Đó là một trong những chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Diễn đàn Lắng nghe nông dân nói với chủ đề "Kết nối thị trường - Xây dựng thương hiệu - Thúc đẩy tiêu thụ nông sản, góp phần tăng trưởng hai con số" được tổ chức tại Hà Nội ngày 1/10.
Chị Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông sản Toàn Thương (Lạng Sơn) với sản phẩm hồng treo gió, thông tin, mỗi năm HTX đạt doanh thu 5 tỷ đồng và tạo việc làm cho hơn 100 lao động chia sẻ: Tôi là nông dân sản xuất, kinh doanh, chế biến nông sản, đặc biệt là sản phẩm hồng treo gió và đã giúp đỡ nhiều nông dân khác cùng vươn lên làm giàu với các đặc sản của địa phương.
Hiện, HTX không chỉ bán hàng theo cách truyền thống, chúng tôi đã ứng dụng bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội như: Zalo, Facebook, YouTube và đặc biệt là TikTok thành những kênh quảng bá và bán hàng hiệu quả. Đến với Diễn đàn, HTX mong muốn Bộ trưởng cho biết các giải pháp để đưa các sản phẩm OCOP từ đặc sản địa phương có thể vươn tầm quốc tế, trên các sàn thương mại điện tử?
 |
|
Chị Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương (Lạng Sơn). |
Còn chị Chảo Thị Yến, HTX Goong (Lào Cai) - một người trẻ lựa chọn trở về quê hương khởi nghiệp với các sản phẩm thảo dược dân gian của cộng đồng người Dao, bày tỏ hàng loạt khó khăn khi tham gia bán hàng từ các sàn thương mại điện tử. Chị Yến cho biết hiện nay trên thị trường có nhiều nền tảng thương mại điện tử lớn, chiếm thị phần quan trọng trong giá trị xuất nhập khẩu. Qua trải nghiệm của bản thân và HTX, chị Chảo chỉ ra 3 khó khăn khi tham gia bán hàng online.
Thứ nhất, đó là phí sàn cao trong khi biên lợi nhuận nông sản lại rất thấp. Nếu bán giá thấp thì lỗ, trong khi tăng giá bán lại gây khó khăn trong lợi thế cạnh tranh. Thứ hai, sàn thương mại điện tử cũng có nhiều điều kiện ngặt nghèo, gây khó khăn cho bà con trong quá trình tiếp cận. Thứ ba, nhiều đơn hàng mất chi phí vận chuyển cao, thậm chí gấp 2 lần giá trị hàng hóa sản phẩm.
“Xin Bộ trưởng cho biết Bộ Công Thương có kế hoạch, giải pháp gì phối hợp với các sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki hay Postmart, Voso để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng...
Bên cạnh đó, Nhà nước có thể có cơ chế hay chính sách gì để các sàn thương mại điện tử điều chỉnh mức phí hợp lý hơn, đồng thời tháo gỡ nút thắt vận chuyển giúp các HTX, hộ nông dân dễ dàng đưa sản phẩm nông sản đi xa hơn với chất lượng tốt hơn?”... chị Chảo nói thêm.
 |
|
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên (Thứ tư từ trái sang) trao đổi cùng các hợp tác xã, đại biểu tại Diễn đàn. |
Đồng cảm trước những trăn trở của nông dân, HTX, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chia sẻ, xuất khẩu nông sản đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và cán cân thương mại của cả nước (năm 2024 xuất siêu hàng nông, lâm, thủy sản đạt kỷ lục gần 18 tỷ USD, đóng góp gần 3/4 kết quả xuất siêu của toàn nền kinh tế); Thương hiệu nông sản Việt bước đầu được định hình, gắn với hình ảnh chất lượng, an toàn và ngày càng được người tiêu dùng trong nước và quốc tế tin tưởng; Chuyển đổi số và sản xuất xanh trong nông nghiệp đã có bước tiến rõ nét; mô hình nông nghiệp công nghệ cao ngày càng phát triển.., tạo nền tảng quan trọng để nông sản Việt hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững trong chuỗi nông sản toàn cầu.
"Chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế trong sản xuất, chế biến và xuất khẩu nông sản, như: Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, phân tán, chất lượng sản phẩm không ổn định; liên kết giữa nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp chưa bền chặt, hiệu quả còn thấp", Người đứng đầu ngành Công Thương nói.
