Tại lễ Kỷ niệm “Ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái” diễn ra sáng 30/11, ông Lê Thế Bảo - Chủ tịch Hiệp hội VATAP, cho biết vấn nạn hàng nhái, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ (SHTT) đang diễn ra phức tạp và có xu hướng gia tăng.
Hàng giả ngang nhiên hoành hành
Cụ thể, trong lĩnh vực chống buôn lậu, hàng giả, vi phạm SHTT rất khó chỉ ra nhóm hàng nào không bị làm giả, từ mỹ phẩm, hàng tiêu dùng, điện tử, điện lạnh, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thuốc nuôi trồng thủy sản, các loại hàng sắt, tôn lợp, vật liệu xây dựng các loại, rượu, bia, nước giải khát, đồ chơi…
Đặc biệt, các mặt hàng chiến lược phục vụ ngành nông nghiệp như thuốc thú y, thủy sản, thuốc bảo vệ thực vật... hàng giả rất nhiều. Trong khi đó, nông nghiệp chiếm thị phần quan trọng trong nền kinh tế của Việt Nam, nên đây là vấn đề vô cùng quan ngại.
Thủ đoạn làm hàng giả ngày càng tinh vi
Một trong những vấn nạn được VATAP chỉ ra, là hàng Trung Quốc kém chất lượng đang ồ ạt vào Việt Nam. Hiệp hội dẫn chứng, hiện nhiều DN nhập thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y với hàng ngàn chủng loại, 90% trong số đó nhập từ Trung Quốc, nhiều loại chứa hàm lượng độc tố cao (ngay ở Trung Quốc cũng chỉ cho phép sử dụng vài trăm hoạt chất) gây hại cho nền nông nghiệp trong nước. Ngoài ra, việc tổ chức thực hiện kiểm tra trong nội địa và kiểm soát ở biên giới chưa gắn kết với nhau.
Vì vậy, VATAP nhấn mạnh cần ngăn chặn tình trạng hàng Trung Quốc chất lượng kém nhưng được mua về Việt Nam bán rẻ hơn, cạnh tranh quyết liệt với hàng nội địa. Đặc biệt, VATAP kiến nghị Cục Quản lý cạnh tranh cần làm quyết liệt, mạnh hơn chính sách áp thuế bán phá giá đối với hàng Trung Quốc.
Ngoài ra, VATAP cho rằng việc cấp phép lưu hành chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn hợp quy, việc cấp tem CR (tem chất lượng) là rất… hình thức, không kiểm soát được sau khi cấp. Chính vì vậy, VATAP kiến nghị Chính phủ yêu cầu các bộ phải nghiên cứu, cải tiến theo hướng ban bố tiêu chuẩn, căn cứ vào tiêu chuẩn đó để kiểm tra và DN phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu làm sai.
Thêm vào đó, VATAP kiến nghị các bộ (Công Thương, Y tế) và các cục Quản lý dược, VSATTP thống nhất về các tiêu chí khi kiểm tra hàng hóa, bởi hiện nay, quy định chưa thống nhất, nhất là cách ghi nhãn hàng hóa.
Áp dụng công nghệ để đẩy lùi hàng giả
Về vấn đề này, Thứ tưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cũng nêu thực tế hiện nay thị trường nói chung và DN, người tiêu dùng nói riêng vẫn phải đối mặt với những nguy cơ từ vấn nạn hàng giả, xâm phạm quyền SHTT, hàng kém chất lượng, đặc biệt là đối với các mặt hàng liên quan đến ATTP, sức khỏe, môi sinh môi trường, nuôi trồng trong nông nghiệp.
Trước vấn nạn trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình - Trưởng ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, chỉ đạo thời gian tới, cần tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, công nghệ cao để sản phẩm hàng hóa có hàm lượng chất xám cao, năng suất, chất lượng cao, giảm giá thành. Đó mới là giải pháp cơ bản để đẩy lùi hàng giả, hàng nhái.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng đề nghị các cơ quan chức năng, nhất là các bộ Tài chính, Công Thương, Công an, KH&CN phải tiếp tục chủ động, thường xuyên rà soát chính sách, pháp luật liên quan, kịp thời phát hiện những bất cập, sơ hở để khẩn trương sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, tạo khung pháp lý đầy đủ, vững chắc để thuận lợi cho thực thi công tác phòng chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền SHTT.
Đặc biệt, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, hiện nay vấn đề ATTP đang diễn ra rất phức tạp, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân trên cả nước; nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật, phân bón kém chất lượng… đã ảnh hưởng đến chất lượng vật nuôi, cây trồng. Do vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu lực lượng chức năng, đặc biệt là lực lượng Hải quan, Biên phòng, cảnh sát biển phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc nhập khẩu các mặt hàng này, không để những mặt hàng kém chất lượng, có lượng tồn dư chất độc hại được nhập khẩu bằng đường chính ngạch, tiểu ngạch cũng như buôn lậu vào Việt Nam.
Cùng với đó, để góp phần thực hiện các nhiệm vụ và hoàn thành các mục tiêu về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020 tại Nghị quyết 35 của Chính phủ, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh đề nghị các cơ quan chức năng thực thi cần đổi mới và thúc đẩy mạnh mẽ công tác thực thi phòng chống hàng giả, hàng kém chất lượng, xâm phạm quyền SHTT. Tập trung, bố trí tối đa nguồn lực cho công tác này, trong đó cần tập trung vào các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, mặt hàng trọng điểm như phân bón, thực phẩm chức năng, tân dược, mỹ phẩm nhằm tạo những chuyển biến rõ rệt trong thời gian tới.
Nhật Linh