|
Từ châu Âu sang châu Á, từ châu Mỹ sang châu Úc, lãnh đạo nhiều nước đã có những phản ứng đầu tiên và nhanh chóng đưa ra thông điệp tới người sắp ngồi vào chiếc ghế quyền lực nhất nhì thế giới.
Năm châu bốn bể đều lên tiếng
Có bài phát biểu chiến thắng rạng sáng ngày 9/11 (giờ địa phương) thì cả ngày hôm đó ông Donald Trump tới tấp nhận được lời chúc mừng từ các nước đồng minh lâu năm, bày tỏ sự sẵn sàng hợp tác, nhưng cũng “rào trước” những xung đột tiềm tàng.
Tổng thống Pháp François Hollande cho rằng một số quan điểm tranh cử của ông Trump "đi ngược lại những giá trị và lợi ích chung mà Pháp và Mỹ đang chia sẻ”, trong khi Thủ tướng Đức Angela Merkel nhắc khéo tới việc quá trình hợp tác phải tuân thủ nguyên tắc "tôn trọng pháp luật và phẩm giá của con người, không phân biệt chủng tộc, màu da, tôn giáo, giới tính, hay quan điểm chính trị."
Bi quan hơn, cựu Ngoại trưởng Thụy Điển Carl Bildt viết trên Twitter “có vẻ như năm nay là năm “hạn kép của phương Tây”, ám chỉ việc ông Trump trúng cử và nước Anh bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu EU.
Ở châu Á, lập trường phản đối các hiệp định thương mại tự do của ông Trump làm dấy lên nhiều lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc chiến thương mại căng thẳng chưa từng có với Trung Quốc. Nhật Bản và Hàn Quốc thì nóng lòng chờ đợi tân Tổng thống Mỹ “ba năm rõ mười” xem ông có ý định tiếp tục theo đuổi cam kết sẽ rút hàng chục nghìn binh sĩ Mỹ khỏi các nước này hay không.
Ở Mỹ Latin, Mexico là một trong những nước phải băn khoăn nhiều nhất vì vị Tổng thống tương lai của nước láng giềng từng tuyên bố sẽ hủy bỏ hiệp định thương mại tự do, xây dựng một bức tường ở biên giới và buộc hồi hương hàng triệu người nhập cư trái phép. Cuba cũng khó có thể vui vẻ khi ông Trump không ủng hộ việc nối lại quan hệ giữa Washington và Havana, khiến hy vọng thu hút đầu tư nước ngoài của Cuba vừa thắp lên đã bị đặt ra trước đầu gió.
|
Thuyền đổi hướng trong tay tân thuyền trưởng
Thời điểm ông Donald Trump bận rộn với chuyện bầu cử, một nhóm cố vấn đã bắt tay vào việc xây dựng kế hoạch hành động cho chính quyền mới trong thời gian đầu nắm quyền. Theo nhận định của tờ Financial Times thì chiến thắng ngoạn mục của ông Donald Trump sẽ mở đường cho hàng loạt thay đổi 180 độ trong chính sách đối nội và đối ngoại của nước Mỹ, tác động tới cuộc sống của toàn bộ người dân.
Trong lĩnh vực thương mại, ông Trump ra mặt phản đối Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và kêu gọi thay đổi các điều khoản cơ bản của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) giữa 3 nước Mỹ, Canada và Mexico.
Về mặt ngoại giao, ông Trump cho biết sẽ gỡ bỏ hoặc điều chỉnh lại thỏa thuận hạt nhân mà chính quyền ông Obama đã đạt được với Iran. Trong khi vị tổng thống đương nhiệm của nước Mỹ khởi đầu nhiệm kỳ của mình bằng việc đưa ra viễn cảnh một thế giới không vũ khí hạt nhân thì vị tổng thống tương lại lại tuyên bố bật đèn xanh cho Nhật Bản và Hàn Quốc phát triển vũ khí hạt nhân.
Ông Trump hứa hẹn thực hiện một cuộc cải cách thuế lớn chưa từng có kể từ thời cựu Tổng thống Ronald Reagan, trong đó cam kết cắt giảm thuế trên diện rộng: doanh nghiệp Mỹ sẽ không phải nộp thuế thu nhập quá 15%, so với mức hiện tại 35%.
Về biến đổi khí hậu, ông Trump cho rằng nỗi lo trái đất nóng lên là một trò lừa bịp của Trung Quốc nhằm hạn chế sự cạnh tranh của các nhà sản xuất Mỹ. Ông tuyên bố sẽ hủy bỏ Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và ngừng tài trợ cho các chương trình chống biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc.
Nhập cư được coi là vấn đề nóng bỏng nhất trong chiến dịch tranh cử của ông Trump. Bà Clinton và ông Obama ủng hộ những cải cách toàn diện cho phép dân nhập cư bất hợp pháp có cơ hội được chấp nhận làm công dân Mỹ, nhưng ông Trump thì tuyên bố sẽ xây dựng bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico, cấm dân Hồi giáo nhập cư và trục xuất 11 triệu người nhập cư trái phép.
Nhiều nhà phân tích cho rằng dù ông Trump có nhiều tuyên bố gây sốc nhưng tất cả nên kiên nhẫn theo dõi bởi luôn có khoảng cách nhất định giữa lời nói và hành động của các chính trị gia.
Hải Châu
