THT sản xuất lê VH6 an toàn xã Lùng Thẩn gồm 120 hộ dân đã được tham gia vào dự án Hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lê VH6 tại huyện Si Ma Cai bằng nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới.
Vượt khó trồng lê an toàn
Lê VH6 còn có tên gọi là Tai Nung, có nguồn gốc từ Đài Loan (Trung Quốc) nhưng sinh trưởng mạnh và phù hợp với khí hậu tại xã Lùng Thẩn quanh năm bao phủ bởi mây mù. Tuy nhiên, việc phát triển diện tích trồng cây lê tại địa phương còn hạn chế, có chiều hướng giảm dần. Một trong những nguyên nhân chính là do chưa được đầu tư thích đáng, người dân chủ yếu trồng, chăm sóc dựa vào kinh nghiệm truyền thống. Để nâng cao giá trị loại cây này, THT Lùng Thẩn từng bước kết hợp cùng địa phương hướng dẫn người dân trồng, chăm sóc lê theo quy trình đảm bảo an toàn thực phẩm.
Lê là loại cây vươn cao, vì vậy một trong những công nghệ mới được THT áp dụng hiện nay là phải uốn cành để tạo được bộ khung chắc khỏe. Các thành viên chỉ uốn khi cành có độ cao khoảng từ 2 - 2,5m để thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hoạch sau này. Khi quả lê đạt đường kính 3 - 5cm (tức là sau khi đậu quả 40 - 50 ngày), THT tiến hành bọc quả bằng túi chuyên dụng. Đây là phương pháp giúp quả lê có mẫu mã đẹp và không bị sâu bệnh phá hoại đặc biệt là ruồi đục quả.
Lê được bao bằng túi chuyên dụng nhằm tránh sự tấn công của côn trùng. |
Lê có vị ngọt và mùi thơm nên ruồi vàng rất hay tấn công. Thay vì sử dụng thuốc diệt ruồi bằng hóa chất, THT dùng bẫy bả sinh học dẫn dụ bẫy ruồi. Nhờ đó, các hộ có thể bảo vệ được 95% quả tới khi thu hoạch.
Được thực hiện dưới sự hỗ trợ của dự án nên trong quá trình canh tác, các thành viên phải vượt qua các khó khăn trong cải tạo đất, quản lý cỏ dại và phòng trừ sâu bệnh. Vì không được sử dụng các loại phân bón, thuốc BVTV hóa học, THT phải sử dụng những phương pháp truyền thống như bẫy bả sinh học để xua đuổi côn trùng, đến các phương pháp mới như các thuốc bảo vệ sinh học (được cho phép ngành nông nghiệp). Phương pháp sản xuất lê an toàn tuy mới với người dân nhưng hiệu quả kinh tế và môi trường chính là động lực để các hộ gắn bó và thêm tin tưởng vào loại cây trồng này.
Theo đó, 100% các hộ thành viên đều nhận ra rằng sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn tuy mất thời gian, công sức hơn nhưng lại giúp diện tích đất đồi dốc được hồi sinh. Cảnh người dân lạm dụng thuốc diệt cỏ hóa học và những vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật vứt tràn lan trên các quả đồi đã không còn. Thay vào đó là diện tích lê xanh tốt, cho quả đúng chu kỳ.
Đến nay, quả lê VH6 - Lùng Thẩn của THT được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản kiểm tra, giám sát, phân tích mẫu sản phẩm và cấp giấy xác nhận Chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn. Sản phẩm cũng được cấp mã truy xuất nguồn gốc điện tử để dán tem truy xuất lên bao bì.
Thành quả ngọt ngào
Lê sau trồng khoảng 2 - 3 năm sẽ cho quả bói. Từ năm thứ 5 trở đi, bộ khung tán phát triển hoàn thiện, cây lê VH6 bắt đầu cho thu hoạch ổn định, bình quân mỗi cây ra 120 - 125 quả. Trọng lượng bình quân đạt 350 - 450 gram/quả, năng suất đạt từ 15 - 20 tấn/ha.
Với giá bán 30 - 70 nghìn đồng/kg, tổng doanh thu từ trồng cây lê VH6 ước đạt khoảng trên 450 triệu đồng/ha. Trừ chi phí đầu tư cơ bản ban đầu, mỗi ha cũng giúp các hộ thu lãi đạt trên 300 triệu đồng.
Trồng lê an toàn giúp khẳng định giá trị của loại cây này trên đất Lùng Thẩn. |
Nếu như ít chăm sóc, cây lê thường bị thoái hóa, hoặc có quả nhưng bị chát, tỷ lệ ăn được chỉ chiếm 30-50%, tuy nhiên khi đầu tư sản xuất theo quy trình VietGAP, độ ngọt của quả lê là 8,5 - 8,8%, tỷ lệ ăn được của quả lê là 80%. Thành phần dinh dưỡng của lê VH6 chẳng kém gì những loại lê nổi tiếng khác trong nước, thậm chí còn có phần nổi trội hơn, do được trồng ở khu vực núi cao, môi trường trong lành nên thu hút được khách hàng. Thành quả ngọt ngào ấy là động lực quan trọng để người dân gia tăng trồng cây lê trên diện tích đất của mình.
Mô hình sản xuất liên kết tiêu thụ lê VH6 thành công của THT Lùng Thẩn là cơ sở để huyện Si Ma Cai nhân rộng cách làm, mở rộng diện tích trồng lê VH6, đưa lê VH6 trở thành sản phẩm cây ăn quả ôn đới chủ lực của huyện, hướng tới xây dựng quả lê VH6 trở thành sản phẩm đạt sao OCOP cấp tỉnh trong tương lai. Những cánh đồng lê xanh tốt cũng cho thấy cho ý thức bảo vệ môi trường của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây đang đổi thay theo hướng tích cực.
Tùng Lâm