Theo ông Nguyễn Văn Đọc - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, từ hai nhiệm vụ trọng tâm nhất của tỉnh là cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và xây dựng cơ cấu kinh tế dịch vụ - công nghiệp, Quảng Ninh đã sáng tạo lồng ghép vào một quá trình toàn diện hơn để hình thành chương trình OCOP, với cách làm riêng của Quảng Ninh.
Cách làm sáng tạo
Ông Đặng Huy Hậu - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh, cho biết tỉnh triển khai OCOP từ năm 2013 và đây là mô hình mới, lần đầu tiên thực hiện ở nước ta, nên chưa có mô hình hiệu quả để học tập.
Quảng Ninh tiếp cận OCOP theo phương châm vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Trước tiên, tỉnh tổ chức các đoàn cán bộ chủ chốt, DN, HTX đi nghiên cứu tại Nhật Bản và Thái Lan, bố trí tổ chức bộ máy quản lý nhà nước theo hướng chuyên nghiệp, chuyên trách để quản lý chương trình.
Tỉnh đã chỉ đạo thành lập Ban Điều hành OCOP cấp tỉnh và cấp huyện. Bên cạnh đó, tỉnh cũng ban hành các chính sách phù hợp, thiết thực để huy động nguồn lực xã hội, nhất là nguồn lực từ người dân, các tổ chức kinh tế, vốn ngoài ngân sách để thực hiện.
Đồng thời, Quảng Ninh đã chủ động nghiên cứu, ban hành và tổ chức hướng dẫn thực hiện bộ công cụ quản lý chương trình OCOP, hàng năm ban hành kế hoạch thực hiện theo lộ trình Đề án đã phê duyệt, thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá theo tiến độ, đồng thời hướng dẫn từng địa phương cũng như từng cơ sở sản xuất các sản phẩm của chương trình...
Kết quả đến nay, trong số 210 sản phẩm đăng ký tham gia OCOP của tỉnh đã có 99 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 - 5 sao, với nhiều sản phẩm có thương hiệu quen thuộc với thị trường trong tỉnh và khu vực, như: Chả mực Hạ Long, Trà hoa vàng Ba Chẽ, Miến Bình Liêu, Sá sùng Vân Đồn, Cua biển Quảng Yên, Lợn Móng Cái…
Các sản phẩm OCOP được kiểm định bảo đảm tiêu chuẩn cao vệ sinh nông sản thực phẩm an toàn, có đăng ký bảo hộ mẫu mã, thương
hiệu và chỉ dẫn địa lý. Hiện nay, sản phẩm OCOP đang đáp ứng tốt nhu cầu thị trường nội tỉnh, đi vào bữa ăn người dân, phục vụ 8 triệu lượt khách du lịch hàng năm đến Quảng Ninh và có nhiều tiềm năng xuất khẩu.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu đúc rút ra 6 kinh nghiệm của tỉnh sau 3 năm làm OCOP, từ khâu nghiên cứu kỹ lưỡng mô hình, thiết lập tổng thể hệ thống chính sách hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, xây dựng mẫu mã sản phẩm, hỗ trợ nâng cao thương hiệu DNNVV và HTX, đến thực hiện tốt công tác truyền thông báo chí.
Miến dong Bình Liêu trở thành đặc sản Quảng Ninh qua OCOP
Những kinh nghiệm quý
OCOP là chương trình mở, chưa có tiền lệ và tập hợp nhiều dự án thành phần ở nhiều lĩnh vực, không chỉ ở vùng nông thôn mà còn cho cả khu vực đô thị, thông qua tái cấu trúc và thành lập mới các DNNVV, HTX…
Từ đó, trước hết các cấp ngành từ tỉnh đến địa phương cơ sở phải thống nhất quyết tâm về nhận thức và ý chí lãnh đạo triển khai OCOP. Người đứng đầu trong Ban Điều hành OCOP các cấp phải có đầy đủ thẩm quyền để chỉ đạo và quyết định mọi công việc liên quan. Quá trình tổ chức triển khai OCOP phải tập trung phát triển các mô hình KTHT, HTX, kinh tế tư nhân, coi đó là động lực quan trọng để gia tăng lợi ích cho cộng đồng dân cư.
OCOP rất cần tính sáng tạo, không dập khuôn máy móc từ cách điều hành của cán bộ đến cách làm của người dân. Quá trình thực hiện OCOP phải tổ chức khoa học, thiết lập tính pháp lý của toàn bộ chương trình. Đặc biệt, là xây dựng được hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển DNNVV, HTX, hỗ trợ phát triển sản xuất sản phẩm trên nền tảng ứng dụng công nghệ, đồng thời hướng dẫn lập và quản lý các dự án đầu tư, các dự án sản xuất.
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh - ông Nguyễn Văn Đọc, cho biết tới đây, Quảng Ninh chủ trương tiếp tục phát triển OCOP theo hướng phát triển cộng đồng, hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, đưa sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu mạnh của tỉnh Quảng Ninh trên phạm vi cả nước và quốc tế.
Theo ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, Quảng Ninh đi đầu cả nước và đạt nhiều thành quả phát triển Chương trình OCOP. Những kinh nghiệm OCOP Quảng Ninh có ý nghĩa quan trọng đối với tất cả các tỉnh, thành phố cả nước trong tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp và chương trình xây dựng nông thôn mới.
Lưu Đoàn