|
Chi phí dự phòng "cắt lẹm" lợi nhuận ngân hàng
Theo các chuyên gia ngành ngân hàng, đây chính là lý do dù đã có kết quả kinh doanh quý III/2016, song đến thời điểm này, mới chỉ vài ngân hàng dè dặt công bố. Một số ngân hàng công bố báo cáo tài chính quý III nhưng hầu hết mới chỉ công bố con số lợi nhuận trước thuế, chưa tính chi phí trích lập dự phòng rủi ro, nên chỉ tính riêng 9 tháng đầu năm, lợi nhuận đã đạt hàng nghìn tỷ đồng.
“Sức khoẻ” ngày càng suy yếu
Đơn cử, theo báo cáo tài chính quý III/2016 vừa được BIDV công bố, lợi nhuận trước thuế của BIDV quý III đạt 2.376 tỷ đồng, tăng 5,6%. Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng lợi nhuận trước thuế đạt 5.623 tỷ và sau thuế đạt 4.569 tỷ đồng, tăng trưởng 7% so với cùng kỳ. Thu nhập lãi thuần đạt 6.418 tỷ đồng, tăng 25%.
Vietcombank cũng báo lãi 6.326 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Ghi nhận trong quý III, thu nhập lãi thuần của Vietcombank đạt 4.488,5 tỷ đồng, tăng 13,6% so với cùng kỳ. Đây tiếp tục là khoản thu lớn nhất của ngân hàng.
Trong khi đó, VIB công bố lợi nhuận sau thuế quý III đạt 84 tỷ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước, luỹ kế lợi nhuận sau thuế 9 tháng qua đạt 327 tỷ đồng, tăng 6%.
Kết quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng hầu như khá tốt, lợi nhuận thuần tăng, tuy nhiên, chi phí dự phòng cũng tăng mạnh. Cụ thể, tỷ lệ nợ xấu tính đến hết tháng 9 của VIB giảm xuống còn 2,07% so với cuối năm ngoái._Xét về số tuyệt đối, nợ xấu tiếp tục tăng lên, ở mức khoảng 1.097 tỷ đồng.
BIDV sau 9 tháng đầu năm có 13.217 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 1,96% tổng dư nợ cho vay. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn tiếp tục tăng thêm 46%, lên gần 7.000 tỷ đồng. Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tăng mạnh, gấp gần 6 lần quý III/2015 lên hơn 2,4 nghìn tỷ đồng. Tính chung 9 tháng đầu năm, BIDV phải trích lập gần 7.000 tỷ đồng, tăng 80%. Chưa kể, nếu trừ 850 tỷ đồng thu được từ thoái vốn khỏi VIDPublic Bank, lợi nhuận của BIDV thực tế đang giảm.
Với Vietcombank, dù kết quả kinh doanh khả quan hơn và đang ở mức “tốt nhất từ trước đến nay”, song tăng vốn cũng đang là áp lực khó tránh, nhất là khi thương vụ bán cổ phần cho GIC (quỹ đầu tư của Chính phủ Singapore) chưa được phê duyệt.
Hiện nay, nhiều ngân hàng cũng đang chuẩn bị công bố kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm, song theo các chuyên gia ngành ngân hàng, với việc siết chặt quy định trích lập dự phòng rủi ro, con số lãi cũng không mấy khả quan.
Cho vay hào phóng, cái giá phải trả
Lý giải nguyên nhân khiến nợ xấu tại một số ngân hàng tăng trong 9 tháng đầu năm, nhiều chuyên gia tài chính cho rằng, sau khi công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) mua nợ xấu của ngân hàng với số lượng lớn, kéo giảm tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 3% vào cuối năm ngoái, hiện công ty này đã giảm mua để tập trung xử lý, vì thế nợ xấu tiếp tục ở các ngân hàng chưa được giải quyết.
Trong khi đó, các ngân hàng cho rằng nợ xấu liên tục tăng cao là do khó khăn chung của nền kinh tế, khiến khả năng trả nợ của doanh nghiệp giảm sút.
Nhận định về tình hình nợ xấu tăng cao, chuyên gia kinh tế cho rằng trước đây, ngân hàng đổ vốn vào các dự án bất động sản bất chấp những cảnh báo. Khi bong bóng bất động sản vỡ, khiến nợ chuyển thành nợ xấu.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng trước đây, nhiều ngân hàng thiếu kiểm soát trong việc cho vay, cố tình sử dụng nhiều biện pháp che giấu nợ xấu để duy trì lợi nhuận ở mức cao và tránh việc phải trích lập dự phòng rủi ro dẫn đến nợ xấu được tích lũy liên tục qua nhiều năm.
Khó khăn kinh tế hiện nay khiến các khoản nợ xấu mà nhiều ngân hàng che giấu lâu nay đã bộc lộ ra. “Lợi nhuận của các ngân hàng sụt giảm cũng phù hợp với tình hình chung, và tình hình này sẽ còn kéo dài vì cục nợ bất động sản còn rất lớn” – ông Doanh nhận định.
Thời gian tới, việc trích lập dự phòng rủi ro được Ngân hàng Nhà nước siết chặt hơn bằng việc áp dụng Thông tư 02, chắc chắn lợi nhuận của các ngân hàng sẽ còn giảm mạnh.
Như vậy, chỉ khi nào bất động sản phục hồi, các ngân hàng mới có hi vọng lấy lại được vốn đã chôn trong bất động sản. Tuy nhiên, theo các chuyên gia bất động sản, dự báo sớm nhất là giữa hoặc cuối năm sau mới có thể phục hồi.
Các chuyên gia nhận định, việc điều chỉnh buộc các ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro là cần thiết, đó cũng là cái giá mà các ngân hàng phải trả cho việc cho vay quá hào phóng trước đây bất chấp những rủi ro đã được cảnh báo.
Thành Vinh
