Trong dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) mới công bố, Bộ Tài chính đề xuất việc khống chế tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu trong lĩnh vực đặc thù như tín dụng, ngân hàng (NH) thì tỷ lệ tối đa là không quá 12 lần vốn chủ sở hữu.
Triệt thu doanh nghiệp
Quy định này của Bộ Tài chính đồng nghĩa với việc một DN có 1 tỷ đồng, thay vì có thể đi vay 10 tỷ đồng, khoản chi trả lãi vay của khoản vay 10 tỷ đồng được khấu trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN, thì theo quy định DN chỉ có phần chi trả lãi vay cho khoản vay vượt bốn lần vốn chủ sở hữu là 4 tỷ đồng được khấu trừ khi tính thuế TNDN; còn phần chi lãi vay cho khoản vay 6 tỷ đồng còn lại không được khấu trừ, tức DN phải chịu thuế.
Hầu hết các chuyên gia, DN và ngân hàng đều phản ứng với đề xuất này của Bộ Tài chính và cho rằng quy định khống chế chi phí lãi vay được áp dụng thì không chỉ khiến DN mất đi cơ hội làm ăn, gây khó khăn lớn cho DN và còn làm giảm tăng trưởng tín dụng.
Có thể nói, đề xuất này đang đi ngược với chủ trương đẩy vốn ra nền kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ.
Hiện nay, các DN đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng như các Ngân hàng thương mại (NHTM) đang tích cực tìm mọi biện pháp, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ DN tiếp cận vốn thì quy định này chẳng khác nào tăng thêm rào cản đối với DN.
Vừa qua, NHNN đã quyết định giảm lãi suất điều hành 0,25% và giảm 0,5% trần lãi suất cho vay đối với lĩnh vực ưu tiên. Nhờ đó tạo điều kiện cho hầu hết các NHTM đều xây dựng các gói tín dụng ưu đãi dành cho các đối tượng DN như gói dành cho DN siêu nhỏ, DN nhỏ và vừa và DN lớn với lãi suất hấp dẫn để các DN dễ dàng tiếp cận.
![]() |
“Đề xuất này chẳng khác nào Bộ Tài chính triệt thu DN, như vậy sẽ càng làm DN mất niềm tin, làm khó DN và đặc biệt, quy định này đang đi ngược lại cơ chế thị trường”.
Dù lãi suất đã giảm, nhưng tiếp cận được nguồn vốn vay ngân hàng với các DN cũng không hề dễ dàng. Do đó, đề xuất đánh thuế nặng người vay nhiều tiền hệ quả có thể nhìn thấy ngay, đó là DN sẽ phải hạn chế vay, bởi vay nhiều phải nộp thuế cao sẽ tác động đến giá thành sản phẩm, điều này khiến sức tiêu thụ giảm.
Do đó, đề xuất này đang nhận được phản ứng gay gắt của các DN. Ông Nguyễn Anh Tuấn, công ty nuôi ong xuất khẩu Hà Nội chia sẻ: “Đề xuất này chẳng khác nào Bộ Tài chính triệt thu DN, như vậy sẽ càng làm DN mất niềm tin, làm khó DN và đặc biệt quy định này đang đi ngược lại cơ chế thị trường”.
Ngân hàng ảnh hưởng
Các chuyên gia tài chính, ngân hàng cho rằng nếu quy định này được áp dụng thì không chỉ ảnh hưởng đến DN mà cả NH cũng bị tác động. Nguồn vốn không được lưu thông sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng.
Lãnh đạo các NHTM cho rằng việc cho DN vay được mức bao nhiêu là do phê duyệt của các ngân hàng. “Trước khi phê duyệt một khoản vay, ngân hàng phải đánh giá “sức khoẻ” DN thông qua báo cáo tài chính, kiểm tra dòng tiền lưu động, lợi nhuận của DN, phương án kinh doanh… nếu đạt yêu cầu mới cho vay. Do vậy, việc Bộ Tài chính đưa ra quy định khống chế chi phí lãi tiền vay là không hợp lý và không rõ ràng”, một lãnh đạo ngân hàng nói.
Vị này phân tích thêm, với những DN tốt, hiện nay các ngân hàng còn có những chính sách ưu đãi dành riêng cho đối tượng khách hàng này để cạnh tranh hút khách. Tại sao Bộ Tài chính không xây dựng những chính sách hỗ trợ mà lại cản trở DN phát triển?
Nếu chính sách này được ban hành, không chỉ DN mà bản thân ngân hàng cũng bị ảnh hưởng nặng nề, bởi những DN “khoẻ” cũng sẽ không mạo hiểm mở rộng sản xuất kinh doanh để phải vay nhiều tiền, vì lo sợ giá thành sản phẩm tăng, khó cạnh tranh được với những DN nhỏ không phải vay vốn, hoặc vay vốn ít.
Đồng quan điểm với các NHTM, chuyên gia tài chính, ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu phân tích: Các DN đi vay NH đã phải chịu mức lãi theo quy định của ngân hàng rồi, bây giờ lại bị đánh thuế cao nữa, chắc chắc DN sẽ không chịu đựng được.
Theo ông Hiếu, tùy thuộc vào từng ngành nghề mà DN có nhu cầu vay vốn khác nhau. Nếu một DN có uy tín, dòng tiền tốt, tài sản bảo đảm nhiều thì NH sẵn sàng đáp ứng nhu cầu vay của khách hàng có thể lên tới 6:1, 7:1 hoặc 10:1.
“Do đó, nếu Bộ Tài chính chỉ dùng tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu để làm thước đo sức khỏe tài chính của DN là không hợp lý và làm khó cho cả người cho vay và người đi vay. Người đi vay ngân hàng đã phải chịu lãi, đó là tài sản nợ, không phải tài sản có, nên không thể dựa vào khoản vay để đánh thuế” – ông Hiếu nhấn mạnh.
Huyền Anh