Theo chỉ đạo của UBND Tp.Hà Nội, liên tục trong 5 ngày (từ 17 - 21/10), ông Nguyễn Quang Mạnh - Chủ tịch Liên minh HTX Tp.Hà Nội, làm Trưởng đoàn công tác các sở ngành thành phố đi thực tế 10 quận huyện, trong đó Sơn Tây là điểm đến đầu tiên. Đây là đợt khảo sát diện rộng để chuẩn bị sơ kết 3 năm Chương trình 24 của Thành ủy Hà Nội đẩy mạnh thực hiện Kết luận 56 của Bộ Chính trị về phát triển KTHT, HTX.
Thành viên chán cán bộ HTX
Đoàn công tác thành phố đi thực tế phường Viên Sơn, vùng chuyên rau xanh và rau gia vị của thị xã Sơn Tây với 110ha đất nông nghiệp, trong đó có 20 ha rau và 6,5 ha rau VietGap. Dù có bề dày thâm canh, nhưng vùng rau ở đây rất manh mún, mỗi thửa một loại rau, đầu ra bấp bênh và người dân mới được thị xã hỗ trợ đầu tư 2 ki-ốt bán rau ở chợ Nghệ, thông qua đầu mối HTX.
Theo ông Lê Văn Thuyết - Giám đốc HTX Nông nghiệp Viên Sơn, sản lượng mỗi vụ thu hoạch hàng nghìn tấn rau các loại, nhưng HTX chủ động tiêu thụ được 50%, còn 50% tiêu thụ trôi nổi mà chưa tìm được đầu mối bao tiêu rau ổn định. HTX rất cần được hỗ trợ từ vốn, hạ tầng đến kỹ thuật chăm sóc…
Đứng trong ruộng rau của mình, bà Khuất Thị Hoa, 54 tuổi, nói: “Tôi trồng nhiều loại rau từ hồi còn trẻ, biết rõ phải phun thuốc vi sinh không độc hại, nhưng làm nhiều khó bán, vì chỉ một số mối mua quen biết. Dân ở đây không thấy cần HTX, vì chẳng giúp gì…”.
Đoàn công tác Tp.Hà Nội khảo sát thực tế HTX Viên Sơn (Sơn Tây)
Từng làm Bí thư Thị ủy Sơn Tây và hiểu rõ đất này, ông Nguyễn Quang Mạnh cho rằng thực tế các HTX ở Sơn Tây vẫn phát triển tự phát. Như người dân Viên Sơn biết làm rau từ lâu, mong mỏi từ lâu quy hoạch 20 ha đất rau thành vùng chuyên rau và hỗ trợ ổn định đầu ra. Nhưng bà con chưa thấy được vai trò HTX bởi các cấp ngành chưa nhận thức hết trách nhiệm với HTX và người dân.
Đáng nói là “lỗ hổng” tư tưởng các cấp ngành hoặc thiếu quan tâm, hoặc can thiệp vào HTX quá sâu. Chính vai trò HTX Viên Sơn cũng mờ nhạt, nên để người dân tự bươn trải, tự lo hầu hết các khâu mua giống, cách chăm sóc và cả đầu ra tiêu thụ…(!)
Ông Phùng Huy Vinh - Trưởng phòng Kinh tế thị xã Sơn Tây, báo cáo: “Trên địa bàn thị xã có 25 HTX, trong đó, ngoài 15 HTX nông nghiệp còn có 3 HTX chăn nuôi thì 1 đang chờ giải thể. Có 4 HTX làng nghề thì 3 vướng mắc tài sản chưa giải thể được và vài HTX quản lý chợ…”.
Sơn Tây có làm HTX hay không?
Theo ông Vinh, cái khó ở Sơn Tây là việc tổ chức lại HTX theo Luật HTX 2012 còn chậm và lúng túng, hiện còn 3 HTX chưa chuyển đổi. Tuy thị xã có nhiều giải pháp tháo gỡ chính sách HTX, nhưng khó triển khai vì kinh phí hỗ trợ thấp. Cán bộ HTX già yếu nhưng không có cán bộ trẻ thay thế. Lương cán bộ HTX chỉ 300.000 - 500.000 đồng mà phải nợ lương, nợ bảo hiểm. HTX chăn nuôi lợn gà vẫn làm theo phương thức cũ, đang bế tắc và có hàng chục mô hình chăn nuôi quy mô lớn đều chuyển đầu tư sang Hòa Bình và Phú Thọ…
“Chương trình 24 của Thành ủy Hà Nội đã ra 3 năm nay, nội dung nêu rất cụ thể các mục tiêu và giải pháp củng cố HTX, năm nào cũng có sơ kết chỉ rõ những hạn chế và kinh nghiệm phát triển HTX. Tuy nhiên, cả trong báo cáo và thực tế, HTX ở Sơn Tây đều chưa thể hiện rõ sự quan tâm đến phát triển KTHT, HTX... Vấn đề đặt ra với Sơn Tây là có thực sự quyết liệt làm HTX hay không?”, ông Mạnh nhấn mạnh.
Theo ông Mạnh, thị xã Sơn Tây có đặc thù đất đai đô thị đan xen nông nghiệp, có cả đồng bằng và đồi núi. Hơn nữa, Sơn Tây đang có ưu thế sản phẩm chủ lực là rau an toàn, nuôi thỏ và gà mía…
Đoàn công tác đề nghị Thị ủy, UBND thị xã Sơn Tây cần tính toán quy hoạch lại đất đai gắn với xây dựng và phát triển các loại hình KTHT, từng bước đi từ tổ hợp tác lên HTX. Muốn phát triển HTX thì các cấp ngành phải vào cuộc. Người dân đang cần cán bộ hỗ trợ, còn cán bộ cứ kêu khó, không quan tâm đúng mức, nên HTX rất khó phát triển.
Lưu Đoàn