Với mục tiêu đó, thời gian qua, Trung tâm Đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp thuộc Liên minh HTX TP Hải Phòng đã tích cực triển khai các lớp đào tạo nghề truyền thống theo Kế hoạch số 198 của UBND TP Hải Phòng về đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề giai đoạn 2023–2025, mang lại hiệu quả rõ nét và bền vững.
Nhiều học sinh tham gia học nghề truyền thống
Trao đổi với phóng viên VnBusiness, ông Phạm Sỹ Hiệp – Giám đốc Trung tâm Đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp thuộc Liên minh HTX TP Hải Phòng cho biết: Năm 2025, Kế hoạch đào tạo làng nghề và nghề truyền thống thành phố Hải Phòng tổ chức 10 lớp nghề. Cho đến nay, Trung tâm đã thực hiện được 8/10 lớp: 2 lớp dệt chiếu cói, mỗi lớp có 25 học viên; 2 lớp múa rối nước, mỗi lớp có 25 học viên; 2 lớp nuôi cá giống, mỗi lớp có 25 học viên; 2 lớp trồng hoa cây cảnh, mỗi lớp 25 học viên. Các học viên hoàn thành khóa học 28 ngày sẽ được cấp chứng nhận theo quy định của Kế hoạch.
Trong tháng 11/2025, Trung tâm Đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp sẽ tiếp tục triển khai 2 lớp mây tre đan, mỗi lớp 25 học viên. Dự kiến, trong tháng 11, Kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề, nghề truyền thống thành phố Hải Phòng năm 2025 hoàn thành 10/10 lớp, với tổng số học viên là 250 người trong các làng nghề tham gia. Năm 2025 cũng là năm thực hiện kết thúc Kế hoạch số 198/KH-UBND TP ngày 17/07/2023 về việc Đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề, nghề truyền thống thành phố Hải Phòng, giai đoạn 2023-2025.
 |
|
Học viên lớp nghề hoa, cây cảnh đi học tập kinh nghiệm thực tế tại làng nghề Nam Toàn (tỉnh Ninh Bình). |
Điểm nổi bật của các lớp học này là không dừng lại ở hình thức, mà được thiết kế bài bản, phù hợp với trình độ, nhu cầu của từng nhóm học viên. Giáo trình đào tạo được xây dựng bài bản, kỹ lưỡng kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành theo phương châm “cầm tay chỉ việc”.
Ví dụ ở lớp dệt chiếu cói, học viên được giảng viên và nghệ nhân hướng dẫn trực tiếp từng công đoạn: Từ lựa chọn nguyên liệu, kỹ thuật dệt, in hoa văn, đến hoàn thiện và bảo quản sản phẩm… Sau mỗi khóa học, Trung tâm đều tổ chức các chuyến học tập kinh nghiệm thực tế tại những địa phương có nghề truyền thống đang phát triển mạnh, giúp học viên có cái nhìn trực quan, sinh động và hiểu sâu hơn về giá trị nghề truyền thống.
Một ví dụ điển hình là 2 lớp dệt chiếu cói tổ chức tại làng nghề hơn 700 năm tuổi Bảo Hà vào cuối tháng 8 vừa qua. Khóa học kéo dài hơn một tháng, thu hút 50 học viên, phần lớn là thanh thiếu niên địa phương. Trong suốt khóa học, không khí lớp học luôn sôi nổi, người học say mê, chăm chú thực hành từng công đoạn dệt chiếu. Các em được nghe nghệ nhân chia sẻ về lịch sử, kỹ thuật, cũng như niềm tự hào nghề của quê hương. Sau khóa học, nhiều học viên đã có thể tự tay dệt hoàn chỉnh một tấm chiếu, hiểu rõ hơn giá trị lao động thủ công và trân trọng truyền thống mà cha ông để lại.
 |
|
Nhiều học sinh vô cùng hào hứng khi được tham gia các lớp dạy nghề truyền thống. |
Em Dương Bảo Ngọc, một học viên lớp học chia sẻ: “Tham gia lớp học, em hiểu rõ hơn về nghề chiếu cói của làng mình. Ông bà ta ngày xưa rất vất vả để làm ra một tấm chiếu đẹp như vậy. Em cảm thấy tự hào và muốn tiếp tục giữ gìn truyền thống quý báu này.”
Gắn đào tạo với thực tiễn
Các nghề truyền thống đang tạo việc làm ổn định cho hàng chục nghìn lao động. Người dân không còn phụ thuộc hoàn toàn vào nông nghiệp mùa vụ, mà có thêm nguồn thu nhập từ sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, chế biến nông – thủy sản, hay làm các sản phẩm gia dụng. Nhiều sản phẩm đã được công nhận OCOP, mang đậm đặc trưng vùng miền và có sức cạnh tranh cao trên thị trường.
Nhiều hộ sản xuất đã mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ, cải tiến mẫu mã, kết hợp thương mại điện tử để mở rộng kênh tiêu thụ cho sản phẩm truyền thống. Nhiều nơi còn gắn phát triển nghề truyền thống với du lịch trải nghiệm, tạo sức hút đặc biệt đối với du khách trong và ngoài nước. Qua đó, giá trị sản phẩm được nâng cao, thương hiệu nghề truyền thống của Hải Phòng ngày càng được khẳng định.
Cũng theo ông Phạm Sỹ Hiệp, không chỉ dạy nghề tại chỗ, Trung tâm Đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp còn chú trọng đưa học viên đi học tập kinh nghiệm tại các làng nghề tiêu biểu ở các địa phương khác. Đây là hoạt động được các học viên đánh giá rất cao vì mang lại kiến thức thực tế và cảm hứng sáng tạo cho người học.
