Để hạn chế dòng tiền chảy từ nước ngoài về, Tổng thống Venezuela còn ra lệnh đóng cửa biên giới với Colombia và Brazil cho đến hết đêm 15/12.
Lo đổi tiền hơn lo cướp
Trong khu tài chính ở trung tâm thành phố Caracas, lực lượng Vệ binh Quốc gia Venezuela đã phải mang theo cả súng trường khi đứng gác bên ngoài các ngân hàng, để bảo đảm an ninh khi dòng người đến gửi tiền ngày càng nối dài. Họ kiên nhẫn xếp hàng chờ tới lượt mình vào đổi hết những đồng 100 bolivar mà Tổng thống Nicolás Maduro mới tuyên bố hôm đầu tuần, rằng sẽ chỉ còn là giấy vụn kể từ sau ngày 14/12.
Tại những địa phương có ít ngân hàng hơn so với Caracas, tình hình có phần hỗn loạn, khi thỉnh thoảng còn xảy ra va chạm giữa những người không còn giữ được sự bình tĩnh vì phải chờ đợi từ 5h sáng, trong dòng người dài cả trăm mét dưới điều kiện thời tiết nóng bức. Trên thị trường chợ đen lúc này, một tờ 100 bolivar chỉ còn đổi được có 0,03 USD.
Người dân Venezuela xếp hàng chờ đổi tiền
Thông báo đổi tiền của chính phủ Venezuela đã khiến cả đất nước tê liệt ngay trước lễ Giáng sinh. Rất nhiều luật sư, bác sĩ, công nhân... đã đóng cửa văn phòng hoặc trốn ca làm việc, để đứng xếp hàng cùng với người già và các bà nội trợ trước cửa ngân hàng. Ở những địa bàn xa xôi, nơi không phổ biến các loại thẻ thanh toán, hầu hết các cửa hàng quyết định treo biển đóng cửa trong vài ngày, để khỏi phải nhận những tờ tiền chỉ còn tác dụng trang trí.
Người dân Venezuela lỉnh kỉnh những ba lô, túi xách đầy tiền đứng xếp hàng ngoài đường phố, đã tạo nên cảnh tượng hiếm thấy ở một đất nước mà tỷ lệ tội phạm đứng đầu thế giới. Nhưng khi nhu cầu đổi tiền trở nên quá cấp bách thì họ cũng sẵn sàng gạt nỗi lo đó sang một bên. Thậm chí có người còn đùa rằng, bọn côn đồ mà lấy số tiền này thì rồi cũng sẽ phải quay lại xếp hàng mà thôi!
Xát muối vết thương lòng
Tổng thống Maduro tuyên bố, mục đích của việc khai tử đồng 100 bolivar chính là tấn công các đối tượng buôn lậu Colombia, lâu nay vẫn đầu cơ tích trữ bolivar để mua gom thức ăn và xăng dầu (được chính phủ trợ giá) rồi bán lại kiếm lời. Kiểu làm ăn này từng diễn ra rất phổ biến, nhưng dần dần cũng gặp khó khăn vì bản thân chính phủ lâm vào cảnh thiếu tiền để có thể trợ giá những mặt hàng trên. Theo số liệu thống kê tháng 11/2016, hơn 6 triệu tờ tiền 100 bolivar đang lưu hành, chiếm 48% tổng lượng tiền giấy và tiền xu ở Venezuela.
Và, nhằm hạn chế tiền bolivar chảy từ nước ngoài về, ông Maduro đã ra lệnh đóng cửa biên giới với Colombia và Brazil cho đến hết đêm 15/12; còn tiền giấy và tiền xu mới với mệnh giá lên đến 500 bolivar sẽ bắt đầu lưu hành từ ngày thứ Năm, 15/12. Tuy nhiên, sẽ phải mất hàng tháng trời thì đơn vị in loại tiền mới mới có thể cung cấp đủ số lượng yêu cầu.
Câu chuyện đổi tiền chẳng khác nào muối xát vào vết thương lòng của người dân Venezuela, vốn đã quá vất vả với cuộc sống mưu sinh hàng ngày. Cảnh người dân nối đuôi nhau nhận tiếp tế thực phẩm không phải là hiếm, trong khi tội phạm thì tràn lan, còn lạm phát “phi mã” tới 470%.
Tờ 100 bolivar đã gần như vô giá trị do lạm phát hoành hành ở Venezuela, dự kiến sẽ lên tới 1.600% trong năm 2017. Tính sơ thì 6,1 tỷ bolivar bị thu hồi trong dịp này chỉ có giá trị 160 triệu USD trên thị trường chợ đen, trong khi trên thị trường chính thức phải xấp xỉ 600 triệu. Tại thành phố Cucuta giáp biên giới với Colombia, nơi giao thương xuyên biên giới diễn ra sôi động nhất, nhiều doanh nghiệp cũng đã từ chối nhận thanh toán bằng đồng 100 bolivar.
Ước tính đã có tới 50.000 người Venezuela phải qua lại biên giới Colombia mỗi ngày, bình quân mỗi người bỏ ra 30.000 bolivar, để tìm mua thực phẩm ở nước láng giềng, vì họ chỉ có đồng bolivar trong tay do chính phủ cấm sử dụng USD.
Kinh tế Venezuela “xuống dốc không phanh” trong 3 năm trở lại đây, từ khi giá dầu lửa, nguồn thu nhập chính của nước này, sụt giảm mạnh. Tỷ lệ thất nghiệp năm 2016 là 17% và có thể hơn 1/3 dân số sẽ không có việc làm trong vài năm tới.
Hải Châu