Ông Shin Dong Bin, Chủ tịch tập đoàn Lotte, khóc trong lễ tang của ông Lee In Won, Phó chủ tịch tập đoàn Lotte, hôm 28/8
Phiên thẩm vấn đặc biệt của Quốc hội đối với lãnh đạo các tập đoàn đa ngành lớn nhất Hàn Quốc sẽ được phát sóng trên toàn quốc vào thứ Ba tại Seoul, Bloomberg dẫn lời ủy ban điều tra. Các tập đoàn có mặt bao gồm Hyundai, LG, Hanhwa, Hanjin, CJ, GS, Lotte, Samsung, SK.
18 nhà lập pháp, 9 người thuộc đảng cầm quyền Saenuri và 9 người thuộc đảng đối lập, sẽ thẩm tra các lãnh đạo doanh nghiệp về những khoản đóng góp trị giá hàng chục triệu USD chuyển tới quỹ của bà Choi Soon-sil. Đây là bạn thân của Tổng thống Park Geun-hye, cũng là nguồn cơn của vụ bê bối chính trị tồi tệ bậc nhất lịch sử Hàn Quốc.
Phiên điều trần diễn ra vào một giai đoạn nhạy cảm của kinh tế Hàn Quốc. Samsung đang khắc phục thiệt hại từ đợt thu hồi sản phẩm điện thoại bị lỗi pin, công ty vận tải Hanjin Shipping phá sản, còn Lotte bị điều tra làm rõ nghi án hối lộ.
Đây là lần đầu tiên tất cả lãnh đạo của những chaebol lớn nhất Hàn Quốc phải trả lời điều trần trước quốc hội. Họ thường là những nhân vật ít xuất hiện trước truyền thông.
Họ sẽ phải đưa ra bằng chứng về việc liệu họ có chuyển tiền vào quỹ của bà Choi theo lệnh của Tổng thống Park hay không, từ đó làm rõ nghi vấn: Họ không hối lộ hay không.
Nhân vật được trông đợi nhất là Chủ tịch Samsung Electronics Jay Y. Lee, người kế nghiệp của nhà sáng lập Lee Kun-hee.
Trong một vài tuần gần đây, các công tố viên đã bố ráp trụ sở Samsung và văn phòng Quỹ hưu trí quốc gia (NPS) - quỹ hưu trí lớn nhất Hàn Quốc, cũng là cổ đông độc lập lớn nhất của Samsung Electronics.
NPS bị xem là chống lưng thỏa thuận mua bán sáp nhập gây tranh cãi giữa Samsung C&T Corp và Cheil Industries trong năm ngoái. Ngoài ông Lee, ủy ban điều tra sẽ triệu tập các nhân chứng khoán liên quan đến vụ M&A.
Lotte và SK cũng là hai tập đoàn có văn phòng bị lục soát vì nghi vấn chuyển tiền cho quỹ của bà Choi.
Chủ tịch 61 tuổi Shin Dong-bin của Lotte và lãnh đạo 56 tuổi Chey Tae-won của SK là một trong những người bị thẩm vấn.
Chưa ai trong số 9 lãnh đạo doanh nghiệp bị kết án.
Phiên điều trần bắt đầu vào thứ Hai, trong đó chứng cứ của văn phòng Tổng thống và Bộ Tài chính sẽ được xem xét. Các thành viên trong gia đình bà Choi và cựu thuộc cấp của Tổng thống sẽ được triệu tập vào thứ Tư. Sau đó, Quốc hội sẽ bỏ phiếu trong thứ Sáu để quyết định có luận tội bà Park không.
Cuối tuần vừa qua, hàng trăm nghìn người đã biểu tình bên ngoài văn phòng của bà Park, hô vang khẩu hiệu “Từ chức ngay – bắt bà ấy!” và “chaebol là đồ ăn hại”.
Không giống những đợt biểu tình bạo lực vào những năm 1980, dẫn đến sự từ nhiệm của cựu Tổng thống Chun Doo-hwan, dòng người tuần tiễu phản đối bà Park thu hút đủ mọi độ tuổi, với không khí “xôm tụ”.
Mọi người cùng nhau hát vang phiên bản “chế” của bài thánh ca Feliz Navidad và những bản nhạc pop Hàn Quốc phổ biến, có dòng lời “Park không phải là Tổng thống của chúng ta”.
Chuyên gia tại Viện kinh tế quốc tế Peterson của Mỹ cho rằng bất kể Tổng thống Park từ nhiệm bằng cách nào, và tình hình chính trị diễn biến ra sao, thì các chỉ trích nhằm vào những chaebol sẽ không hạ nhiệt.
Các tập đoàn của Hàn Quốc đã vướng cáo buộc hối lộ trong hàng thập kỷ qua, kể từ cha bà Park là Park Chung-hee bảo trợ cho hoạt động của các tập đoàn gia đình từ những năm 1970. Các chaebol này được xem là “phép màu kinh tế” của Hàn Quốc.
Trong lịch sử, năm 1988, Quốc hội Hàn Quốc từng triệu tập nhà sáng lập tập đoàn Hyundai Chung Ju-yung để thẩm vấn về việc chuyển tiền vào quỹ Ilhae Foundation của Tổng thống Chun. Khi đó, ông Chung thừa nhận: “Tôi có chuyển tiền theo lệnh”.
VT