Phán quyết tòa bắt nguồn từ khiếu nại của hai lái xe Uber. Sắp tới tòa án sẽ tiếp tục xét xử 17 đơn thư nữa, với nội dung tương tự.
Khoảng 30.000 tài xế Uber ở London sẽ là những người chịu tác động trực tiếp từ phán quyết trên, đồng thời chi phí hoạt động của Uber sẽ phát sinh bổ sung đáng kể trong thời gian tới.
“Vùng xám” của một mô hình
Lâu nay, với quan điểm mình chỉ là một nền tảng công nghệ kết nối cung cầu di chuyển của các cá nhân tham gia giao thông, Uber không thuê tài xế mà để các lái xe tham gia cung cấp dịch vụ Uber có trách nhiệm tự chi trả bảo hiểm, xăng xe, bảo dưỡng...
Uber cũng đang vướng vào một cuộc chiến pháp lý tương tự ở Hoa Kỳ. Công ty này đề nghị nộp 100 triệu USD để giải quyết êm xuôi vụ kiện tập thể của giới tài xế California và Massachusetts, những người muốn được đối xử như nhân viên bình thường, nhưng vừa mở lời đã bị tòa án từ chối.
Cuộc tranh luận về tính chất lao động của lái xe Uber kéo dài thêm danh sách rắc rối của công ty này trên toàn thế giới, sau khi cơ quan chức năng Hoa Kỳ, Ấn Độ, Argentina... cho rằng dịch vụ này không bảo đảm an toàn cho hành khách và phải chịu các quy định như một hãng taxi truyền thống.
Uber tuyên bố sẽ kháng cáo, vì cho rằng “Đây mới là phiên tòa sơ thẩm và chưa có câu trả lời cuối cùng về việc tài xế có được nhận đủ mức lương tối thiểu hay không... Hầu hết lái xe Uber quyết định chọn dịch vụ này là để tự làm chủ công việc của mình, được lái xe ở đâu và khi nào tùy thích”.
|
Tài xế Uber phải qua nhiều cuộc kiểm tra nghiêm ngặt trước khi được cấp giấy phép
Việc xác định tính chất việc làm của người đăng ký dịch vụ là một “vùng xám” có ý nghĩa rất quan trọng với Uber nói riêng và mô hình kinh doanh kết nối cung cầu nói chung, vốn chủ yếu tận dụng lực lượng lao động tự do để làm tài xế, dọn dẹp nhà cửa, giao nhận hàng hóa và nhiều công việc thường nhật khác, thay vì ký hợp đồng lao động theo cách truyền thống. Nếu giờ đây phải trả thêm một loạt chi phí bảo hiểm, xăng xe… thì những công ty này không tránh khỏi tăng giá dịch vụ trong thời gian tới.
Uber vẫn luôn khẳng định mình chỉ là một công ty công nghệ, chứ không phải là hãng kinh doanh taxi và tất cả tài xế Uber đều là lao động tự do, làm bao nhiêu hưởng bấy nhiêu tùy theo nhu cầu chứ không chịu sức ép doanh số nào. Do đó, công ty này không có nghĩa vụ phải bảo đảm các quyền lao động cơ bản nhất cho những người đang tự làm chủ công việc của mình.
Rắc rối nối tiếp rắc rối
Ở phía ngược lại, một số công ty luật lại đồng tình với quan điểm của tòa án London.
Công ty luật Leigh Day, đại diện cho các tài xế, lập luận rằng Uber “kiểm soát đáng kể” đối với hoạt động của lái xe, nên sẽ là vi phạm pháp luật nếu không bảo đảm những quyền lợi cơ bản cho họ, ví dụ như nghỉ lễ hưởng nguyên lương hay tiền lương không thấp hơn mức lương tối thiểu toàn quốc.
Trước khi nhận tin không vui từ tòa án London, Uber đã phải nếm một trái đắng khác cũng tại thủ đô nước Anh trong tháng 10 này, khi Cục Vận tải London - cơ quan phụ trách lĩnh vực giao thông công cộng của thành phố, yêu cầu tài xế Uber Black và UberX phải vượt qua một bài kiểm tra trình độ tiếng Anh có độ khó cao, tương tự như đối với lái xe taxi truyền thống, trước khi được cấp phép tham gia dịch vụ.
Cơ quan này cho biết, họ làm vậy là để bảo đảm tài xế taxi đủ khả năng giao tiếp cơ bản và trao đổi về cước phí, hay vấn đề an toàn với khách hàng. Trong khi đó, Uber than phiền lệ phí thi tới 200 bảng Anh là rào cản đối với không ít tài xế có nhu cầu cải thiện thu nhập của mình thông qua Uber.
Công ty này cho hay, tài xế Uber đã trải qua nhiều cuộc kiểm tra nghiêm ngặt trước khi được cấp giấy phép, theo đó, họ phải hoàn thành các bài kiểm tra sức khỏe, có giấy phép lái xe đầy đủ trong ít nhất 3 năm, có lý lịch trong sạch và một bài thi kỹ năng địa hình đánh giá khả năng hiểu ngôn ngữ và kỹ năng đọc bản đồ.
Hải Châu