Điển hình như, ngày 22/10/2025, Trung tâm đã tổ chức cho lớp nghề nuôi cá giống tại đi học tập thực tế tại làng Hội Am (xã Vĩnh Am) đi tham quan, học tập mô hình nuôi cá lồng tại HTX Kim Lai và một số hộ nuôi cá trên sông Thái Bình. Học viên được tận mắt chứng kiến quy trình chăm sóc, kỹ thuật nuôi, và trao đổi trực tiếp với các hộ sản xuất thành công, qua đó rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu cho mô hình tại địa phương.
Tương tự, ngày 29/10/2025, Trung tâm phối hợp với UBND phường An Hải tổ chức cho học viên lớp Hoa – cây cảnh tại làng nghề Kiều Trung và Minh Kha đi học tập thực tế tại làng nghề Nam Toàn (tỉnh Ninh Bình). Tại đây, các học viên được tiếp cận mô hình sản xuất hoa cây cảnh ứng dụng công nghệ cao, kỹ thuật nhân giống, cắt tỉa, chăm sóc, qua đó mở rộng tầm nhìn về thị trường, xu hướng tiêu dùng và khả năng kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Những chuyến học tập thực tế như vậy không chỉ củng cố kiến thức, mà còn giúp học viên nuôi dưỡng tình yêu nghề, khơi dậy tinh thần sáng tạo và khát vọng phát triển kinh tế từ chính nghề truyền thống của quê hương.
 |
|
Ông Phạm Sỹ Hiệp - Giám đốc Trung tâm đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp trao chứng chỉ cho các học viên đã hoàn thành khóa học nghề truyền thống. |
HTX giữ nghề truyền thống, góp phần xây dựng nông thôn mới
Thành lập từ năm 2010, HTX Thủ công mỹ nghệ Đồng Minh (xã Vĩnh Hải) do ông Tô Xuân Hiền làm Giám đốc đã trở thành điểm sáng trong việc bảo tồn và phát huy nghề dệt chiếu cói truyền thống của địa phương. Những ngày đầu, HTX đối mặt không ít khó khăn về vốn, nguyên liệu và nhân lực, song nhờ tình yêu nghề và tinh thần gắn bó của các thành viên, HTX đã vượt qua thử thách, khẳng định vị thế trên thị trường.
Hiện, HTX có khoảng 70 thành viên hoạt động tại 5 xã sau sáp nhập, trong đó 30 người được UBND TP công nhận là nghệ nhân xuất sắc. Sản phẩm chiếu cói Đồng Minh được đánh giá cao về chất lượng, tinh xảo trong từng đường dệt, có giá bán từ 800.000 đến 2 triệu đồng/bộ – cao gấp 3–4 lần so với chiếu thông thường nhưng vẫn được thị trường ưa chuộng. Trung bình, thợ dệt chiếu có thu nhập khoảng 6 triệu đồng/tháng, góp phần nâng cao đời sống người dân nông thôn.
Không chỉ dừng lại ở nghề dệt chiếu, HTX còn mở rộng sang các lĩnh vực điêu khắc, gỗ mỹ nghệ, làm con giống và sản phẩm dân dụng, tạo thêm nhiều việc làm ổn định cho lao động địa phương. Mô hình HTX Đồng Minh là minh chứng sinh động cho việc gìn giữ nghề truyền thống gắn với phát triển kinh tế tập thể, góp phần xây dựng nông thôn mới giàu đẹp, bền vững.
 |
|
Ông Tô Xuân Hiền kiểm tra những chiếu cói do thành viên vừa dệt. |
Sau sáp nhập, Hải Phòng hiện có 70 nghề truyền thống. Nhiều làng nghề từng vang danh một thời như làm nón, mây tre đan, gốm sứ… nay đang đứng trước nguy cơ mai một do thiếu nhân lực kế thừa, thị trường tiêu thụ hạn chế, công nghệ lạc hậu. Trước thực trạng đó, việc đào tạo nghề không chỉ nhằm bảo tồn giữ nghề, mà còn là điểm tựa để phát triển kinh tế nông thôn bền vững.
Để bảo tồn và phát huy nghề truyền thống trong bối cảnh hội nhập, Liên minh HTX TP Hải Phòng đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực được xem là yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, tăng cường các lớp tập huấn liên quan đến chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu, bán hàng trên nền tảng mạng xã hội… để các sản phẩm nghề truyền thống, làng nghề được nhiều người biết đến.
Trung tâm Đào tạo phát triển kinh tế HTX và doanh nghiệp thuộc Liên minh HTX TP Hải Phòng không chỉ đảm nhiệm vai trò tổ chức lớp học mà còn là đơn vị đầu mối kết nối giữa nghệ nhân – người học – khách hàng, giúp từng bước hình thành chuỗi giá trị cho nhiều nghề truyền thống. Các khóa đào tạo đều gắn với thực tiễn, đánh giá hiệu quả sau học, khuyến khích học viên tham gia sản xuất, thành lập tổ hợp tác hoặc HTX để phát triển quy mô sản xuất.
Bằng cách làm bài bản, chuyên nghiệp và giàu tâm huyết, Liên minh HTX TP Hải Phòng cùng các HTX đang góp phần quan trọng vào việc bảo tồn tinh hoa nghề truyền thống, đồng thời tạo nguồn lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn trong thời kỳ hội nhập. Những lớp học nghề không chỉ đơn thuần là truyền nghề, mà còn là nơi nuôi dưỡng tình yêu lao động, thắp lên khát vọng làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Thanh Vân
