Theo Ban giám đốc HTX Thắng Lợi, tuy người dân gắn bó với cây lúa, từng đưa gạo đi xuất khẩu nhưng hạt gạo Việt Nam vẫn lắm gian truân trên thương trường quốc tế. Trong khi đó, đất trồng lúa đang đối diện với nhiều thách thức do tác động biến đổi khí hậu. Chính vì vậy, HTX đã liên kết với doanh nghiệp thực hiện trồng lúa thông minh trên cánh đồng lớn.
Không phải bán mặt cho đất
Trên khắp các cánh đồng trồng lúa của HTX Thắng Lợi hiện đã có hệ thống kênh, trạm bơm, máng nước bê tông đồng bộ phục vụ tưới tiêu. Tại các cánh đồng, HTX lắp đặt những cảm biến nhằm "dự báo" về điều kiện cần thiết trong ruộng lúa.
Chẳng hạn khi mực nước trong ruộng quá đầy hoặc không có nước thì cảm biến trên ruộng sẽ gửi thông tin đến máy chủ và thông qua thông tin dữ liệu đó, thành viên HTX sẽ biết được ruộng lúa cần tưới hay tháo nước.
Các thao tác này đều được thực hiện trên điện thoại thông minh một cách nhanh gọn và chính xác. Theo các thành viên, nhờ có kết nối internet nên mọi thông tin về đồng ruộng hầu như được cập nhật liên tục trên điện thoại thông minh.
Dù đi đâu, người dân vẫn có thể biết được tình hình trên đồng ruộng và chỉ cần một cú "click nhẹ" là có thể xử lý được rất nhiều công việc trên đồng ruộng mà trước đây những công đoạn này phải mất rất nhiều thời gian và lao động mới có thể hoàn thành được.
Không chỉ bơm, tháo nước tự động, HTX còn áp dụng mô hình trạm giám sát sâu rầy thông minh thông qua việc lắp đặt cảm biến và hệ thống quan sát thông minh. Trạm giám sát sâu rầy sẽ giúp người dân có thể biết được mật độ sâu rầy trên đồng ruộng nhiều hay ít để có những giải pháp xử lý phù hợp. Hệ thống quan sát thông minh này có thể dự báo tương đối chính xác trong vòng 5km2 nên có thể làm thay công việc thăm đồng thủ công của nông dân.
Hệ thống cảm biến được lắp tại ruộng giúp nông dân nắm được các chỉ số cần thiết dù ở xa. |
Với các kỹ thuật hiện đại, các thành viên dù sản xuất với diện tích lên đến hàng chục ha cũng không phải “bán mặt cho đất” như trước. Ngoài công đoạn chăm sóc, HTX còn đầu tư máy móc thực hiện cơ giới hóa ở hầu hết các công đoạn từ trồng đến thu hoạch.
Ông Nguyễn Văn Khi, thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Thắng Lợi, cho biết ông đã có 4 vụ sản xuất theo mô hình trồng lúa thông minh. Từ khi áp dụng mô hình này mới thấy làm nông không còn vất vả như trước. “Chưa bao giờ người nông dân khỏe như bây giờ. Ngay cả máy cấy lúa cũng tích hợp 3 trong 1, vừa cấy vừa bón phân và phun thuốc cùng một lúc. Các công đoạn còn lại được quản lý tự động bằng điện thoại thông minh nên ai cũng khỏe re”, ông Khi phấn khởi cho biết.
Tiết kiệm 70% công lao động
Các thành viên HTX còn nhận thấy tính ưu việt của mô hình khi cả vụ lúa chỉ cần bón phân vùi một lần ngay khi cấy. Trước đây, mỗi vụ lúa thành viên phải bón phân 3-4 lần, việc bón phân truyền thống phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật của người bón, nếu không có kinh nghiệm thì rải phân chỗ ít chỗ nhiều, lúa sẽ phát triển không đều. Ngoài ra, bón phân trên mặt đất dễ thất thoát do tác động môi trường và phát sinh dịch bệnh.
Tuy nhiên, với kỹ thuật bón phân vùi, những hạn chế trên đã được tháo gỡ. Mặt khác, do phân bón thông minh tan chảy theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa nên lúa không bị thừa đạm, kéo theo là tình hình sâu bệnh ít. Người dân cũng tiết kiệm được chi phí đầu tư, từ đó góp phần thiết thực bảo vệ môi trường cũng như giảm tác động do xâm nhập mặn.
Theo tính toán của HTX, áp dụng trồng lúa thông minh giúp người dân giảm được 40% lượng phân đạm, 70% công bón phân, 45% phát thải khí nhà kính. Ngoài ra, việc điều chỉnh nước phù hợp giúp giảm 30% lượng nước tưới và 50% sâu bệnh.
Việc sản xuất của người dân đỡ vất vả nhờ ứng dụng mô hình trồng lúa thông minh. |
Nhờ làm tốt công tác quản lý, năng động tìm kiếm đầu ra, áp dụng khoa học - kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, HTX thực hiện các khâu dịch vụ phục vụ thành viên, hoạt động liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm lúa hàng hóa được thực hiện liên tục.
Bên cạnh đó, các hoạt động dịch vụ của HTX tạo việc làm cho trên 30 lao động địa phương. Hàng năm, từ nguồn lợi nhuận thu được, HTX từng bước đầu tư cơ sở vật chất để mở rộng mô hình cánh đồng lớn nhằm đáp ứng nhu cầu đặt hàng của doanh nghiệp.
Hiện tại, HTX nông nghiệp Thắng Lợi đang thực hiện hầu hết các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp, trong đó việc ký hợp đồng với doanh nghiệp tiêu thụ lúa hàng hóa cho thành viên từ 200-250 ha/vụ.
Khi tham gia cánh đồng mẫu lớn, các thành viên không lo chuyện chạy tìm thương lái, bởi phía doanh nghiệp cam kết bao tiêu 100% lúa tươi ngay tại ruộng.
Theo đánh giá của ngành chức năng, mô hình sản xuất lúa thông minh của HTX Thắng Lợi không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo mà còn cơ bản giải quyết được vấn đề thiếu lao động trong sản xuất nông nghiệp những năm qua.
Như Yến