Để nông sản Việt nói chung và nông sản của nông dân, HTX rộng đường đầu ra, ông Diên đưa ra 5 đề nghị: Thứ nhất cần nâng cao năng lực sản xuất chất lượng cao và bền vững: Tăng cường liên kết chặt chẽ giữa nông dân - HTX - DN - hệ thống phân phối, tạo thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, gắn với quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi và khuyến khích sản xuất nông sản sạch, hữu cơ và các sản phẩm có xuất xứ rõ ràng, có chứng nhận quốc tế, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc để đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch.
Chủ động ứng dụng mạnh mẽ KHCN trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ; đồng thời, chú trọng khuyến khích doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã đầu tư xây dựng các trung tâm logistics, kho lạnh, hệ thống bảo quản và dây chuyền chế biến sau thu hoạch để giảm tỷ lệ hao hụt, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm nông sản.
Hai là, thúc đẩy tiêu thụ nông sản: Tập trung khai thác thị trường trong nước còn nhiều tiềm năng thông qua việc kết nối trực tiếp vùng sản xuất với các đô thị lớn, chuỗi siêu thị, chợ đầu mối… Đẩy mạnh hỗ trợ xúc tiến thương mại; ứng dụng thương mại điện tử, công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc và quảng bá thương hiệu sản phẩm, bán hàng trực tuyến… nhằm kết nối trực tiếp nông sản Việt với người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Tăng cường hợp tác, hội nhập quốc tế để mở cửa thị trường, tận dụng tối đa các FTA mà nước ta là thành viên và các thỏa thuận thương mại song phương để nông sản Việt Nam tiếp cận nhiều thị trường mới, nhất là phân khúc thị trường cao cấp.
Ba là, xây dựng, quảng bá thương hiệu: Lấy chất lượng, an toàn thực phẩm và chứng nhận xanh làm nền tảng để xây dựng, quảng bá thương hiệu nông sản Việt. Khuyến khích phát triển các thương hiệu vùng miền gắn với chỉ dẫn địa lý để tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm.
Các cấp chính quyền cần có cơ chế hỗ trợ trong giai đoạn đầu để các doanh nghiệp, HTX tham gia các hội chợ trong nước và quốc tế nhằm giới thiệu, quảng bá thương hiệu, thúc đẩy tiêu thụ nông sản, gắn với phát triển du lịch, quảng bá văn hóa, bản sắc dân tộc và cam kết phát triển bền vững.
Bốn là, phát triển lực lượng doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo: Bộ Công Thương sẽ tập trung thực hiện có hiệu quả các Chương trình, Kế hoạch hành động thực hiện các Nghị quyết quan trọng, chiến lược của Bộ Chính trị (về phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân trong tình hình mới…) để thúc đẩy ứng dụng KHCN, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã nông nghiệp trở thành hạt nhân liên kết với bà con nông dân, xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững.
Tăng cường hỗ trợ DN, HTX trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng, công nghệ cao, đào tạo nhân lực quản trị và kỹ thuật, tạo động lực thúc đẩy khu vực tư nhân trở thành một trong những trụ cột phát triển nông nghiệp; đồng thời chú trọng hỗ trợ các Tập đoàn kinh tế, DN lớn trong lĩnh vực nông sản vươn ra thị trường quốc tế, tạo lực kéo, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, HTX nông nghiệp cùng phát triển.
Năm là, thúc đẩy chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp: Khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp theo mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn gắn với bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, nước, đất, năng lượng. Đẩy mạnh phát triển các chương trình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp carbon thấp để đáp ứng yêu cầu mới từ thị trường quốc tế và góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu người sản xuất và người hỗ trợ bà con cần quan tâm và xây dựng chiến lược phát triển thị trường, tiêu dùng trong nước đảm bảo an toàn, hiệu quả. Bộ sẽ tích cực tổ chức các hội chợ xúc tiến thương mại tại các địa phương để kết nối giúp bà con gặp gỡ, bán được nhiều sản phẩm cho các doanh nghiệp, đối tác trong nước.
"Ngày 24/10 tới đây, chúng tôi sẽ tổ chức hội chợ quốc tế, tôi xin mời bà con và các HTX mang hàng lên hội chợ để bán. Tại hội chợ này, sẽ có nhiều đối tác quốc tế, nếu bà con mang hàng đến, có nhiều sản phẩm chất lượng cao sẽ có cơ hội tiêu thụ nhanh và thuận lợi”, ông Diên nói.
Hồng Hương
