Sau 6 tuần xử án, tòa án Pháp kết luận UBS đã rửa tiền trốn thuế bất hợp pháp và mời chào khách hàng Pháp một cách trái pháp luật. Nếu phán quyết của tòa sơ thẩm được giữ nguyên, đây sẽ là khoản tiền phạt lớn nhất trong lịch sử nước Pháp liên quan đến hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế, đồng thời xóa sạch lợi nhuận cả năm của UBS.
Ổ cứng tự xóa, danh thiếp tự chế
UBS phản đối kịch liệt phán quyết của tòa, vì cho rằng nó dựa trên những cáo buộc vô căn cứ của các nhân viên cũ, thay vì bằng chứng cụ thể; đồng thời tuyên bố sẽ kháng cáo đến cùng và không đồng tình với cách tính mức phạt cao ngất ngưởng.
Tổng mức phạt lẽ ra đã có thể cao hơn, khi công tố viên đề xuất ban đầu là 5,3 tỷ euro. Tuy nhiên, thẩm phán quyết định giảm bớt 800 triệu euro đối với phần đền bù thiệt hại.
Phiên tòa trên được đánh giá là kết quả của một cuộc điều tra kéo dài tới 7 năm của chính quyền Pháp, trong đó UBS bị cáo buộc sử dụng các chiêu trò như trong phim trinh thám James Bond để chèo kéo khách hàng một cách bất hợp pháp và giúp họ rửa tiền.
Các công tố viên cho hay nhân viên của UBS tham gia quá trình này đã sử dụng các ổ đĩa cứng có chức năng tự xóa dữ liệu, danh thiếp không có logo và nhiều chiến thuật “ngụy trang” khác để lặng lẽ hoạt động nhằm tiếp cận, mời chào khách hàng tại các sự kiện có mặt giới thượng lưu như chương trình opera, những chuyến đi săn hay giải quần vợt Pháp mở rộng…
UBS lập luận rằng mặc dù nhân viên của mình có đặt chân đến nước Pháp và tham dự các sự kiện xã hội, nhưng các công tố viên không có đủ bằng chứng về hành vi xúi giục khách hàng.
Quyết định của tòa án Pháp là một đòn giáng mạnh vào UBS, trong bối cảnh ngân hàng có trụ sở tại Zurich cũng đang vướng vào một cuộc chiến pháp lý với Bộ Tư pháp Mỹ xung quanh việc bán chứng khoán thế chấp dưới chuẩn cho khách hàng trong giai đoạn tiền khủng hoảng kinh tế 2008 - 2009.
Hồi cuối năm ngoái, lãnh đạo UBS đã từ chối lời đề nghị giải quyết nhanh gọn vụ việc này bằng 2 tỷ USD, vì tự tin rằng chi phí phát sinh kiểu gì cũng không đến mức ấy.
Theo chuyên gia phân tích Andrew Coombs của Citigroup, mức phạt mà tòa án Pháp đưa ra cao hơn nhiều so với dự kiến và có thể khiến chỉ số an toàn vốn của UBS tụt xuống dưới ngưỡng yêu cầu. Ngoài ra, kế hoạch chi 1 tỷ USD mua lại cổ phiếu quỹ trong năm nay cũng nhiều khả năng phải hoãn lại đến năm 2020, cho dù UBS có kháng cáo chăng nữa.
 |
|
UBS bị tòa án Pháp kết luận đã rửa tiền trốn thuế bất hợp pháp |
Kháng cáo đến cùng
Quy định về kháng cáo trong hệ thống pháp luật Pháp đòi hỏi một thời gian tương đối dài, tối thiểu mất 3 năm. Vụ việc được đưa ra tòa phúc thẩm để xét xử lại toàn bộ, sau đó là tòa án cấp cao hơn nếu các bên quyết định theo đến cùng.
Trước khi nhận án phạt ở Pháp, UBS từng bị tòa án Mỹ phạt 78 triệu USD năm 2009 và bị Đức phạt 300 triệu euro năm 2014, tất cả đều liên quan đến cáo buộc trốn thuế.
UBS chỉ trích cuộc điều tra của Pháp là mang màu sắc chính trị. Nỗ lực giải quyết êm thấm vào các năm 2014 và 2016 đã thất bại, chủ yếu là do ngân hàng không muốn nhận tội, buộc tòa án phải đem ra xét xử.
UBS cũng lập luận rằng mặc dù khách hàng Pháp của ngân hàng đã sử dụng các tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ chưa được khai báo để chuyển tiền ra khỏi biên giới Pháp, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy UBS cố tình giúp họ làm như vậy.
Khoản tiền phạt này là một phần trong nỗ lực của chính quyền Pháp nhằm xử lý vấn nạn trốn thuế trong bối cảnh phong trào Áo vàng chống chính phủ đang lan rộng, để phản đối những chính sách mà người biểu tình cho là đứng về phía người giàu.
Năm 2017, HSBC đã phải chấp nhận nộp 300 triệu euro cho Pháp để giải quyết cáo buộc giúp khách hàng trốn thuế. Cách giải quyết bằng tiền như vậy được pháp điển hóa bằng một đạo luật mới có tên Sapin II, với bản chất tương tự như quy định về thỏa thuận hoãn truy tố tại Mỹ, theo đó bị đơn không cần phải nhận tội nữa.
Hải Châu
