy nhiên, về lâu dài, DN muốn Chính phủ tin tưởng và trao quyền cho DN. Bên cạnh đó, với các quy định mới cần có sự thống nhất và hướng dẫn cụ thể của các bộ ngành.
Đại diện May 10 khẳng định, hiện nay, May 10 có đầy đủ cơ sở y tế, có thể tự chủ động điều trị các ca F0, phòng chống dịch. Công ty muốn đề xuất F0 được điều trị tại tổ chức. Thứ hai là nếu không có vắc xin thì kinh tế và sản xuất vẫn là câu chuyện “bật - tắt”. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của DN. Ví dụ, trong dệt may nếu hàng xuất khẩu không giao kịp vụ xuân hè, sang năm thị trường Mỹ sẽ đặt hàng chỗ khác, nên DN sẽ mất thị phần, gặp khó khăn. Dự báo, khó khăn hợp đồng không chỉ ở quý IV/2021 mà kéo dài quý I/2022.
Thanh Hoa