Cho ý kiến về dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 52/2018/TT-NHNN quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (viết tắt chung là TCTD) của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tại nội dung quy định 4 mức xếp hạng của các TCTD là: A, B, C, D, E dựa trên hệ thống xếp hạng tín dụng CAMELS - được coi là thước đo tiêu chuẩn "sức khoẻ" của các TCTD, VCCI cho rằng, Ban soạn thảo nên cân nhắc chia nhỏ các hạng, thay vì chỉ có 5 mức như dự thảo, căn cứ vào các mức điểm khác nhau, nhằm phân loại chính xác và sát với tình hình hoạt động của các TCTD, từ đó có ứng xử tương ứng với từng TCTD được chính xác và hiệu quả hơn.
Mục đích của xếp hạng các TCTD là giúp các TCTD tự nhìn vào tổ chức, hoạt động của mình, đồng thời phục vụ cơ quan quản lý ban hành chính sách, thanh tra, giám sát thị trường tài chính, ngân hàng và bảo vệ quyền lợi người gửi tiền. |
Ngoài ra, một số ý kiến đề xuất, trong trường hợp các TCTD áp dụng các biện pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo quy định tại các Thông tư của NHNN thì cần thiết phải điều chỉnh các tiêu chí đánh giá hoặc có cách tính linh hoạt để bảo đảm tính khách quan, chính xác đồng thời khuyến khích các TCTD hỗ trợ khách hàng vượt qua giai đoạn khó khăn này.
VCCI cho rằng, việc đánh giá linh hoạt có thể theo hướng xem xét nới lỏng chấm điểm đồng loạt cho tất cả hệ thống TCTD hoặc căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, sẽ giúp thúc đẩy các chính sách của NHNN đạt hiệu quả tốt hơn, tuy nhiên cũng cần đánh giá tính thực chất việc thực hiện các chính sách ưu đãi này của các TCTD, tránh hình thức.
Cùng với đó, VCCI nêu kiến nghị về việc bổ sung quy định về quyền được yêu cầu cơ quan quản lý giải thích về kết quả đánh giá. VCCI lý giải, hiện chưa có bất kỳ quy định nào về quyền của TCTD được phản hồi về kết quả đánh giá và nghĩa vụ giải thích của cơ quan đánh giá về kết quả xếp hạng. Điều này đồng nghĩa là pháp luật đang thiếu vắng cơ chế khiếu nại, giải quyết khiếu nại, thủ tục, trình tự và thời hạn trả lời TCTD khi không đồng ý với kết quả xếp hạng.
Vì vậy, dù có ý kiến cho rằng việc xếp hạng được quản lý theo dạng bí mật nhà nước trong ngành ngân hàng, nhưng theo nhìn nhận của VCCI, nếu trường hợp kết quả xếp hạng không được TCTD đồng thuận thì thiệt hại chỉ nằm trong bản thân TCTD đó.
Kết quả xếp hạng trực tiếp ảnh hưởng tới TCTD, đối với TCTD bị xếp hạng thấp thì sẽ bị cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn. Đây là điều không TCTD nào mong muốn. Do vậy, VCCI cho rằng cần thiết có quy định trong trường hợp TCTD không đồng ý với kết quả đánh giá của cơ quan quản lý thì TCTD có quyền trao đổi, giải thích và cơ quan quản lý hiểu rõ về hoạt động của mình.
Đồng thời, cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng cũng phải có nghĩa vụ giải thích, trao đổi với TCTD khi có khiếu nại về kết quả xếp hạng. Hơn thế nữa, bổ sung quy định này không làm phát sinh chi phí quản lý mà còn tăng cường tính minh bạch của hoạt động xếp hạng các TCTD.
Về quản lý kết quả xếp hạng, theo ý kiến của một số chi nhánh ngân hàng nước ngoài là cần cho phép báo cáo kết quả xếp hạng với ngân hàng mẹ với điều kiện giữ bí mật thông tin này. VCCI cho rằng, điều đó là hợp lý và không làm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan quản lý cũng như các TCTD khác.
Trước đó, tại Tọa đàm trực tuyến lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 52, nhiều ngân hàng cũng cho biết, theo quy định hiện hành, các ngân hàng thương mại (NHTM) được chia thành các nhóm đồng hạng, gồm: Nhóm 1 là các NHTM có quy mô lớn (tổng giá trị tài sản bình quân theo quý trong năm xếp hạng trên 100.000 tỷ đồng); Nhóm 2 gồm các NHTM có quy mô nhỏ (tổng giá trị tài sản bình quân theo quý trong năm xếp hạng bằng hoặc thấp hơn 100.000 tỷ đồng). Tuy nhiên, quy mô tổng tài sản các NHTM hiện không đồng đều và chênh lệch rất lớn, nên việc phân chia thành một nhóm là chưa phù hợp để đánh giá, góp phần vào định hình các tiêu chí xếp hạng.
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký VNBA cho rằng, trong hệ thống TCTD hiện nay, quy mô tổng tài sản của các NHTM không đồng đều và có sự chênh lệch rất lớn về cấp độ.
Những NHTM có quy mô tổng tài sản chênh lệch từ 200.000 - 300.000 tỷ đồng thì cách thức hoạt động, quản trị điều hành và hiệu quả kinh doanh là rất khác nhau, đặc biệt là đối với các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ đồng trở lên (là những NHTM có tầm quan trọng lớn, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế).
Do đó, các quy định về tiêu chí, điểm số và trọng số tại Thông tư 52 được cho là chưa phù hợp để đánh giá, xếp hạng đối với các NHTM lớn. Vì vậy cần xem xét phân nhóm các NHTM theo các cấp độ chi tiết hơn; trong đó các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ đồng trở lên cần có phương thức đánh giá phù hợp.
Huyền Anh