Lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành (hàng đầu, bên trái) cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm HTX Việt - Triều hữu nghị |
Vào năm 1958, Bác Hồ về thăm tổ đổi công xã Xuân La. Thấy nông dân làm ăn tiến bộ, biết đổi công cho nhau để làm ăn tốt hơn, thấy có cơ hội phát triển, Bác đã trao đổi với phía Triều Tiên mời về thăm.
Từ tháng 2/1964, đoàn đại biểu cấp cao Triều Tiên đã về thăm xã Xuân La, sau đó đã kết nghĩa với một HTX ở Triều Tiên nhằm nhân rộng điển hình, từ đó đã hình thành HTX Việt - Triều hữu nghị, gồm cả 4 thôn ở xã Xuân La. Ở Triều Tiên cũng thành lập HTX Triều - Việt hữu nghị.
Sau đó, phía Triều Tiên đã gửi một số công cụ sang tặng HTX Việt - Triều hữu nghị, như: Xe tải 2,5 tấn, máy cày, máy bơm nước…
Ngày 23/11/1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành đến đầu làng vào khoảng 10 giờ sáng. Hai lãnh tụ cùng đoàn cán bộ đã xuống xe từ cây gạo đầu làng, đi xung quanh có rất nhiều người làm nhiệm vụ phiên dịch và bảo vệ.
Bác Hồ và Chủ tịch Kim Nhật Thành đi tham quan từ cánh đồng trước, trò chuyện với xã viên đang gặt lúa, tới thăm nhà trẻ của HTX Việt - Triều, thăm trại chăn nuôi và trò chuyện với người dân ở sân đình làng.
Nói chuyện với người dân tại sân đình, nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành nói ông từ Triều Tiên sang thăm Việt Nam, nhân dịp này kết nghĩa hai HTX của Việt Nam và Triều Tiên, có tặng phẩm tặng người dân và sẽ có dịp mời người dân Việt Nam sang thăm HTX Triều Việt hữu nghị tại Triều Tiên. Ông cũng khen làng có nhiều cây to xanh tốt, người dân sản xuất nông nghiệp nhiều tiến bộ, chúc người dân sản xuất được nhiều lúa gạo cho tiền tuyến.
Sau đó, máy bơm do Triều Tiên tặng đã được mang ra hồ bầu dục của xã bơm trực tiếp. Cả Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kim Nhật Thành, đoàn đại biểu cùng các xã viên HTX xem máy bơm hoạt động.
Trong nhà ông Nguyễn Văn Hải (63 tuổi) hiện còn treo bức ảnh bằng đá có hình Bác Hồ và Chủ tịch Kim Nhật Thành đang được người dân Xuân La chào đón. Ông Hải cho biết năm đó ông mới 7 tuổi nhưng đến giờ vẫn nhớ như in sự việc.
Lúc đó, Chủ tịch Kim Nhật Thành đã ngỏ ý muốn vào thăm nhà Bí thư HTX Việt Triều hữu nghị xem như thế nào và đoàn đã đến thăm nhà ông. Cũng như mọi nhà khác trong thôn, nhà ông lúc đó là nhà tranh vách đất.
Khi đoàn ra về, phía HTX đã tặng đoàn nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành một buồng dừa thật to, buồng chuối thật đẹp của người dân trồng.
Lúc đó, đời sống còn khó khăn. Ông Hải kể chiếc áo vest mà bố ông mặc để ra đón khách quý là áo đi mượn của đơn vị bộ đội đóng quân trong làng.
Từ đó đến nay, thi thoảng người của Đại sứ quán Triều Tiên vẫn về thăm nơi này. Đặc biệt, năm 2013, nhiều cán bộ Đại sứ quán có về thu thập tư liệu, thăm lại những địa điểm nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành đã thăm: Cánh đồng, nhà trẻ, nơi gặp gỡ ở sân đình…
Ông Hải chia sẻ ông hết sức vui mừng khi Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un sẽ thăm chính thức Việt Nam dịp này, thắt chặt mối quan hệ truyền thống giữa hai nước qua đã từng được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đặt nền móng gây dựng.
Ông Hải cũng mong nhân dịp này, đoàn của Đại sứ quán Triều Tiên tại Việt Nam sẽ tới thăm và thấy địa điểm lịch sử này đã được người dân tôn tạo lại khang trang, như một minh chứng cho tình hữu nghị giữa hai nước.
Lê Minh