Tại tọa đàm "Tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp", được tổ chức ngày 13/12, TS Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, hiện nay tiền không thiếu nhưng vốn thì không có. Chuyên gia ví von: "Một đám ruộng khô, thiếu nước, tức là đang thiếu tiền nhưng thật sự có một hồ chứa nước rất lớn bên cạnh là tiền, trong khi kênh dẫn nước từ hồ chảy vào ruộng thì đang bị nghẽn. Do đó, nước không thiếu nhưng ruộng vẫn cứ khô, tiền không thiếu nhưng vốn thì không có".
Tiền không thiếu nhưng vốn thì không có
Thông tin từ NHNN cho biết, đến nay tín dụng đã tăng trưởng 12%, cung ứng ra nền kinh tế gần 1,4 triệu tỷ đồng. Mặc dù vậy, mức tăng trưởng này vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của doanh nghiệp. TS Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết: NHNN vừa nới room tín dụng thêm 1-2%, đồng nghĩa tổng room tín dụng trong thời gian còn lại của năm là “cực kỳ nhiều”, cụ thể là 3,5-4%, tương đương 300-400 nghìn tỷ đồng.
Việc “tiêu thụ” được 300-400 nghìn tỷ đồng trong 3 tuần cuối năm là thách thức lớn với ngành ngân hàng. |
Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho rằng việc “tiêu thụ” được nguồn vốn này trong 3 tuần cuối năm là thách thức lớn với ngành ngân hàng.
“Trong bối cảnh này, các ngân hàng thương mại cũng phải "đốt đuốc" tìm doanh nghiệp (DN) tốt để cấp hạn mức tín dụng, cho vay. Thực tế là khoảng cách giữa cung và cầu tín dụng là vấn đề rất khó trong điều hành ngành ngân hàng. Thời gian qua, NHNN tổ chức rất nhiều hội nghị kết nối ngân hàng – DN để tìm tiếng nói chung, từ đó nguồn vốn tín dụng mới lan toả ra nền kinh tế được. Các ngân hàng cũng rất quan tâm hướng vốn tín dụng vào những lĩnh vực chủ lực của nền kinh tế, trong đó có hoạt động xuất khẩu. Tất nhiên, DN phải có năng lực tài chính lành mạnh mới tiếp cận được”, ông Quang khẳng định.
Nguyên nhân dẫn đến việc DN khó tiếp cận vốn ngân hàng được cho là do thiết kế chính sách chưa phù hợp. Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel cho rằng 3 kênh vốn là ngân hàng, chứng khoán và trái phiếu đều tác nghẽn. “Điều tôi trăn trở, băn khoăn là thiết kế chính sách kịp chưa, đúng chưa, nhanh chưa?”, ông Kỳ đặt câu hỏi và nêu dẫn chứng từ gói hỗ trợ 2% lãi suất, số lượng doanh nghiệp được hưởng, chưa giải ngân được bao nhiêu. Do đó, vị Chủ tịch này kiến nghị: “cần xem xét, nhìn lại thiết kế chính sách cho phù hợp”.
Đồng tình, ông Trương Tiến Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM đánh giá, lúc này việc tiếp cận để tăng vốn không dễ, vì vậy DN đang trông chờ rất lớn vào các chính sách kịp thời của Nhà nước.
“Riêng DN lương thực thực phẩm sản xuất hàng thiết yếu hằng ngày phục vụ tiêu dùng, thời gian vừa qua đối diện nhiều khó khăn nhưng chúng tôi xác định phải có nỗ lực cung ứng cho cung cầu thị trường Tết và năm 2023. Rất mong, NHNN và các NH thương mại nhanh hơn, chia sẻ nhiều hơn cho DN. Mong rằng có những chính sách, chỉ đạo như giai đoạn vừa hết dịch để DN tiếp cận vốn tốt hơn để đi qua khó khăn”, ông Dũng kiến nghị.
Cần phối hợp chính sách tiền tệ và tài chính
Đưa ra các giải pháp, ông Lịch cho rằng phải nỗ lực những chính sách để tiếp tục triển khai các gói về Nghị quyết 11 của Chính phủ về cơ chế bù lãi suất 2% và những đối tượng có thể vay được. Đồng thời, có biện pháp chung tổng thể để phối hợp cả chính sách tiền tệ và chính sách tài chính. Đặc biệt, cần sớm sửa đổi Nghị định 65 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, phải xem trái phiếu doanh nghiệp là kênh rất quan trọng để nguồn vốn trung hạn cho các doanh nghiệp, đồng thời giảm đi gánh nặng vốn trung hạn cho các ngân hàng thương mại.
“Những giải pháp đồng bộ như vậy, cần tiến hành nhanh chóng thì dần dần nước trên hồ sẽ chảy được xuống ruộng. Từ giờ trở đi sẽ bắt đầu có nước chảy vào ruộng nhiều hơn”, ông ví von.
Trong khi đó, TS.Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, cần sớm tiếp cận và có phương pháp gián tiếp nhiều hơn và khả thi, lâu dài. Tuy nhiên, việc điều hành tăng trưởng tín dụng, rút kinh nghiệm năm 2022, trong 6-7 tháng đầu năm tăng trưởng nhanh nên không lường được hết các khó khăn liên quan đầu tư công và phanh lại. Do đó, cần cân nhắc "phanh" như thế nào để không tạo bất ngờ.
Về tín dụng bất động sản, thông qua kiến nghị tại toạ đàm, các chuyên gia cho rằng nên yêu cầu Bộ Xây dựng phân nhóm DN bất động sản theo 4 phân khúc và giám sát, cho vay theo 4 nhóm này. Các nước cũng đang làm tương tự như vậy.
Song hành cùng giải pháp về tiền tệ, một số chuyên gia kiến nghị chính sách tài khoá cũng phải được triển khai. Theo ông Lực, năm tới, chính sách tài khoá cần có thêm chính sách hỗ trợ người dân như thuế, phí, có thể giãn, hoãn, hoặc giảm. Kể cả chuyện trợ giá, xăng dầu, năng lượng... có làm tiếp không cũng cần nghiên cứu.
Huyền Anh